Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
Kalendarz
z najważniejszymi datami i terminami w Holandii
Wakacje szkolne
Święta i dni wolne od pracy
Terminy wypłat zasiłków, dodatków i emerytur
Inne…
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Będąc w ciąży, ważne jest wiedzieć, jakie prawa ma kobieta w ciąży w pracy w Holandii. Twój pracodawca musi zapewnić Ci możliwość bezpiecznej i zdrowej pracy w trakcie ciąży i po jej zakończeniu. W czasie ciąży i do 6 miesięcy po porodzie masz prawo do zmiany stanowiska pracy, jeśli Twój pracodawca nie może lub nie może w wystarczającym stopniu usunąć ewentualnych zagrożeń. Pracodawca musi także w jak największym stopniu ograniczyć obciążenie fizyczne związane z pracą. Masz na przykład również prawo do równego traktowania, dostosowanych godzin pracy oraz urlopu macierzyńskiego. Po porodzie masz prawo karmić piersią lub odciągać pokarm w godzinach pracy.
Prawo do dostosowanych godzin pracy w czasie ciąży
Kobietę w ciąży obowiązują szczególne zasady dotyczące czasu pracy i odpoczynku (art. 4 ust. 5 Ustawy o czasie pracy). Możesz złożyć wniosek do swojego pracodawcy o dostosowanie godzin pracy. W czasie ciąży i do 6 miesięcy po porodzie przysługują:
- Stabilny i regularny czas pracy i prawo do odpoczynku;
- Maksymalnie 10 godzin pracy na zmianę i maksymalnie 45 godzin na 16 tygodni (lub maksymalnie 50 godzin na cztery tygodnie);
- Dodatkowe przerwy: 1/8 czasu pracy, za które pracodawca musi w dalszym ciągu wypłacać wynagrodzenie;
- Zwolnienie z pracy w godzinach nadliczbowych i nocnych (chyba, że pracodawca wykaże taką konieczność);
- Prawo do niezbędnych badań dotyczących ciąży w godzinach pracy. Twoje wynagrodzenie będzie nadal wypłacane przez cały czas trwania badania ciążowego i czasu podróży na to badanie;
- Prawo do urlopu macierzyńskiego. Jeśli jesteś w ciąży oraz pracujesz lub pobierasz zasiłek, masz prawo do 16 tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego łącznie. Oznacza to, że kobieta w ciąży nie może pracować 28 dni przed i 42 dni po przewidywanym terminie porodu;
- Przez pierwsze 9 miesięcy życia dziecka masz prawo karmić piersią lub odciągać pokarm w godzinach pracy.
Prawo do dostosowanych warunków pracy w czasie ciąży
W czasie ciąży i do 6 miesięcy po porodzie kobieta w ciąży w Holandii ma prawo do pracy dostosowanej ze względu na ryzyka, które mogą negatywnie wpłynąć na jej zdrowie lub jej dziecka. Pracodawca ma obowiązek zapewnić kobiecie ciężarnej i jej dziecku bezpieczne i zdrowe miejsce pracy.
Poniżej znajdziesz informacje na temat, jakie prawa ma kobieta w ciąży w pracy w Holandii ze względu na ryzyka związane z pracą.
Substancje niebezpieczne: rozpuszczalniki, pestycydy, cytostatyki.
Podczas pracy z substancjami niebezpiecznymi należy zawsze zachować szczególną ostrożność. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy pracownica pragnie zajść w ciążę, jest w ciąży lub karmi piersią. Rozważ pracę w branży sprzątającej, chemicznej, przemyśle metalowym lub w sektorze rolniczym. Może to dotyczyć także takich zawodów jak malarz, pielęgniarka, asystentka aptekarska czy fryzjer. Prawo (artykuły 4.108 i 4.109 dekretu o warunkach pracy) zawiera trzy wyraźne zakazy:
- Pracownica w ciąży lub karmiąca piersią nie może być narażona na działanie ołowiu i jego związków.
- Pracownica w ciąży lub karmiąca piersią nie może być narażona na działanie substancji niebezpiecznych, które mogłyby zaszkodzić zdrowiu nienarodzonego dziecka poprzez mechanizm działania genotoksycznego i które mogłyby przedostać się do nienarodzonego dziecka lub dziecka przez matkę.
- Pracownica w ciąży nie może być narażona na toksoplazmę, zwaną także chorobą kotów oraz wirusa różyczki. Wyjątek ma zastosowanie, jeżeli wykazano, że pracownik jest na nie odporny.
Czynniki biologiczne: bakterie, wirusy i pasożyty.
Czynniki biologiczne to mikroorganizmy i inne nośniki pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które w przypadku narażenia mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Mogą na przykład wywołać infekcję, alergię, zatrucie lub chorobę wirusową. Czynniki biologiczne występują w wielu zawodach i gałęziach przemysłu. Na przykład w pracy ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego, opiece zdrowotnej, sprzątaniu, przemyśle przetwarzania odpadów, przemyśle spożywczym i ogrodnictwie szklarniowym oraz rolnictwie.
Obciążenie fizyczne: podnoszenie i przenoszenie.
Ważne jest, aby w miarę możliwości ograniczać wysiłek fizyczny w czasie ciąży i do sześciu miesięcy po porodzie. Oto jakie prawa ma kobieta w ciąży w pracy w Holandii, jeśli chodzi o wysiłek fizyczny:
- Jeżeli konieczne jest podnoszenie, jednorazowo nie powinno ono przekraczać 10 kilogramów.
- Od dwudziestego tygodnia ciąży pracownica może podnosić maksymalnie 5 kilogramów maksymalnie 10 razy dziennie.
- Od trzydziestego tygodnia ciąży pracownica może podnosić maksymalnie 5 kilogramów maksymalnie 5 razy dziennie.
- W ciągu ostatnich trzech miesięcy ciąży pracownica może zginać się, kucać, klękać lub używać pedałów na stojąco maksymalnie 1 raz na godzinę.
- Pracownica może (powoli) zwiększać obciążenie aż do sześciu miesięcy po porodzie. Obejmuje to głównie podnoszenie, przenoszenie, pchanie i ciągnięcie.
Obciążenie psychospołeczne (PSA): stres w pracy spowodowany dużym obciążeniem pracą lub niepożądanym zachowaniem.
Ciąża i równe traktowanie w pracy
Gdy jesteś w ciąży Twój pracodawca powinien traktować Cię tak samo, jak Twoje niebędące w ciąży koleżanki. Jeśli pracodawca tego nie zrobi, w przypadku ciąży będzie dochodziło do nierównego traktowania.
Obciążenie psychiczne i ciąża
Ustawa nie zawiera szczegółowych artykułów dotyczących psychospołecznych warunków pracy kobiet, które urodziły dziecko. Jednak PSA (takie jak stres, duża presja w pracy, agresja i niepożądane zachowanie) stanowi dodatkowe ryzyko dla kobiet, które urodziły. Nie bez powodu prawo przewiduje możliwość skorzystania z dodatkowego odpoczynku w czasie pracy w okresie po porodzie.
Czynniki fizyczne: hałas, wibracje i promieniowanie.
Pracodawca ma obowiązek dopilnować tego, że pracownica w ciąży:
- nie wykonuje prac nurkowych i innych prac pod ciśnieniem;
- nie pracuje w podziemnym przemyśle wydobywczym;
- nie jest narażona na drgania lub wstrząsy ciała o przyspieszeniu większym niż 0,25 m/s2;
- nie ma bezpośredniego kontaktu ze źródłem drgań ultradźwiękowych o częstotliwości powyżej 20 kHz, w przypadku których narażenie przekracza 110 dB na pasmo jednej trzeciej oktawy;
- nie jest narażona na równoważny poziom hałasu powyżej 80 dB(A) i szczytowy poziom hałasu powyżej 112 Pa.
Jeśli masz pytania dotyczące tego, jakie prawa ma kobieta w ciąży w pracy w Holandii, możesz omówić to ze swoim pracodawcą. Gdy nie możecie dojść do porozumienia w tej kwestii, możesz skontaktować się ze specjalistą ds. bezpieczeństwa i higieny pracy lub z Arbodienst.
Poniżej znajdziesz informacje na temat tego, kto może się starać o zwrot ubezpieczenia w Holandii. Aby otrzymać dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego w Holandii, Ty i twój ewentualny partner zasiłkowy (toeslagpartner) musicie spełnić następujące warunki:
Masz 18 lat lub więcej
Masz 18 lat lub więcej
Możesz starać się o zwrot ubezpieczenia, czyli dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli spełniasz pozostałe warunki.
Kończysz 18 lat
Dodatek zdrowotny możesz otrzymywać od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ukończyłeś 18 lat. Od tego miesiąca bowiem musisz opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Nie masz jeszcze 18 lat
Do 18 roku życia jesteś bezpłatnie ubezpieczony od kosztów leczenia na koszt państwa. W związku z tym nie płacisz składki na ubezpieczenie zdrowotne jak również nie otrzymasz dodatku zdrowotnego. Nawet jeśli masz mniej niż 18 lat i masz dziecko, nie masz prawa do zorgtoeslag. Oboje jesteście ubezpieczeni bezpłatnie od kosztów leczenia.
Płacisz holenderskie ubezpieczenie zdrowotne
Mieszkasz lub pracujesz w Holandii oraz masz ukończone 18 lat? Musisz wtedy opłacać ubezpieczenie zdrowotne w Holandii. Możesz otrzymać dodatek do ubezpieczenia, jeśli masz holenderskie ubezpieczenie zdrowotne i opłacasz składkę.
Twój dochód jest poniżej (wspólnego) progu dochodowego
Aby mieć prawo do dodatku do ubezpieczenia zdrowotnego, twój roczny dochód nie może być za wysoki. Jeśli masz partnera zasiłkowego, liczą się wasze wspólne dochody: twoje i twojego partnera. Tutaj możesz obliczyć dochód podlegający ocenie jeśli chodzi o dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego w Holandii (język niderlandzki): https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/toeslagen/content/wat-is-mijn-toetsingsinkomen.
W poniższej tabeli sprawdzisz, jakie są roczne limity dochodów brutto.
| Rok | Maksymalny dochód bez partnera zasiłkowego | Maksymalny łączny dochód z partnerem zasiłkowym |
| 2023 | € 38.520 | € 48.224 |
| 2022 | € 31.998 | € 40.944 |
| 2021 | € 31.138 | € 39.979 |
| 2020 | € 30.481 | € 38.945 |
| 2019 | € 29.562 | € 37.885 |
Masz obywatelstwo holenderskie lub przebywasz legalnie w Holandii
Twój (lub wspólny) kapitał własny nie jest za wysoki
Kapitał własny to wartość twoich aktywów pomniejszona o twoje długi. To, co powinieneś, a czego nie powinieneś uwzględniać jako kapitał, jest takie samo jak w przypadku zeznania podatkowego. Tutaj wliczają się na przykład oszczędności oraz udziały, jak również dom wakacyjny w Holandii lub za granicą. Twój samochód lub dom się nie liczą. Jeśli posiadasz partnera zasiłkowego, wlicza się również jego kapitał.
Gdy twój kapitał przekracza określoną kwotę, nie będziesz mógł otrzymać dodatku do ubezpieczenia zdrowotnego w Holandii.
Jeśli twój kapitał jest za wysoki w dniu 1 stycznia danego roku, to nie przysługuje Ci dodatek przez cały rok.
Jeśli masz partnera zasiłkowego tylko przez część roku, nie musisz uwzględniać jego kapitału.
Poniżej znajdziesz maksymalne kwoty kapitału upoważniające do dodatku zdrowotnego:
| Rok | Maksymalny kapitał bez partnera zasiłkowego | Maksymalny kapitał razem z partnerem zasiłkowym |
| 2023 | € 127.582 | € 161.329 |
| 2022 | € 120.020 | € 151.767 |
| 2021 | € 118.479 | € 149.819 |
| 2020 | € 116.613 | € 147.459 |
| 2019 | € 114.776 | € 145.136 |
Teraz już wiesz, kto może się starać o zwrot ubezpieczenia zdrowotnego w Holandii. Jeśli spełniasz powyższe warunki, złóż wniosek o dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego online.
Poniżej znajdziesz informacje na temat: jak wygląda służba zdrowia w Holandii. Dowiesz się jaki system opieki zdrowotnej w Holandii obowiązuje i jak możesz z niej skorzystać. Pamiętaj, że aby bezpłatnie skorzystać z usług służby zdrowia, musisz posiadać polisę na ubezpieczenie zdrowotne.
Lekarz rodzinny – huisarts
Kluczową funkcję pełni tutaj lekarz rodzinny (pierwszego kontaktu). To on jest pierwszą osobą, do której możesz udać się z wszelkimi dolegliwościami zdrowotnymi. Lekarz rodzinny kieruję cię na potrzebne badania czy dodatkową wizytę u specjalisty w szpitalu. Dodatkowo przeprowadza małe chirurgiczne zabiegi, takie jak: usuwanie pieprzyków, brodawek, torbieli gruczołów łojowych czy wrastających paznokci, jak również szycie ran czy zakładanie spiralek antykoncepcyjnych.
Na wizytę u lekarza rodzinnego nie czeka się długo. W zależności od tego, czy jest to pilna sprawa, powinieneś byś przyjęty już tego samego dnia lub w dniu następnym. Większość przychodni posiada również strony internetowe, na których możesz umówić się na wizytę online przez internet.
Aby moc skorzystać z usług lekarza rodzinnego po raz pierwszy, lepiej najpierw się do niego zapisać. Nie jest to obowiązkowe, lecz w razie nagłej sytuacji będziesz mieć pewność, że zostaniesz przyjęty. Możesz zadzwonić lub umówić się na spotkanie w celu rejestracji u danego lekarza rodzinnego. Na miejscu dostaniesz formularz do wypełnienia i zostaniesz poproszony o kartę ubezpieczenia zdrowotnego oraz dokument tożsamości. Niektóre przychodnie dają możliwość rejestracji online.
Niestety lekarz rodziny może odmówić zapisania ciebie do niego, jeśli nie ma już wolnych miejsc, mieszkasz za daleko lub nie może udzielić ci żądanych przez ciebie usług (np. eutanazja).
Asystent(ka) lekarza – doktersassistent(e)
Gdy wybierasz się do lekarza rodzinnego lub dzwonisz do przychodni w celu umówienia wizyty, pierwszą osobą, która przeprowadzi z tobą rozmowę będzie asystent(ka) lekarza. Zapyta co ci dolega, określi czy potrzebujesz pilnej wizyty i cię na nią umówi lub doradzi w niektórych sprawach. Asystenci lekarza mogą również wykonać badanie moczu, dać zastrzyk, przepłukać uszy, usunąć szwy, a nawet wykonać cytologię.
Apteka
W Holandii trzeba zapisać się do wybranej apteki. W odróżnieniu od Polski przepisane lekarstwa przez lekarza możesz odebrać tylko w aptece, w której jesteś zapisany lub ściśle wskazanej przez tego lekarza. Zazwyczaj przychodnia, w której przyjmuje twój lekarz posiada również własną aptekę. Gdy lekarz wystawi receptę, zostanie ona automatycznie przesłana do danej apteki i tam musisz odebrać swoje lekarstwa.
Do apteki w Holandii możesz zazwyczaj zapisać się osobiście, przez telefon lub e-mail. Na pierwszą wizytę w aptece zabierz ze sobą kartę ubezpieczenia zdrowotnego i dowód tożsamości.
Lekarze specjaliści
Aby umówić się na wizytę do większości specjalistów, potrzebujesz skierowanie od lekarza rodzinnego. Lekarze specjaliści, tacy jak kardiolog, ginekolog czy endokrynolog przyjmują zazwyczaj w szpitalach (ziekenhuizen), centrach medycznych lub klinikach. Większość szpitali i centrum medycznych w Holandii jest prywatna. Abyś mógł skorzystać z ich usług bezpłatnie, twój ubezpieczyciel musi posiadać kontrakt z danym szpitalem lub centrum medycznym. Twój lekarz rodzinny lub ubezpieczyciel mogą ci pomóc w znalezieniu odpowiedniego specjalisty, jak również sprawdzić jak długo będziesz czekać na wizytę. Na Zorgkaartnederland.nl znajdziesz miejsca, w których przyjmuje interesujący cię specjalista.
Nie do każdego lekarza specjalisty potrzebujesz skierowanie od lekarza rodzinnego. Są to między innymi dentysta, fizjoterapeuta, położna czy dietetyk. Koszty wizyty zależne są od twojego pakietu ubezpieczenia zdrowotnego.
Nagłe przypadki niezagrażające życiu lub zdrowiu
Jeśli potrzebujesz szybkiej pomocy w przypadku niezagrażającym zdrowiu, możesz zadzwonić do swojej przychodni. W trakcie rozmowy wybierz opcję „spoedgeval„. Lekarz rodzinny udziela szybkiej pomocy w godzinach przyjęć przychodni.
Poza godzinami przyjęć lekarza rodzinnego dyżuruje tzw. huisartsenpost. Możesz się z nimi skontaktować w celu otrzymania szybkiej pomocy przez telefon lub na miejscu. Najbliższe huisartsenpost znajdziesz wpisując w google „huisartsenpost”. Pomoc przez huisartsenpost jest w pełni refundowana. Nie musisz płacić też eigen risico.
Możesz również udać się na izbę przyjęć (spoedeisende hulp) w szpitalu. Niestety tutaj za pomoc zapłacisz eigen risico.
Numer alarmowy 112 – nagłe przypadki zagrażające życiu i zdrowiu
W razie sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu, takich jak przestępstwo, wypadek, pożar czy zawał serca, zadzwoń na numer alarmowy 112.
Powyższe informacje o tym, jak wygląda służba zdrowia znajdziesz również w następującej infografice. Wiedza o tym, jak wygląda służba zdrowia w Holandii uchroni cię od niespodziewanych kosztów pomocy medycznej. Przed wizytą u lekarza, w szpitalu czy w aptece, upewnij się, czy dana usługa jest refundowana przez twoje ubezpieczenie zdrowotne. W razie jakichkolwiek pytań lub potrzebie pomocy w znalezieniu specjalisty skontaktuj się z twoim ubezpieczycielem.
Leki przepisane przez lekarza rodzinnego lub specjalistę są zazwyczaj refundowane w ramach ubezpieczenia podstawowego. To, ile kosztują lekarstwa w Holandii, zależy od kilku czynników:
Refundacja przez ubezpieczyciela zdrowotnego
Większość ubezpieczycieli refunduje tylko najtańszy wariant leków z tą samą substancją czynną. Czasami ubezpieczyciel refunduje także inny wariant leku. Na przykład, jeśli masz reakcję alergiczną na lek, który jest refundowany. Ubezpieczyciel zdrowotny z góry określa, który wariant leku zrefunduje. Dlatego ważne jest, aby wybrać ubezpieczenie zdrowotne najbardziej dopasowane do swoich potrzeb. Więcej informacji na temat refundacji leków znajdziesz w swojej polisie ubezpieczeniowej.
Eigen bijdrage, czyli wkład własny
Ten sam lek może różnić się ceną ze względu ma markę. Aby zapobiec refundacji lekarstw o różnych cenach, rząd określa maksymalną refundację za dany lek z ubezpieczenia podstawowego. Jeśli cena leku jest wyższa niż ta refundacja, musisz dopłacić. To jest wkład własny, czyli eigen bijdrage. Aby pokryć dodatkowy wkład własny, możesz wykupić u niektórych ubezpieczycieli dodatkowe ubezpieczenie.
Od 2019 r. płacisz maksymalnie 250 euro na rok jako wkład własny za leki. Ten maksymalny wkład własny obowiązuje do 31 grudnia 2021 r.
Jeśli stosujesz leki, które nie są w całości lub częściowo refundowane, koszty te nie wliczają się do maksymalnego wkładu własnego w wysokości 250 euro. Za te leki w całości musisz zapłacić sam.
Eigen risico – ryzyko własne
Ubezpieczyciel refunduje lekarstwa z podstawowego pakietu ubezpieczenia zdrowotnego. Za leki, które są objęte ubezpieczeniem podstawowym płacisz również eigen risico. Jeśli nie wykorzystałeś jeszcze swojego ryzyka własnego, możesz otrzymać rachunek od ubezpieczyciela za otrzymane leki. Firma ubezpieczeniowa może sama zdecydować, czy za dany lek musisz zapłacić eigen risico.
Ile kosztują lekarstwa w Holandii oraz informacje o refundacji leków znajdziesz na stronie Medicijnkosten.nl. Tutaj dowiesz się:
- czy twój lek jest objęty podstawowym ubezpieczeniem zdrowotnym;
- które koszty liczą się do eigen risico;
- jaki może być twój wkład własny;
- czy istnieje tańszy odpowiednik w pełni refundowany przez ubezpieczenie zdrowotne.
Podpisując umowę o pracę ważne jest wiedzieć, jakie CAO w Holandii obowiązuje ciebie i twojego pracodawcę. Jeśli u Twojego pracodawcy występuje CAO, zazwyczaj uwzględnia on go w umowie o pracę. Możesz także zapytać pracodawcę, jaki układ zbiorowy pracy Cię obowiązuje. Jako pracownik masz prawo się z nim zapoznać. Jeśli pracujesz między innymi w takich sektorach, jak budowlany, szklarniany, cukierniczy czy ogrodniczy, swoje CAO możesz znaleźć tutaj. Na tej stronie możesz również spróbować wyszukać swoją firmę, aby dowiedzieć się, jakie CAO w Holandii ją obowiązuje.
Pracowników tymczasowych pracując za pośrednictwem agencji pośrednictwa pracy zazwyczaj nie obejmuje układ zbiorowy pracy firmy, w której pracują. Agencje pośrednictwa pracy podlegają własnemu układowi zbiorowemu pracy (uitzend-cao).
Jako pracownik tymczasowy zazwyczaj podlegasz układowi zbiorowemu pracy ABU lub układowi zbiorowemu pracy NBBU. Jeśli chcesz wiedzieć, pod jaki CAO podlegasz, możesz to sprawdzić w rejestrze członków ABU lub NBBU Wystarczy że wyszukasz tam swoją agencję pracy. Jeśli chcesz wiedzieć, co dokładnie określa obowiązuje ciebie CAO w Holandii, znajdziesz je w języku polskim na stronie ABU CAO i NBBU CAO. Powyższe dwa Układy Zbiorowe Pracy dla pracowników tymczasowych zostały zawarte na okres od 2 stycznia 2023 roku do 1 stycznia 2024 roku, a następnie przedłużone na okres jednego roku, czyli do 1 stycznia 2025 roku.
Obydwa układy zbiorowe pracy są zharmonizowane, co oznacza że są on takie same. Jeśli Twoja agencja pracy jest zrzeszona w układzie zbiorowym pracy, ma obowiązek przestrzegać tych porozumień. CAO w Holandii dla pracowników tymczasowych jest minimalnym układem zbiorowym pracy. Oznacza to, że agencja pracy może zawsze zaoferować więcej niż warunki zatrudnienia określone w układzie zbiorowym pracy.