Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Gdy zachorujesz w trakcie urlopu macierzyńskiego, poprostu zachowujesz swój zasiłek macierzyński. Nie ma wtedy znaczenia, czy przyczyną Twojej choroby jest ciąża lub poród, czy też nie.
Jeżeli będąc w ciąży zachorujesz przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego, możesz otrzymać zasiłek chorobowy – Ziektewet-uitkering, wypłacany przez UWV. To, czy ci taki zasiłek chorobowy przysługuje w trakcie ciąży w Holandii, zależy od twojej sytuacji.
Jesteś zatrudniona i jesteś chora z powodu ciąży
Jeśli twoja choroba ma związek z ciążą, ważne jest w którym momencie ciąży zachorujesz:
- Przed okresem od 6 do 4 tygodnia (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodnia) przed dniem następującym po terminie porodu (przed okresem elastyczności)
Zgłoś chorobę spowodowaną ciążą swojemu pracodawcy. Twój pracodawca złożył dla ciebie wniosek o zasiłek chorobowy (Ziektewet-uitkering). Zasiłek otrzymasz od pierwszego dnia choroby. Jest to pierwszy dzień roboczy, w którym jesteś chora. Świadczenie przysługuje do czasu powrotu do zdrowia lub rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego. Gdy zacznie się twój urlop macierzyński w Holandii, będziesz otrzymywać zasiłek macierzyński.
- W trakcie okresu od 6 do 4 tygodnia (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodnia) przed dniem następującym po terminie porodu (w trakcie okresu elastyczności)
Jeśli jesteś (nadal) chora w okresie od 6 do 4 tygodnia (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodnia) przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności), pracodawca zgłosi twoją chorobę do UWV. Będziesz otrzymywać zasiłek chorobowy wysokości 100% dziennego wynagrodzenia. Liczba dni choroby w okresie elastyczności odliczana jest od okresu urlopu macierzyńskiego po porodzie. Twój urlop macierzyński porodowy prawdopodobnie zakończy się wcześniej niż planowałaś.
Jesteś zatrudniona i jesteś chora z innego powodu niż ciąża
Jeśli twoja choroba nie ma związku z ciążą, ważne jest w którym momencie ciąży zachorujesz:
- Przed okresem od 6 do 4 tygodni (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodni) przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności)
Obowiązują „normalne” zasady bycia chorym. Zgłoś chorobę swojemu pracodawcy. W czasie choroby będzie on nadal wypłacał Ci wynagrodzenie.
- W trakcie okresu od 6 do 4 tygodni (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodni) przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności)
Jeśli jesteś (nadal) chora w okresie od 6 do 4 tygodni (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodni) przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności), pracodawca zgłosi twoją chorobę do UWV. Będziesz otrzymywać zasiłek chorobowy wysokości 100% dziennego wynagrodzenia. Liczba dni choroby w okresie elastyczności odliczana jest od okresu urlopu macierzyńskiego po porodzie. Twój urlop macierzyński porodowy w Holandii prawdopodobnie zakończy się wcześniej niż planowałaś.
Pobierasz zasiłek dla bezrobotnych i jesteś chora z powodu ciąży:
- Przed okresem od 6 do 4 tygodni przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności)
Masz prawo do zasiłku chorobowego (Ziektewet-uitkering). Kwota zasiłku wynosi 100% Twojego dziennego wynagrodzenia. Kiedy rozpocznie się Twój urlop macierzyński, otrzymasz zasiłek macierzyński.
- W trakcie okresu od 6 do 4 tygodni przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności)
W trakcie tego okresu będziesz otrzymywać nadal zasiłek dla bezrobotnych. Dni wykorzystane w tym czasie zostaną odliczone od urlopu macierzyńskiego porodowego, przez co może być on krótszy.
Pobierasz zasiłek dla bezrobotnych i jesteś chora z innego powodu niż ciąża:
Jeśli zachorujesz przed okresem elastyczności, twój zasiłek dla bezrobotnych będzie kontynuowany przez maksymalnie 13 tygodni. Zasiłek dla bezrobotnych kończy się zawsze maksymalnie na 6 tygodni przed dniem następującym po terminie porodu. Gdy w tym czasie jesteś nadal chora i nie nie zaczął się jeszcze twój urlop macierzyński, otrzymasz zasiłek chorobowy do momentu przejścia na urlop macierzyński, w którym będziesz otrzymywać zasiłek macierzyński. Dni, w których byłaś chora w okresie elastyczności, zostaną odebrane z urlopu macierzyńskiego porodowego, przez co może być on krótszy.
Chorobę możesz zgłosić przez Mijn UWV. Zrób to najpóźniej drugiego dnia choroby.
Prowadzisz dzialalność gospodarczą
Gdy zachorujesz z powodu ciąży przed urlopem macierzyńskiem, masz prawo do zasiłku chorobowego tylko wtedy, gdy jesteś dobrowolnie ubezpieczona w UWV.
W przypadku choroby w trakcie urlopu macierzyńskiego twojej świadczenie będzie nadal wypłacane. Nie ma tutaj znaczenia czy choroba miała związek z ciążą lub porodem, czy też nie. Nie musisz zgłaszać choroby w UWV.
Poniżej dowiesz się, kiedy musisz zameldować się w Holandii oraz jak i gdzie to zrobić. Sposób i miejsce rejestracji zależą od tego, jak długo zamierzasz przebywać w Holandii.
Zostajesz w Holandii krócej niż 4 miesiące
Obywatele Polski korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Jeśli planowany pobyt w Holandii nie przekracza 4 miesięcy, nie trzeba zgłaszać pobytu w urzędzie gminy ani w urzędzie imigracyjnym (IND). Jeśli jednak masz zamiar zostać w Holandii krócej niż 4 miesiące z zamiarem na przykład pracy lub nauki, warto zarejestrować się na pobyt czasowy jako nierezydent w jednej z 19 gmin RNI. Są to: Alkmaar, Almelo, Amsterdam, Breda, Haga, Doetinchem, Eindhoven, Groningen, Goes, Heerlen, Leeuwarden, Leiden, Nijmegen, Rotterdam, Terneuzen, Utrecht, Venlo, Westland i Zwolle. Aby dokonać rejestracji, należy najpierw umówić się na spotkanie. Dokładne dane adresowe znajdziesz na stronie nederlandwereldwijd.nl.
Dzięki rejestracji zostaniesz zapisany do rejestru BRP oraz otrzymasz numer BSN. Numer ten jest potrzebny między innymi do podjęcia pracy, wykupienia ubezpieczenia zdrowotnego, czy otwarcia konta w banku w Holandii.
Gdy okaże się, że twój pobyt się przedłuży, zamelduj się w urzędzie gminy, na której terenie aktualnie mieszkasz.
Zostajesz w Holandii dłużej niż 4 miesiące
Jeśli chcesz zostać w Holandii dłużej niż 4 miesiące, zamelduj się w gminie, w której mieszkasz. Zrób to w urzędzie gminy w ciągu 5 dni od przyjazdu do Holandii. Należy zameldować również wszystkich członków rodziny, którzy przybyli z tobą do Holandii. Na stronie internetowej swojego urzędu gminy znajdziesz informacje na temat sposobu umówienia spotkania oraz dokumentów, które potrzebujesz, aby zameldować się w Holandii.
Meldunek w Holandii da ci status mieszkańca (rezydenta) Holandii oraz zostaniesz wpisany do bazy BRP. Równocześnie ty i każdy członek twojej rodziny otrzymacie numer BSN. Posiadając meldunek, łatwiej jest zawrzeć umowę o ubezpieczenie zdrowotne, czy założyć konto w banku w Niderlandach.
Poniżej znajdziesz zasady dotyczące spożywania, sprzedawania i kupowania alkoholu w Holandii. Aby ograniczyć problematyczne spożywanie alkoholu, rząd podejmuje różne działania:
- Supermarkety, sklepy monopolowe i sklepy internetowe mogą oferować maksymalnie 25% rabatu na napoje alkoholowe.
- Sprzedawcy detaliczni nie mogą sprzedawać alkoholu osobom poniżej 18 roku życia. Dotyczy to również np. kawiarni, stołówek sportowych i festiwali.
- Osoba sprzedająca alkohol ma obowiązek sprawdzić wiek kupującego.
- Zamawiając alkohol przez Internet, kupujący musi aktywnie wskazać, że ma ukończone 18 lat. Sprzedający musi podać, że wiek kupującego zostanie sprawdzony przy dostawie.
- Nieletnim nie wolno spożywać alkoholu w miejscach publicznych.
- Osobom dorosłym dostarczającym alkohol nieletnim w miejscach publicznych grozi kara grzywny.
- Menedżerowie w firmach cateringowych i sklepach monopolowych muszą być wpisani do Rejestru Higieny Społecznej. Wymóg ten dotyczy także np. świetlic i stołówek klubów sportowych, w których serwowany jest alkohol.
- Telewizja i radio nie mogą nadawać reklam alkoholu w godzinach od 6:00 do 21:00.
- Bycie pijanym w miejscach publicznych jest karalne. Podobnie jak zakłócanie porządku publicznego. Ponadto zabrania się podawania alkoholu osobie wyraźnie pijanej.
- Kierowcy pojazdów takich jak samochody osobowe, motocykle, skutery, łodzie oraz rowerzyści mogą mieć maksymalnie 0,5 promila alkoholu we krwi.
- Kierowcy, którzy niedawno uzyskali prawo jazdy, mogą mieć maksymalnie 0,2 promila alkoholu we krwi.
Poniżej znajdziesz informacje o tym, jak uznać ojcostwo dziecka w Holandii.
Uznający dziecko musi to zrobić osobiście w jednej z gmin w Holandii.
Jeżeli dziecko ma mniej niż 12 lat lub jest to dziecko jeszcze nienarodzone, matka dziecka musi wyrazić zgodę na uznanie rodzicielstwa.
Gdy dziecko jest w wieku od 12 do 16 lat, matka oraz samo dziecko muszą wyrazić zgodę na uznanie ojcostwa.
Jeśli dziecko ma 16 lat lub więcej, do uznania ojcostwa potrzebna jest tylko zgoda dziecka. Dziecko musi być wtedy obecne przy uznaniu, ponieważ musi ono osobiście zadeklarować jakie nazwisko będzie nosiło.
Jeśli chcesz, aby dziecko do 16 lat lub dziecko jeszcze nienarodzone otrzymało nazwisko osoby uznającej, matka dziecka musi być obecna przy uznaniu ojcostwa pierwszego dziecka w celu wybrania nazwiska dziecka. Wybór nazwiska może być dokonany tylko dla pierwszego dziecka i obowiązuje również dla kolejnych dzieci tych samych rodziców.
Jeśli chcesz, aby dziecko otrzymało nazwisko matki, nie musi być ona obecna przy uznaniu. Może ona wtedy wypełnić formularz Formulier Toestemming tot erkenning vóór de geboorte (Zgoda na uznanie dziecka przed urodzeniem) dla dziecka jeszcze nienarodzonego lub Formulier Toestemming van de moeder voor erkenning (Formularz zgody matki na uznanie dziecka) i przekazać go osobie, która uznaje dziecko.
Jeżeli jedno lub oboje rodziców nie są zarejestrowani w bazie danych osobowych (BRP) w danej gminie, musi ona najpierw sprawdzić ich dane osobowe w gminie, w której rodzic(e) jest(są) zameldowany(i).
Jeżeli po uznaniu pierwszego dziecka osoba uznająca chce uznać kolejne dzieci, wówczas wystarczy, że matka dziecka wyrazi na to pisemną zgodę. Dzieci te otrzymają to samo nazwisko, co pierwsze dziecko.
Jeśli wszystkie warunki uznania ojcostwa będą spełnione, natychmiast sporządzany zostanie akt uznania dziecka. Odpis aktu uznania dziecka nienarodzonego należy mieć przy sobie podczas zgłoszenia narodzin dziecka.
Podpisując umowę o pracę ważne jest wiedzieć, jakie CAO w Holandii obowiązuje ciebie i twojego pracodawcę. Jeśli u Twojego pracodawcy występuje CAO, zazwyczaj uwzględnia on go w umowie o pracę. Możesz także zapytać pracodawcę, jaki układ zbiorowy pracy Cię obowiązuje. Jako pracownik masz prawo się z nim zapoznać. Jeśli pracujesz między innymi w takich sektorach, jak budowlany, szklarniany, cukierniczy czy ogrodniczy, swoje CAO możesz znaleźć tutaj. Na tej stronie możesz również spróbować wyszukać swoją firmę, aby dowiedzieć się, jakie CAO w Holandii ją obowiązuje.
Pracowników tymczasowych pracując za pośrednictwem agencji pośrednictwa pracy zazwyczaj nie obejmuje układ zbiorowy pracy firmy, w której pracują. Agencje pośrednictwa pracy podlegają własnemu układowi zbiorowemu pracy (uitzend-cao).
Jako pracownik tymczasowy zazwyczaj podlegasz układowi zbiorowemu pracy ABU lub układowi zbiorowemu pracy NBBU. Jeśli chcesz wiedzieć, pod jaki CAO podlegasz, możesz to sprawdzić w rejestrze członków ABU lub NBBU Wystarczy że wyszukasz tam swoją agencję pracy. Jeśli chcesz wiedzieć, co dokładnie określa obowiązuje ciebie CAO w Holandii, znajdziesz je w języku polskim na stronie ABU CAO i NBBU CAO. Powyższe dwa Układy Zbiorowe Pracy dla pracowników tymczasowych zostały zawarte na okres od 2 stycznia 2023 roku do 1 stycznia 2024 roku, a następnie przedłużone na okres jednego roku, czyli do 1 stycznia 2025 roku.
Obydwa układy zbiorowe pracy są zharmonizowane, co oznacza że są on takie same. Jeśli Twoja agencja pracy jest zrzeszona w układzie zbiorowym pracy, ma obowiązek przestrzegać tych porozumień. CAO w Holandii dla pracowników tymczasowych jest minimalnym układem zbiorowym pracy. Oznacza to, że agencja pracy może zawsze zaoferować więcej niż warunki zatrudnienia określone w układzie zbiorowym pracy.