Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Poniżej znajdziesz informacje na temat: jak wygląda służba zdrowia w Holandii. Dowiesz się jaki system opieki zdrowotnej w Holandii obowiązuje i jak możesz z niej skorzystać. Pamiętaj, że aby bezpłatnie skorzystać z usług służby zdrowia, musisz posiadać polisę na ubezpieczenie zdrowotne.
Lekarz rodzinny – huisarts
Kluczową funkcję pełni tutaj lekarz rodzinny (pierwszego kontaktu). To on jest pierwszą osobą, do której możesz udać się z wszelkimi dolegliwościami zdrowotnymi. Lekarz rodzinny kieruję cię na potrzebne badania czy dodatkową wizytę u specjalisty w szpitalu. Dodatkowo przeprowadza małe chirurgiczne zabiegi, takie jak: usuwanie pieprzyków, brodawek, torbieli gruczołów łojowych czy wrastających paznokci, jak również szycie ran czy zakładanie spiralek antykoncepcyjnych.
Na wizytę u lekarza rodzinnego nie czeka się długo. W zależności od tego, czy jest to pilna sprawa, powinieneś byś przyjęty już tego samego dnia lub w dniu następnym. Większość przychodni posiada również strony internetowe, na których możesz umówić się na wizytę online przez internet.
Aby moc skorzystać z usług lekarza rodzinnego po raz pierwszy, lepiej najpierw się do niego zapisać. Nie jest to obowiązkowe, lecz w razie nagłej sytuacji będziesz mieć pewność, że zostaniesz przyjęty. Możesz zadzwonić lub umówić się na spotkanie w celu rejestracji u danego lekarza rodzinnego. Na miejscu dostaniesz formularz do wypełnienia i zostaniesz poproszony o kartę ubezpieczenia zdrowotnego oraz dokument tożsamości. Niektóre przychodnie dają możliwość rejestracji online.
Niestety lekarz rodziny może odmówić zapisania ciebie do niego, jeśli nie ma już wolnych miejsc, mieszkasz za daleko lub nie może udzielić ci żądanych przez ciebie usług (np. eutanazja).
Asystent(ka) lekarza – doktersassistent(e)
Gdy wybierasz się do lekarza rodzinnego lub dzwonisz do przychodni w celu umówienia wizyty, pierwszą osobą, która przeprowadzi z tobą rozmowę będzie asystent(ka) lekarza. Zapyta co ci dolega, określi czy potrzebujesz pilnej wizyty i cię na nią umówi lub doradzi w niektórych sprawach. Asystenci lekarza mogą również wykonać badanie moczu, dać zastrzyk, przepłukać uszy, usunąć szwy, a nawet wykonać cytologię.
Apteka
W Holandii trzeba zapisać się do wybranej apteki. W odróżnieniu od Polski przepisane lekarstwa przez lekarza możesz odebrać tylko w aptece, w której jesteś zapisany lub ściśle wskazanej przez tego lekarza. Zazwyczaj przychodnia, w której przyjmuje twój lekarz posiada również własną aptekę. Gdy lekarz wystawi receptę, zostanie ona automatycznie przesłana do danej apteki i tam musisz odebrać swoje lekarstwa.
Do apteki w Holandii możesz zazwyczaj zapisać się osobiście, przez telefon lub e-mail. Na pierwszą wizytę w aptece zabierz ze sobą kartę ubezpieczenia zdrowotnego i dowód tożsamości.
Lekarze specjaliści
Aby umówić się na wizytę do większości specjalistów, potrzebujesz skierowanie od lekarza rodzinnego. Lekarze specjaliści, tacy jak kardiolog, ginekolog czy endokrynolog przyjmują zazwyczaj w szpitalach (ziekenhuizen), centrach medycznych lub klinikach. Większość szpitali i centrum medycznych w Holandii jest prywatna. Abyś mógł skorzystać z ich usług bezpłatnie, twój ubezpieczyciel musi posiadać kontrakt z danym szpitalem lub centrum medycznym. Twój lekarz rodzinny lub ubezpieczyciel mogą ci pomóc w znalezieniu odpowiedniego specjalisty, jak również sprawdzić jak długo będziesz czekać na wizytę. Na Zorgkaartnederland.nl znajdziesz miejsca, w których przyjmuje interesujący cię specjalista.
Nie do każdego lekarza specjalisty potrzebujesz skierowanie od lekarza rodzinnego. Są to między innymi dentysta, fizjoterapeuta, położna czy dietetyk. Koszty wizyty zależne są od twojego pakietu ubezpieczenia zdrowotnego.
Nagłe przypadki niezagrażające życiu lub zdrowiu
Jeśli potrzebujesz szybkiej pomocy w przypadku niezagrażającym zdrowiu, możesz zadzwonić do swojej przychodni. W trakcie rozmowy wybierz opcję „spoedgeval„. Lekarz rodzinny udziela szybkiej pomocy w godzinach przyjęć przychodni.
Poza godzinami przyjęć lekarza rodzinnego dyżuruje tzw. huisartsenpost. Możesz się z nimi skontaktować w celu otrzymania szybkiej pomocy przez telefon lub na miejscu. Najbliższe huisartsenpost znajdziesz wpisując w google „huisartsenpost”. Pomoc przez huisartsenpost jest w pełni refundowana. Nie musisz płacić też eigen risico.
Możesz również udać się na izbę przyjęć (spoedeisende hulp) w szpitalu. Niestety tutaj za pomoc zapłacisz eigen risico.
Numer alarmowy 112 – nagłe przypadki zagrażające życiu i zdrowiu
W razie sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu, takich jak przestępstwo, wypadek, pożar czy zawał serca, zadzwoń na numer alarmowy 112.
Powyższe informacje o tym, jak wygląda służba zdrowia znajdziesz również w następującej infografice. Wiedza o tym, jak wygląda służba zdrowia w Holandii uchroni cię od niespodziewanych kosztów pomocy medycznej. Przed wizytą u lekarza, w szpitalu czy w aptece, upewnij się, czy dana usługa jest refundowana przez twoje ubezpieczenie zdrowotne. W razie jakichkolwiek pytań lub potrzebie pomocy w znalezieniu specjalisty skontaktuj się z twoim ubezpieczycielem.
Poniżej znajdziesz informacje na temat, jak ubiegać się o rentę rodzinną Anw lub rentę rodzinną dla sierot w Holandii.
Jeśli twój współmałżonek lub zarejestrowany partner zmarł w Holandii, w ciągu 2 tygodni otrzymasz od SVB list z informacją o rencie rodzinnej. To pismo zawiera formularz, z którego można skorzystać, aby ubiegać się o rentę Anw.
Jak ubiegać się o rentę rodzinną Anw w Holandii – Nabestaandenuitkering (Anw-uitkering) przez internet?
1. Najpierw sprawdź, czy należy ci się renta rodzinna. Odpowiedz na kilka pytań na stronie SVB i dowiedz się, czy możesz otrzymać świadczenie.
2. Jeśli okaże się, że renta ci się należy, przygotuj następujące dokumenty przed złożeniem wniosku:
Informacje o dochodach, jeśli je posiadasz;
Numer rachunku bankowego;
Jeśli twój zmarły partner mieszkał lub pracował poza Holandią, przygotuj informacje dotyczące jego pobytu i pracy w tym okresie;
Czasami musisz dołączyć kilka dokumentów. Jeśli nie masz teraz pod ręką tych dokumentów, możesz je przesłać drogą cyfrową lub wysłać pocztą później. Dołączone pliki razem nie mogą przekraczać 8 MB.
3. Zaloguj się w serwisie Moje SVB za pomocą DigiD i złóż wniosek o rentę Anw online.
4. Nie możesz złożyć wniosku online? Skontaktuj się z SVB, a zostanie ci wysłany papierowy formularz zgłoszeniowy. Jeśli twój współmałżonek lub zarejestrowany partner zmarł w Holandii, w ciągu 2 tygodni otrzymasz od SVB list z informacją o rencie rodzinnej. To pismo zawiera formularz, z którego można skorzystać, aby ubiegać się o rentę Anw.
Jak ubiegać się rentę rodzinną dla sierot (wezenuitkering)?
Nie ma możliwości ubiegania się o rentę dla sierot przez Internet. Skontaktuj się z Sociale Verzekeringsbank, aby otrzymać formularz papierowy. Jeśli sierota ma mniej niż 18 lat, wniosek może złożyć opiekun dziecka. Sierota w wieku 18 lat lub starsza może wnioskować o rentę rodzinną samodzielnie.
Jak ubiegać się rentę rodzinną w Holandii mieszkając w Polsce?
Mieszkając w Polsce, wniosek o rentę rodzinną z Holandii możesz złożyć w instytucji do spraw ubezpieczeń społecznych:
W kraju zamieszkania, czyli w tym wypadku w Polsce. Wniosek o przyznanie renty rodzinnej z zagranicy możesz złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Więcej informacji znajdziesz na stronie ZUS.
W kraju, w którym Twój partner był po raz ostatni ubezpieczony.
Jednak SVB radzi, aby zrobić to w kraju swojego miejsca zamieszkania.
Z reguły w Holandii podwójne obywatelstwo holenderskie i polskie uzyskane przez naturalizacje nie jest możliwe. Rząd holenderski chce ograniczyć liczbę osób o podwójnym obywatelstwie. Dzieje się tak dlatego, że nie zawsze jest jasne, jakie są prawa i obowiązki osób posiadających więcej niż jedno obywatelstwo. Prawa i obowiązki osoby posiadającej inne obywatelstwo mogą być sprzeczne z prawami i obowiązkami osoby posiadającej obywatelstwo holenderskie. Twoje prawa będą wtedy bardziej przejrzyste. Z tego powodu w momencie naturalizacji należy zrzec się swojej pierwotnej narodowości.
Jeśli uzyskałeś podwójne obywatelstwo holenderskie i polskie w drodze procedury opcji, możesz zachować swoje polskie obywatelstwo. Jednak gdy skorzystałeś z procedury opcji, ponieważ mieszkasz w Niderlandach od dnia ukończenia 4 roku życia, musisz również zrzec się polskiego obywatelstwa.
Prawo polskie stanowi, że można zrzec się obywatelstwa polskiego, jeśli nabywa się inne obywatelstwo. W związku z tym zgodnie z prawem holenderskim należy zrzec się obywatelstwa polskiego.
W niektórych przypadkach zgodnie z prawem holenderskim, można zachować polskie obywatelstwo, a ty sam możesz zadecydować o jego zrzeczeniu.
Zrzeczenie się polskiego obywatelstwa nie jest obowiązkowe w następujących sytuacjach:
- Jesteś w związku małżeńskim z obywatelem Holandii. Lub jesteś zarejestrowanym partnerem obywatela Holandii.
- Posiadasz zezwolenie na pobyt w celu azylu.
- Urodziłeś się w Królestwie Niderlandów i obecnie mieszkasz w tym Królestwie.
W Holandii Istnieją 2 rodzaje układów zbiorowych pracy (CAO):
- Branżowy układ zbiorowy pracy
Jest to układ zbiorowy obowiązujący w obrębie danego sektora. Branżowy CAO zawierany jest pomiędzy 1 lub większą liczbą pracodawców lub organizacji pracodawców a 1 lub większą liczbą organizacji pracowniczych. Układ zbiorowy pracy dotyczy wyłącznie firm i pracowników reprezentowanych przez strony, które zawarły układ zbiorowy pracy. - Zakładowy układ zbiorowy pracy
Niniejsza umowa zbiorowa obowiązuje w obrębie przedsiębiorstwa. Zakładowy układ zbiorowy pracy zawierany jest pomiędzy pracodawcą a jedną lub większą liczbą organizacji pracowniczych.
Poniżej dowiesz się, kto może otrzymać rentę rodzinną w Holandii i jakie warunki dana osoba musi spełnić, aby mieć do niej prawo.
Jako wdowa lub wdowiec z dziećmi do 18 roku życia możesz mieć prawo do renty rodzinnej. Lub jeśli jesteś niezdolny do pracy i straciłeś partnera. Dzieci mają prawo do renty rodzinnej w przypadku śmierci obojga rodziców. Obowiązują jednak dodatkowe warunki.
Zmarł twój partner
Otrzymasz rentę rodziną (Anw-uitkering), jeśli w dniu śmierci partnera:
Opiekujesz się dzieckiem poniżej 18 roku życia, które z tobą mieszka, lub
Jesteś niezdolny/a do pracy minimalnie w 45%
tylko wtedy, gdy:
Twój partner był ubezpieczony na mocy holenderskiej ustawy Anw. Z reguły każdy, kto mieszka lub pracuje w Holandii, jest ubezpieczony na mocy ustawy Anw. Są jednak wyjątki. Więcej informacji znajdziesz na oficjalnej stronie SVB również w języku polskim: https://www.svb.nl/pl/anw/co-to-jest-renta-rodzinna-anw/ubezpieczenie-na-mocy-ustawy-anw
nie osiągnąłeś jeszcze ustawowego wieku emerytalnego AOW.
Zmarł twój były partner
Aby otrzymać rentę rodzinną po zmarłym byłym partnerze, należy spełniać takie same warunki jak przy śmierci partnera oraz dodatkowo:
W dniu rozwodu oraz w chwili śmierci byłego partnera były spełnione warunki do otrzymania renty Anw, oraz
Twój były partner był zobowiązany do płacenia alimentów na Ciebie w dniu swego zgonu. Nie ma znaczenia, czy faktycznie otrzymałeś te alimenty.
To, kto może otrzymać rentę rodzinną Anw w Holandii, zależy nie tylko od powyższych warunków. Pod uwagę brane są także między innymi dochody osoby starającej się o zasiłek, jak również jej sytuacja mieszkalna.
Osoby mieszkające lub pracujące poza Holandią muszą spełnić dodatkowe warunki. Znajdziesz je w języku polskim na stronie SVB.
Oboje rodzice dziecka zmarli
Dziecko staje się sierotą, jeśli oboje rodzice dziecka zmarli. Sierota otrzyma rentę dla sierot (wezenuitkering) tylko wtedy, gdy rodzic, który zmarł jako ostatni, był ubezpieczony na podstawie Anw. Rodzic był zwykle ubezpieczony, jeśli mieszkał lub pracował w Holandii.
Dziecko do 16 roku życia nie musi spełniać żadnych dodatkowych warunków. Zmieni się to, gdy sierota skończy 16 lat. Renta dla sieroty kończy się zawsze, gdy dziecko osiągnie wiek 21 lat.
Dodatkowe warunki dla dzieci w wieku od 16 do 21 lat znajdziesz na stronie internetowej SVB w języku polskim: https://www.svb.nl/pl/anw/kiedy-przysluguje-ci-prawo-do-renty-rodzinnej-anw/dziecko-zostalo-sierota.