Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
Kalendarz
z najważniejszymi datami i terminami w Holandii
Wakacje szkolne
Święta i dni wolne od pracy
Terminy wypłat zasiłków, dodatków i emerytur
Inne…
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Zaczynając pracę u nowego pracodawcy warto jest wiedzieć co to jest CAO w Holandii (collectieve arbeidsovereenkomst), czyli Układ zbiorowy pracy. Jest to pisemna umowa zawierająca ustalenia dotyczące warunków zatrudnienia. Na przykład o wynagrodzeniu, świadczeniach, nadgodzinach, godzinach pracy, okresie próbnym, okresie wypowiedzenia czy emeryturze. Układ zbiorowy pracy dotyczy dużej grupy osób.
Układ zbiorowy pracy jest zawierany przez 1 lub więcej pracodawców, 1 lub więcej organizacji pracodawców i 1 lub więcej organizacji pracowników (przeważnie związki zawodowe).
Porozumienia w układzie zbiorowym pracy są często korzystniejsze niż porozumienia dotyczące warunków zatrudnienia określone prawem. Przykładowo płaca w układzie zbiorowym pracy może być wyższa niż płaca minimalna. Lub pracownicy otrzymują więcej dni urlopu niż wymagane prawem minimum.
Postanowienia CAO w Holandii nie mogą w żadnym wypadku być sprzeczne z prawem. Na przykład z Kodeksem cywilnym (BW) i ustawą o płacy minimalnej i minimalnym dodatku urlopowym. Układ zbiorowy pracy nie może zatem zawierać wynagrodzenia niższego niż płaca minimalna ani mniejszej liczby dni urlopu niż wynika to z Kodeksu cywilnego. Ustawa, na przykład Kodeks cywilny, może również przewidywać, że w układzie zbiorowym pracy można odstąpić od przepisów ustawowych.
Postanowienia zawarte w układzie zbiorowym pracy mają pierwszeństwo przed ustaleniami zawartymi w indywidualnej umowie o pracę. Gdy zawierasz indywidualną umowę o pracę ze swoim pracodawcą, postanowienia Twojej umowy nie mogą odbiegać niekorzystnie od postanowień CAO. Postanowienia umowy mogą być korzystniejsze dla Ciebie jako pracownika od tych zawartych w CAO w Holandii.
Jeśli w firmie nie ma układu zbiorowego pracy ani własnych porozumień, sam ustalasz z pracodawcą warunki zatrudnienia. W tej sytuacji obowiązują ogólne zasady prawa pracy zawarte w ustawie o płacy minimalnej, ustawie o czasie pracy, ustawie o warunkach pracy, ustawie o pracy i opiece oraz w Kodeksie cywilnym. Dobrze jest zapisać te ustalenia na piśmie w indywidualnej umowie o pracę, ale nie jest to obowiązkowe.
To, jakie dokumenty są potrzebne do zameldowania się w Holandii, zależy od tego, gdzie chcesz się zameldować. Meldunek w Holandii możesz załatwić w gminie RNI lub w urzędzie gminy, na której terenie mieszkasz.
Rejestracja na pobyt czasowy jako nierezydent w gminie RNI:
ważny dowód tożsamości wszystkich członków rodziny chcących się zameldować,
Wniosek o wprowadzenie do Bazy Danych Rejestru Nierezydentów (RNI).
Istnieją 2 sposoby na wypełnienie powyższego wniosku:
- Przez internet: Przed wizytą w punkcie RNI formularz rejestracyjny możesz wypełnić przez internet w języku polskim. Można to zrobić za pomocą tego linku lub skanując kod QR.
Po wypełnieniu formularza rejestracyjnego online, otrzymasz nowy, osobisty kod QR. Należy zabrać ten osobisty kod wraz z dowodem tożsamości do stanowiska RNI. Pracownik zeskanuje osobisty kod QR, a dane zostaną wprowadzane bezpośrednio do systemu służącego do rejestracji w RNI. Dzięki temu proces rejestracji zajmuje mniej czasu i zmniejsza ryzyko błędów przy przesyłaniu danych. Formularz online jest dostępny w 15 językach, w tym w języku polskim.
- Własnoręczne wypełnienie wniosku: Wniosek o rejestrację w języku polskim możesz również pobrać, wypełnić i wydrukować. W przypadku ręcznego wypełniania formularza, należy pisać drukowanymi literami i pamiętać o wszystkich znakach interpunkcyjnych. Następnie należy zanieść wypełniony formularz do biura obsługi RNI, w którym chcą się Państwo zarejestrować.
Zameldowanie jako rezydent w urzędzie gminy:
ważny dowód tożsamości wszystkich członków rodziny chcących się zameldować,
umowę najmu lub umowę kupna mieszkania w Holandii,
jeśli mieszkasz u kogoś, w przypadku nieposiadania umowy najmu lub kupna mieszkania należy przedstawić oświadczenie osoby, u której się przebywa, potwierdzające pobyt pod tym właśnie adresem. Do takiego oświadczenia osoba ta musi dołączyć kopię swojego dokumentu tożsamości.
odpis aktu zwarcie małżeństwa na druku międzynarodowym oraz akty urodzeń na druku międzynarodowym wszystkich osób chcących się zameldować.
Wykaz powyższych dokumentów może się różnić w zależności od urzędu gminy. Przed wizytą sprawdź stronę internetową danej gminy, aby dowiedzieć się jakie dokumenty są potrzebne do zameldowania w Holandii.
Posiadasz już polisę i chciałbyś wiedzieć jak zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii? Warto sprawdzić warunki ubezpieczeń zdrowotnych co roku. Dzięki corocznej zmianie ubezpieczenia możesz zaoszczędzić na składce zdrowotnej.
Polisa ubezpieczeniowa jest ważna od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku poza pewnymi wyjątkami, jak na przykład przyjazd i rozpoczęcie pracy w Holandii w ciągu roku.
Ubezpieczenie zdrowotne możesz zmienić raz w roku, na końcu starego lub na początku nowego roku.
Ubezpieczyciele zdrowotni do połowy listopada muszą podać wysokość składek i inne warunki ubezpieczenia na przyszły rok. Od tego momentu możesz zmienić swoje ubezpieczenie zdrowotne u swojego ubezpieczyciela lub wykupić polisę u innego ubezpieczyciela.
Ubezpieczenie zdrowotne możesz zmienić na 2 sposoby:
- zmień ubezpieczenie u swojego ubezpieczyciela lub wykup ubezpieczenie u innego ubezpieczyciela do 31 grudnia starego roku. Nie musisz wtedy rozwiązywać umowy ze swoim starym ubezpieczycielem, gdyż nowy ubezpieczyciel zrobi to za ciebie lub
- do 31 grudnia starego roku powiadom swojego aktualnego ubezpieczyciela o chęci rozwiązania umowy, a następnie do 31 stycznia wykup ubezpieczenie zdrowotne u nowego ubezpieczyciela.
Jak zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii w ciągu roku?
W niektórych sytuacjach możesz zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii w ciągu roku. Są to:
- zmiana pracy – jeśli jesteś ubezpieczony grupowy u starego pracodawcy, a nowy pracodawca oferuje również ubezpiecznie grupowe,
- kończysz 18 lat – od tego momentu możesz ubezpieczyć się samodzielnie i wybrać własne ubezpieczenie zdrowotne,
- rozwód – możesz zawrzeć nowe ubezpieczenie zdrowotne, aby nie być ubezpieczonym razem ze starym partnerem,
- służba wojskowa – jeśli wstąpisz do wojska, będziesz ubezpieczony przez Stichting Ziektekostenverzekering Krijgsmacht (SZVK) (Fundacja na rzecz Ubezpieczenia Zdrowotnego w Siłach Zbrojnych),
- niekorzystne dla ciebie zmiany warunków ubezpieczenia przez ubezpieczyciela w ciągu roku.
Po ogłoszeniu przez ubezpieczycieli nowych warunków ubezpieczenia warto sprawdzić swoje ubezpieczenie. Być może wysokość twojej składki zdrowotnej się zmieni lub otrzymasz dostęp do mniejszej ilości usługodawców. Wiele Holendrów zmienia swoje ubezpieczenie corocznie. Dzięki temu być może zaoszczędzisz kilkadziesiąt Euro na składce zdrowotnej.
Umowa o pracę na czas określony w Holandii automatycznie zamienia się w umowę na czas nieokreślony, jeżeli pracownik otrzymał więcej niż 3 kolejne umowy o pracę na czas określony. Również jeśli pracownik miał kilka umów na czas określony ze swoim pracodawcą przez okres dłuższy niż 3 lata. Twój układ zbiorowy pracy może zawierać inne zasady dotyczące umów na czas określony. Przykładowo, pracownik może otrzymać maksymalnie 6 kolejnych umów na czas określony. Lub umowa na czas nieokreślony będzie możliwa po maksymalnie 4 latach.
Umowa o pracę w Holandii na czas nieokreślony po 3 kolejnych umowach na czas określony
Pracownik automatycznie otrzymuje umowę na czas nieokreślony, jeśli:
- Miał więcej niż 3 umowy na czas określony u tego samego pracodawcy, lub;
- Posiadał ponad 3 umowy o pracę na czas określony na ten sam rodzaj pracy u kolejnych pracodawców. (Przykładowo, jeśli pracownik najpierw pracuje za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, a następnie zostaje zatrudniony bezpośrednio przez pracodawcę.) oraz;
- Przerwa pomiędzy umowami wynosi maksymalnie 6 miesięcy. W przypadku tymczasowej pracy cyklicznej (nie ograniczającej się do pracy sezonowej), którą można wykonywać przez maksymalnie 9 miesięcy w roku, odstęp między umowami może wynosić maksymalnie 3 miesiące. Należy to uwzględnić w układzie zbiorowym pracy oraz;
- Układ zbiorowy pracy (CAO) nie przewiduje innych warunków. Postanowienia zawarte w układzie zbiorowym pracy mają pierwszeństwo. Na przykład, jeśli pracujesz za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, możesz otrzymać maksymalnie 6 umów na czas określony.
Umowa o pracę na czas nieokreślony po 3 latach umów na czas określony
Pracownik automatycznie otrzymuje umowę o pracę na czas nieokreślony w Holandii, jeśli:
- Posiadał kilka umów na czas określony u tego samego pracodawcy na okres dłuższy niż 3 lata. Lub na ten sam rodzaj pracy u kolejnych pracodawców. (Przykładowo, jeśli pracownik najpierw pracuje jako pracownik tymczasowy za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, a później bezpośrednio u pracodawcy.);
- Przerwa pomiędzy umowami wynosi maksymalnie 6 miesięcy. W przypadku tymczasowej pracy cyklicznej (nie ograniczającej się do pracy sezonowej), którą można wykonywać przez maksymalnie 9 miesięcy w roku, odstęp między umowami może wynosić maksymalnie 3 miesiące. Należy to uwzględnić w układzie zbiorowym pracy;
- Układ zbiorowy pracy (CAO) nie przewiduje innych warunków w tym zakresie. Postanowienia zawarte w układzie zbiorowym pracy mają pierwszeństwo.
To, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy od waszej sytuacji.
Możecie wspólnie wybrać nazwisko matki, drugiej matki lub ojca dla swojego pierwszego dziecka. Wszystkie kolejne dzieci otrzymają automatycznie wybrane nazwisko.
Nazwisko możesz wybrać przed urodzeniem dziecka lub w trakcie zgłoszenia urodzenia dziecka. Oboje rodzice muszą się wtedy udać do urzędu gminy, aby odnotować wybór danego nazwiska. Jeśli ojciec dziecka musi najpierw je uznać, nazwisko może być wybrane przy uznaniu ojcostwa.
Nie wybrałeś nazwiska lub nie dokonałeś wyboru na czas? Wtedy prawo określa, jakie nazwisko automatycznie otrzyma twoje dziecko w Holandii:
Rodzice będący w związku małżeńskim lub zarejestrowani partnerzy
Mężczyzna i kobieta
Jeśli jesteście małżeństwem lub jesteście w zarejestrowanym związku partnerskim, twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko ojca.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko matki? W tej sytuacji musicie oboje to zgłosić w gminie przed lub w trakcie rejestracji urodzenia dziecka.
Dwie kobiety
Jeśli jesteście w związku małżeński jako dwie kobiety lub posiadacie zarejestrowany związek partnerski, obowiązują następujące zasady:
- Matka jest w ciąży z nieznanym dawcą. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko drugiej matki. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy druga matka automatycznie staje się legalnym rodzicem po urodzeniu. W tym celu osoba rejestrująca dziecko w urzędzie stanu cywilnego (zwykle druga matka) musi złożyć zaświadczenie od Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.
Jeśli chcecie, aby wasze dziecko nosiło nazwisko matki, która urodziła dziecko, musicie to razem zgłosić w gminie. - Matka jest w ciąży ze znanym dawcą, a druga matka rozpoznaje dziecko. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki, która urodziła dziecko.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko drugiej matki? Musicie to razem zgłosić w gminie.
Dwóch mężczyzn
Kiedy rodzi się dziecko, zawsze jest matka. Macierzyństwo może się skończyć tylko poprzez adopcję. W przypadku adopcji możesz wybrać nazwisko swojego pierwszego dziecka. Odbywa się to w sądzie. Kolejne dzieci będą miały takie samo nazwisko jak twoje pierwsze dziecko.
Rodzice, którzy nie są małżeństwem ani zarejestrowanymi partnerami
Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki. Jeśli chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko ojca lub drugiej matki, ojciec lub druga matka muszą uznać dziecko. Przy uznaniu dziecka możecie oboje wybrać nazwisko dziecka.
Nazwisko dwuczłonowe dziecka
Od 1 stycznia 2024 r. w Holandii możesz również nadać swojemu pierwszemu dziecku nazwiska obojga rodziców, jeśli urodziło się ono 1 stycznia 2024 r. lub później. Możesz jednak wybrać nie więcej niż dwa nazwiska. Wybrane nazwisko dwuczłonowe będzie również obowiązywało w stosunku do waszych później urodzonych dzieci.
Dodatkowo, jeśli najstarsze dziecko urodziło się 1 stycznia 2016 r. lub później, rodzice mogą też skorzystać z tego prawa (rozwiązanie przejściowe). Oznacza to, że rodzice mogą wybrać dwuczłonowe nazwisko również dla kolejnych dzieci urodzonych 1 stycznia 2024 r. lub później.
Jak widzisz to, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy nie tylko od prawa, ale również od Twojej decyzji i podjętych kroków. Warto więcej już w trakcie ciąży zastanowić się nad tą kwestią.