Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Okres wypowiedzenia umowy o pracę w Holandii zależy od czasu trwania umowy, od tego, czy nadal jesteś na okresie próbnym oraz innych ustaleń z pracodawcą. Długość okresu wypowiedzenia zależna jest również od tego, kto chce zakończyć dany stosunek pracy: ty czy twój pracodawca. Jeśli chcesz rozwiązać umowę o pracę w Holandii, musisz to zrobić w formie pisemnej. Należy dotrzymać uzgodnionego okresu wypowiedzenia, określonego w umowie o pracę.
Chcesz sam zrezygnować z pracy
Umowa na czas nieokreślony
Jeśli posiadasz umowę o pracę na czas nieokreślony, okresy twojego wypowiedzenia w Holandii wynosi 1 miesiąc. Oznacza to, że musisz złożyć wypowiedzenie z 1-miesięcznym wyprzedzeniem. Dotyczy to jednak miesiąca kalendarzowego. Okres wypowiedzenia rozpoczyna się od 1 dnia następnego miesiąca. Przykładowo jeśli chcesz zakończyć pracę od 1 maja, musisz złożyć wypowiedzenie umowy o pracę w Holandii najpóźniej przed 1 kwietnia. W tej sytuacji będziesz musiał pracować jeszcze do końca kwietnia.
Możesz uzgodnić z pracodawcą dłuższy okres wypowiedzenia, co musi być uwzględnione w twojej umowie o pracę. Okres wypowiedzenia wtedy nie może być dłuższy niż 6 miesięcy. Gdy twój okres wypowiedzenia jest dłuższy niż 1 miesiąc, twój pracodawca musi przestrzegać dwa razy dłuższego okresu wypowiedzenia. Na przykład jeśli twój okres wypowiedzenia wynosi 4 miesiące, pracodawca musi przestrzegać 8-miesięcznego okresu wypowiedzenia.
Możesz również uzgodnić z pracodawcą krótszy okres wypowiedzenia, jeśli tak stanowi Twój układ zbiorowy pracy. Nie trzeba tego zapisywać w umowie o pracę.
Umowa na czas określony
Jeśli zawarłeś umowę o pracę na czas określony z pracodawcą w Holandii na przykład na 6 miesięcy lub 1 rok i nie masz okresu wypowiedzenia określonego w umowie, twoja umowa wygaśnie wówczas automatycznie dopiero w uzgodnionym w niej terminie. Możesz wypowiedzieć taką umowę o pracę tylko wtedy, gdy istnieje pilny powód i dlatego natychmiast rezygnujesz. W innych wypadkach, gdy na przykład znalazłeś nową pracę, a twój pracodawca nie chce cię wypuścić, możesz zwrócić się do sędziego sądu rejonowego o rozwiązanie umowy.
Pamiętaj jednak, że zawsze możesz uzgodnić z pracodawcą możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy na czas określony. Taki okres wypowiedzenia powinien być zapisany w twojej umowie o pracy.
Okres próbny
Gdy jesteś jeszcze na okresie próbnym, nie masz okresu wypowiedzenia. Możesz od razu zrezygnować i rozwiązać umowę o pracę. Twoje zatrudnienie zostanie wtedy natychmiast zakończone.
Pracodawca chce ciebie zwolnić z pracy
Umowa na czas nieokreślony
Inne okresy wypowiedzenia obowiązują, gdy sam pracodawca chce rozwiązać z tobą umowę o pracę w Holandii. Zależne są one od twojego stażu pracy u danego pracodawcy.
| Staż pracy u danego pracodawcy | Okres wypowiedzenia |
|---|---|
| Krócej niż 5 lat | 1 miesiąc |
| Pomiędzy 5 a 10 lat | 2 miesiące |
| Pomiędzy 10 a 15 lat | 3 miesiące |
| 15 lat lub dłużej | 4 miesiące |
Twój pracodawca może uzgodnić z Tobą dłuższy okres wypowiedzenia, co powinno być zapisane w twojej umowie o pracę. Uwaga: okres wypowiedzenia Twojego pracodawcy musi być dwa razy dłuższy niż Twój.
Twój pracodawca może uzgodnić z Tobą krótszy okres wypowiedzenia, jeśli tak stanowi Twój układ zbiorowy pracy. Nie musi uwzględniać tego w umowie. Gdy osiągniesz wiek emerytalny, Twój pracodawca ma krótszy 1-miesięczny okres wypowiedzenia.
Jeśli masz umowę o pracę na czas określony w Holandii, na przykład na 6 miesięcy, Twoja umowa wygasa wraz z terminem określonym w umowie. Nie występuje tutaj okres wypowiedzenia. Jednak w trakcie podpisywania umowy Twój pracodawca może zgodzić się z Tobą, że umowę można rozwiązać wcześniej, co powinno być zapisane w danej umowie o pracę. Pracodawca ma jednak obowiązek poinformowania pracownika, o tym, czy umowa na czas określony zostanie przedłużona i na jakich warunkach. Musi to zrobić pisemnie, najpóźniej 1 miesiąc przed zakończeniem umowy. Jeśli pracodawca tego nie zrobi na czas lub się spóźni, pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości 1 miesięcznego wynagrodzenia lub jego proporcjonalnej wysokości do okresu spóźnienia. Zasada ta nie obowiązuje, gdy w umowie zawarta jest klauza o tymczasowym charakterze zatrudnienia.
Okres próbny
Jeśli pracujesz jeszcze w okresie próbnym, Twój pracodawca nie musi przestrzegać okresu wypowiedzenia. Możesz zostać natychmiast zwolniony.
Zwolnienie w trybie natychmiastowym (dyscyplinarnie) w Holandii
Pracodawca może cie zwolnić w trybie natychmiastowym, jeśli posiada ważne powody. Jest to tak zwany ontslag op staande voet. W takim przypadku nie obowiązuje go okres wypowiedzenia, a twoja umowa zostaje natychmiastowo rozwiązana. Przykładami pilnych powodów są:
- oszustwo,
- kradzież,
- rażąca zniewaga,
- groźby,
- poważny brak umiejętności, potrzebnych do wykonywania pracy,
- odmawianie pracy bez ważnego powodu.
To, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy od waszej sytuacji.
Możecie wspólnie wybrać nazwisko matki, drugiej matki lub ojca dla swojego pierwszego dziecka. Wszystkie kolejne dzieci otrzymają automatycznie wybrane nazwisko.
Nazwisko możesz wybrać przed urodzeniem dziecka lub w trakcie zgłoszenia urodzenia dziecka. Oboje rodzice muszą się wtedy udać do urzędu gminy, aby odnotować wybór danego nazwiska. Jeśli ojciec dziecka musi najpierw je uznać, nazwisko może być wybrane przy uznaniu ojcostwa.
Nie wybrałeś nazwiska lub nie dokonałeś wyboru na czas? Wtedy prawo określa, jakie nazwisko automatycznie otrzyma twoje dziecko w Holandii:
Rodzice będący w związku małżeńskim lub zarejestrowani partnerzy
Mężczyzna i kobieta
Jeśli jesteście małżeństwem lub jesteście w zarejestrowanym związku partnerskim, twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko ojca.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko matki? W tej sytuacji musicie oboje to zgłosić w gminie przed lub w trakcie rejestracji urodzenia dziecka.
Dwie kobiety
Jeśli jesteście w związku małżeński jako dwie kobiety lub posiadacie zarejestrowany związek partnerski, obowiązują następujące zasady:
- Matka jest w ciąży z nieznanym dawcą. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko drugiej matki. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy druga matka automatycznie staje się legalnym rodzicem po urodzeniu. W tym celu osoba rejestrująca dziecko w urzędzie stanu cywilnego (zwykle druga matka) musi złożyć zaświadczenie od Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.
Jeśli chcecie, aby wasze dziecko nosiło nazwisko matki, która urodziła dziecko, musicie to razem zgłosić w gminie. - Matka jest w ciąży ze znanym dawcą, a druga matka rozpoznaje dziecko. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki, która urodziła dziecko.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko drugiej matki? Musicie to razem zgłosić w gminie.
Dwóch mężczyzn
Kiedy rodzi się dziecko, zawsze jest matka. Macierzyństwo może się skończyć tylko poprzez adopcję. W przypadku adopcji możesz wybrać nazwisko swojego pierwszego dziecka. Odbywa się to w sądzie. Kolejne dzieci będą miały takie samo nazwisko jak twoje pierwsze dziecko.
Rodzice, którzy nie są małżeństwem ani zarejestrowanymi partnerami
Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki. Jeśli chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko ojca lub drugiej matki, ojciec lub druga matka muszą uznać dziecko. Przy uznaniu dziecka możecie oboje wybrać nazwisko dziecka.
Nazwisko dwuczłonowe dziecka
Od 1 stycznia 2024 r. w Holandii możesz również nadać swojemu pierwszemu dziecku nazwiska obojga rodziców, jeśli urodziło się ono 1 stycznia 2024 r. lub później. Możesz jednak wybrać nie więcej niż dwa nazwiska. Wybrane nazwisko dwuczłonowe będzie również obowiązywało w stosunku do waszych później urodzonych dzieci.
Dodatkowo, jeśli najstarsze dziecko urodziło się 1 stycznia 2016 r. lub później, rodzice mogą też skorzystać z tego prawa (rozwiązanie przejściowe). Oznacza to, że rodzice mogą wybrać dwuczłonowe nazwisko również dla kolejnych dzieci urodzonych 1 stycznia 2024 r. lub później.
Jak widzisz to, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy nie tylko od prawa, ale również od Twojej decyzji i podjętych kroków. Warto więcej już w trakcie ciąży zastanowić się nad tą kwestią.
To ile kosztuje podstawowe ubezpieczenie zdrowotne w Holandii zależy od kilku czynników. Sprawdź poniżej, w jaki sposób możesz zmniejszyć wysokość składki miesięcznej.
Podstawowe ubezpieczenie zdrowotne w Holandii (Basisverzekering) w 2023 roku kosztuje średnio 138,41 € na osobę za miesiąc.
Dzieci do ukończenia 18 lat nie płacą składki za ubezpieczenie zdrowotne.
Wysokość składki jest zależna od wybranego ubezpieczyciela i rodzaju polisy (Naturapolis, Restitutiepolis, Combinatiepolis).
Składkę można opłacać miesięcznie lub rocznie. Przy wyborze płatności rocznej możesz otrzymać zniżkę od ubezpieczyciela.
Jeśli nie spodziewasz się dużych kosztów związanych z opieką zdrowotną w danym roku, możesz dobrowolnie zdecydować się na wyższy wkład własny (eigen risico) do kwoty 885 €. Wówczas też otrzymasz zniżkę od ubezpieczyciela na składkę miesięczną za ubezpieczenie podstawowe.
Jeśli nie jesteś w stanie zapłacić ubezpieczenia zdrowotnego ze względu na niskie dochody, sprawdź, czy należy ci się dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego, czyli zorgtoeslag.
Anvullende verzekering to dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne od kosztów opieki medycznej niezawartej w pakiecie podstawowym. Jest to ubezpieczenie nieobowiązkowe. Dodatkowe ubezpieczenie pokrywa koszty lub część kosztów opieki medycznej takich jak:
- dodatkowa fizjoterapia,
- dentysta lub ortodonta,
- medycyna alternatywna,
- okulary i soczewki kontaktowe.
Dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne możesz wykupić u innego ubezpieczyciela niż ubezpieczenie podstawowego. Czyli ubezpieczenie podstawowe możesz mieć u jednego ubezpieczyciela, a ubezpieczenie dobrowolne u innego.
Przy ubezpieczeniu dodatkowym nie obowiązuje eigen risico.
Ubezpieczyciel może zastosować okres oczekiwania na dodatkowe ubezpieczenie. Jesteś wtedy już ubezpieczony, ale nie otrzymasz jeszcze zwrotu niektórych kosztów. Na przykład, jeśli chcesz sprawić sobie nową koronkę u dentysty, ubezpieczyciel możesz zastrzec, że aby otrzymać zwrot kosztów, możesz to zrobić dopiero po 6 miesiącach od zawarcia ubezpieczenia.
Ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku jest możliwe. Musisz jednak udowodnić, że przebywasz w Holandii. Możesz to zrobić poprzez przekazanie do ubezpieczyciela jednego z następujących dokumentów:
- dowód osiąganych dochodów w Holandii, np. ostatni odcinek wypłaty (loonstrook);
- dowód na dokonywane transakcje w Holandii, np. paragony, wyciąg z banku;
- zaświadczenie z UWV, SVB lub gminy;
- numer BSN lub paszport.
Ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku a adres pocztowy (do korespondencji)
Jeśli wyślesz do ubezpieczyciela któryś z powyższych dokumentów, powinien on Cię zaakceptować. Jednak u wielu ubezpieczycieli, aby wykupić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku, należy nie tylko udowodnić fakt zamieszkiwania w Holandii, ale także posiadać miejsce zamieszkania lub oficjalny adres pocztowy. Ubezpieczyciel chce bowiem mieć możliwość wysyłania korespondencji na podany adres pocztowy. Ty zaś musisz być w stanie odpowiadać na korespondencję ubezpieczyciela. Dotyczy to również ubezpieczeń oferowanych przez ubezpieczycieli internetowych.
Jeśli nie jesteś zameldowany, możesz podać swoje miejsce zamieszkania lub adres innej osoby jako adres pocztowy. Możesz załatwić go za pośrednictwem znajomych, przyjaciół lub rodziny. Taki adres pocztowy musi być jednak zarejestrowany w Podstawowym Rejestrze Osób (BRP), czyli musisz go podać w danej gminie. Ważne jest jednak, aby dana osoba wyraziła na to zgodę. Jeśli nie znasz nikogo w swoim otoczeniu, kto mógłby podać Ci adres pocztowy, możesz również złożyć wniosek o jego przyznanie w urzędzie gminy lub w organizacji pomocowej. Złożenie wniosku o przyznanie adresu pocztowego nic nie kosztuje. Jednak w niektórych gminach łatwiej jest to zorganizować niż w innych.
Każda gmina ma swoje własne zasady dotyczące wydawania adresu pocztowego. Zawsze należy skontaktować się z gminą, aby poznać obowiązujące przepisy. Ważnymi warunkami są:
– Osoba ubiegająca się o adres pocztowy musi posiadać ważny dokument tożsamości;
– Dostawca adresu pocztowego musi wyrazić na to pisemną zgodę. Może to być urząd gminy, ale także członek rodziny, przyjaciel lub znajomy. Mogą oni skorzystać z formularza oświadczenia, w którym wyrażają zgodę na udostępnienie swojego adresu.
W przypadku złożenia nieprawidłowej deklaracji lub jej braku możesz otrzymać grzywnę w wysokości do 325 euro.
Posiadając oficjalny adres pocztowy, możesz wykupić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku, a także starać się o dofinansowanie zdrowotnego (zorgtoeslag).