Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Po porodzie należy zgłosić urodzenie dziecka w urzędzie gminy, w której się ono urodziło w Holandii. Przez rejestrację dziecka w bazie danych osobowych BRP, ta informacja zostanie przekazana również do UWV. Nie musisz więc informować UWV o porodzie. Należy jednak poinformować o tym fakcie pracodawcę. Pracodawca zgłasza UWV datę porodu w następujących przypadkach:
- gdy mieszkasz za granicą,
- gdy urodziłaś dziecko przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego.
W tych samych przypadkach należy powiadomić UWV, jeśli otrzymujesz zasiłek bezpośrednio od UWV lub jesteś osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Możesz to zrobić telefonicznie dzwoniąc na UWV Telefoon Werknemers.
Jeśli przebywasz za granicą i tam urodziłaś, musisz wysłać międzynarodowy wypis z aktu urodzenia dziecka z własnym numerem BSN na adres:
UWV Afdeling Ziektewet
Postbus 57015
1040 CT Amsterdam
Nederland
Jeżeli pracownik tymczasowy ponownie wykonuje pracę w tej samej agencji pracy tymczasowej bezpośrednio po fazie A i 2 lub w ciągu kolejnych 6 miesięcy, przechodzi on do fazy B lub lub fazy 3 w Holandii.
W fazie B lub 3 w Holandii praca odbywa się w oparciu o jedną lub więcej umów o pracę na czas określony. Faza ta trwa maksymalnie 3 lata. W ciągu tych 3 lat można zawrzeć maksymalnie 6 umów na czas określony, które nie prowadzą do zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony. Wszystkie te umowy zawarte na czas określony wygasają automatycznie (z mocy prawa) z końcem uzgodnionego okresu. Możesz uzgodnić z agencją pracy przedłużenie umowy. Jeśli nic nie zostało ustalone, a ty kontynuujesz pracę po dacie zakończenia umowy, oznacza to, że twoja umowa została w sposób automatyczny przedłużona.
Rozwiązanie umowy przed upływem jej terminu zakończenia jest zawsze możliwa, chyba że umowa stanowi inaczej. Agencja pracy również musi mieć ważny powód zwolnienia pracownika. Jeżeli umowa o pracę tymczasową na czas określony zostanie rozwiązana przedwcześnie, ustawowy okres wypowiedzenia rozpoczyna się następnego dnia roboczego. Umowa kończy się po upływie okresu wypowiedzenia. W przypadku pracowników tymczasowych ustawowy okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc, chyba że uzgodniono inaczej na piśmie.
Jeśli masz umowę na 6 miesięcy lub dłużej, agencja pracy musi poinformować Cię na piśmie, czy rozwiąże lub przedłuży Twoją umowę. Musi to zrobić nie później niż 1 miesiąc przed końcem umowy. W przeciwnym razie przysługuje Ci odszkodowanie (aanzegvergoeding). Jednak jeśli twoja umowa nie ma określonej daty jej zakończenia, takie odszkodowanie nie przysługuje.
Jeśli posiadasz umowę o pracę w Holandii z agencją pracy tymczasowej na okres 4 tygodni (lub krócej), wypowiedzenie przed przed końcem tej umowy nie jest możliwe.
Jeżeli przerwa pomiędzy poszczególnymi umowami trwa dłużej niż 6 miesięcy, liczenie rozpoczyna się od fazy A lub 1 i 2.
Pracownik tymczasowy w fazie B i 3 w Holandii ma prawo do ciągłej wypłaty co najmniej 100% swojego ostatniego zarobionego wynagrodzenia za ustaloną (minimalną) liczbę godzin w trakcie umowy o pracę, jeśli przez jakiś czas nie będzie dla niego pracy. Musi on jednak przyjąć inną zaproponowaną przez agencję pracę. Jeżeli pracownik odmówi, wygasa jego prawo do pracy alternatywnej i dalszej wypłaty wynagrodzenia. Wynagrodzenie za każde zlecenie ustalane jest na podstawie obowiązującego wynagrodzenia zleceniodawcy. Obejmuje ono również wszystkie dodatki, które otrzymują stali pracownicy zatrudniającego.
Pracownicy tymczasowi, którzy ukończyli 21. rok życia i znajdują się w fazie B lub 3, mają obowiązek uczestniczyć w programie emerytalnym plus.
W przypadku choroby pracownika tymczasowego agencja pracy tymczasowej musi w dalszym ciągu wypłacać 90% wynagrodzenia w pierwszym roku i 80% w drugim roku niezdolności do pracy.
Leki przepisane przez lekarza rodzinnego lub specjalistę są zazwyczaj refundowane w ramach ubezpieczenia podstawowego. To, ile kosztują lekarstwa w Holandii, zależy od kilku czynników:
Refundacja przez ubezpieczyciela zdrowotnego
Większość ubezpieczycieli refunduje tylko najtańszy wariant leków z tą samą substancją czynną. Czasami ubezpieczyciel refunduje także inny wariant leku. Na przykład, jeśli masz reakcję alergiczną na lek, który jest refundowany. Ubezpieczyciel zdrowotny z góry określa, który wariant leku zrefunduje. Dlatego ważne jest, aby wybrać ubezpieczenie zdrowotne najbardziej dopasowane do swoich potrzeb. Więcej informacji na temat refundacji leków znajdziesz w swojej polisie ubezpieczeniowej.
Eigen bijdrage, czyli wkład własny
Ten sam lek może różnić się ceną ze względu ma markę. Aby zapobiec refundacji lekarstw o różnych cenach, rząd określa maksymalną refundację za dany lek z ubezpieczenia podstawowego. Jeśli cena leku jest wyższa niż ta refundacja, musisz dopłacić. To jest wkład własny, czyli eigen bijdrage. Aby pokryć dodatkowy wkład własny, możesz wykupić u niektórych ubezpieczycieli dodatkowe ubezpieczenie.
Od 2019 r. płacisz maksymalnie 250 euro na rok jako wkład własny za leki. Ten maksymalny wkład własny obowiązuje do 31 grudnia 2021 r.
Jeśli stosujesz leki, które nie są w całości lub częściowo refundowane, koszty te nie wliczają się do maksymalnego wkładu własnego w wysokości 250 euro. Za te leki w całości musisz zapłacić sam.
Eigen risico – ryzyko własne
Ubezpieczyciel refunduje lekarstwa z podstawowego pakietu ubezpieczenia zdrowotnego. Za leki, które są objęte ubezpieczeniem podstawowym płacisz również eigen risico. Jeśli nie wykorzystałeś jeszcze swojego ryzyka własnego, możesz otrzymać rachunek od ubezpieczyciela za otrzymane leki. Firma ubezpieczeniowa może sama zdecydować, czy za dany lek musisz zapłacić eigen risico.
Ile kosztują lekarstwa w Holandii oraz informacje o refundacji leków znajdziesz na stronie Medicijnkosten.nl. Tutaj dowiesz się:
- czy twój lek jest objęty podstawowym ubezpieczeniem zdrowotnym;
- które koszty liczą się do eigen risico;
- jaki może być twój wkład własny;
- czy istnieje tańszy odpowiednik w pełni refundowany przez ubezpieczenie zdrowotne.
To, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy od waszej sytuacji.
Możecie wspólnie wybrać nazwisko matki, drugiej matki lub ojca dla swojego pierwszego dziecka. Wszystkie kolejne dzieci otrzymają automatycznie wybrane nazwisko.
Nazwisko możesz wybrać przed urodzeniem dziecka lub w trakcie zgłoszenia urodzenia dziecka. Oboje rodzice muszą się wtedy udać do urzędu gminy, aby odnotować wybór danego nazwiska. Jeśli ojciec dziecka musi najpierw je uznać, nazwisko może być wybrane przy uznaniu ojcostwa.
Nie wybrałeś nazwiska lub nie dokonałeś wyboru na czas? Wtedy prawo określa, jakie nazwisko automatycznie otrzyma twoje dziecko w Holandii:
Rodzice będący w związku małżeńskim lub zarejestrowani partnerzy
Mężczyzna i kobieta
Jeśli jesteście małżeństwem lub jesteście w zarejestrowanym związku partnerskim, twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko ojca.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko matki? W tej sytuacji musicie oboje to zgłosić w gminie przed lub w trakcie rejestracji urodzenia dziecka.
Dwie kobiety
Jeśli jesteście w związku małżeński jako dwie kobiety lub posiadacie zarejestrowany związek partnerski, obowiązują następujące zasady:
- Matka jest w ciąży z nieznanym dawcą. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko drugiej matki. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy druga matka automatycznie staje się legalnym rodzicem po urodzeniu. W tym celu osoba rejestrująca dziecko w urzędzie stanu cywilnego (zwykle druga matka) musi złożyć zaświadczenie od Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.
Jeśli chcecie, aby wasze dziecko nosiło nazwisko matki, która urodziła dziecko, musicie to razem zgłosić w gminie. - Matka jest w ciąży ze znanym dawcą, a druga matka rozpoznaje dziecko. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki, która urodziła dziecko.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko drugiej matki? Musicie to razem zgłosić w gminie.
Dwóch mężczyzn
Kiedy rodzi się dziecko, zawsze jest matka. Macierzyństwo może się skończyć tylko poprzez adopcję. W przypadku adopcji możesz wybrać nazwisko swojego pierwszego dziecka. Odbywa się to w sądzie. Kolejne dzieci będą miały takie samo nazwisko jak twoje pierwsze dziecko.
Rodzice, którzy nie są małżeństwem ani zarejestrowanymi partnerami
Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki. Jeśli chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko ojca lub drugiej matki, ojciec lub druga matka muszą uznać dziecko. Przy uznaniu dziecka możecie oboje wybrać nazwisko dziecka.
Nazwisko dwuczłonowe dziecka
Od 1 stycznia 2024 r. w Holandii możesz również nadać swojemu pierwszemu dziecku nazwiska obojga rodziców, jeśli urodziło się ono 1 stycznia 2024 r. lub później. Możesz jednak wybrać nie więcej niż dwa nazwiska. Wybrane nazwisko dwuczłonowe będzie również obowiązywało w stosunku do waszych później urodzonych dzieci.
Dodatkowo, jeśli najstarsze dziecko urodziło się 1 stycznia 2016 r. lub później, rodzice mogą też skorzystać z tego prawa (rozwiązanie przejściowe). Oznacza to, że rodzice mogą wybrać dwuczłonowe nazwisko również dla kolejnych dzieci urodzonych 1 stycznia 2024 r. lub później.
Jak widzisz to, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy nie tylko od prawa, ale również od Twojej decyzji i podjętych kroków. Warto więcej już w trakcie ciąży zastanowić się nad tą kwestią.
Ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku jest możliwe. Musisz jednak udowodnić, że przebywasz w Holandii. Możesz to zrobić poprzez przekazanie do ubezpieczyciela jednego z następujących dokumentów:
- dowód osiąganych dochodów w Holandii, np. ostatni odcinek wypłaty (loonstrook);
- dowód na dokonywane transakcje w Holandii, np. paragony, wyciąg z banku;
- zaświadczenie z UWV, SVB lub gminy;
- numer BSN lub paszport.
Ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku a adres pocztowy (do korespondencji)
Jeśli wyślesz do ubezpieczyciela któryś z powyższych dokumentów, powinien on Cię zaakceptować. Jednak u wielu ubezpieczycieli, aby wykupić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku, należy nie tylko udowodnić fakt zamieszkiwania w Holandii, ale także posiadać miejsce zamieszkania lub oficjalny adres pocztowy. Ubezpieczyciel chce bowiem mieć możliwość wysyłania korespondencji na podany adres pocztowy. Ty zaś musisz być w stanie odpowiadać na korespondencję ubezpieczyciela. Dotyczy to również ubezpieczeń oferowanych przez ubezpieczycieli internetowych.
Jeśli nie jesteś zameldowany, możesz podać swoje miejsce zamieszkania lub adres innej osoby jako adres pocztowy. Możesz załatwić go za pośrednictwem znajomych, przyjaciół lub rodziny. Taki adres pocztowy musi być jednak zarejestrowany w Podstawowym Rejestrze Osób (BRP), czyli musisz go podać w danej gminie. Ważne jest jednak, aby dana osoba wyraziła na to zgodę. Jeśli nie znasz nikogo w swoim otoczeniu, kto mógłby podać Ci adres pocztowy, możesz również złożyć wniosek o jego przyznanie w urzędzie gminy lub w organizacji pomocowej. Złożenie wniosku o przyznanie adresu pocztowego nic nie kosztuje. Jednak w niektórych gminach łatwiej jest to zorganizować niż w innych.
Każda gmina ma swoje własne zasady dotyczące wydawania adresu pocztowego. Zawsze należy skontaktować się z gminą, aby poznać obowiązujące przepisy. Ważnymi warunkami są:
– Osoba ubiegająca się o adres pocztowy musi posiadać ważny dokument tożsamości;
– Dostawca adresu pocztowego musi wyrazić na to pisemną zgodę. Może to być urząd gminy, ale także członek rodziny, przyjaciel lub znajomy. Mogą oni skorzystać z formularza oświadczenia, w którym wyrażają zgodę na udostępnienie swojego adresu.
W przypadku złożenia nieprawidłowej deklaracji lub jej braku możesz otrzymać grzywnę w wysokości do 325 euro.
Posiadając oficjalny adres pocztowy, możesz wykupić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku, a także starać się o dofinansowanie zdrowotnego (zorgtoeslag).