Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Będąc w ciąży, ważne jest wiedzieć, jakie prawa ma kobieta w ciąży w pracy w Holandii. Twój pracodawca musi zapewnić Ci możliwość bezpiecznej i zdrowej pracy w trakcie ciąży i po jej zakończeniu. W czasie ciąży i do 6 miesięcy po porodzie masz prawo do zmiany stanowiska pracy, jeśli Twój pracodawca nie może lub nie może w wystarczającym stopniu usunąć ewentualnych zagrożeń. Pracodawca musi także w jak największym stopniu ograniczyć obciążenie fizyczne związane z pracą. Masz na przykład również prawo do równego traktowania, dostosowanych godzin pracy oraz urlopu macierzyńskiego. Po porodzie masz prawo karmić piersią lub odciągać pokarm w godzinach pracy.
Prawo do dostosowanych godzin pracy w czasie ciąży
Kobietę w ciąży obowiązują szczególne zasady dotyczące czasu pracy i odpoczynku (art. 4 ust. 5 Ustawy o czasie pracy). Możesz złożyć wniosek do swojego pracodawcy o dostosowanie godzin pracy. W czasie ciąży i do 6 miesięcy po porodzie przysługują:
- Stabilny i regularny czas pracy i prawo do odpoczynku;
- Maksymalnie 10 godzin pracy na zmianę i maksymalnie 45 godzin na 16 tygodni (lub maksymalnie 50 godzin na cztery tygodnie);
- Dodatkowe przerwy: 1/8 czasu pracy, za które pracodawca musi w dalszym ciągu wypłacać wynagrodzenie;
- Zwolnienie z pracy w godzinach nadliczbowych i nocnych (chyba, że pracodawca wykaże taką konieczność);
- Prawo do niezbędnych badań dotyczących ciąży w godzinach pracy. Twoje wynagrodzenie będzie nadal wypłacane przez cały czas trwania badania ciążowego i czasu podróży na to badanie;
- Prawo do urlopu macierzyńskiego. Jeśli jesteś w ciąży oraz pracujesz lub pobierasz zasiłek, masz prawo do 16 tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego łącznie. Oznacza to, że kobieta w ciąży nie może pracować 28 dni przed i 42 dni po przewidywanym terminie porodu;
- Przez pierwsze 9 miesięcy życia dziecka masz prawo karmić piersią lub odciągać pokarm w godzinach pracy.
Prawo do dostosowanych warunków pracy w czasie ciąży
W czasie ciąży i do 6 miesięcy po porodzie kobieta w ciąży w Holandii ma prawo do pracy dostosowanej ze względu na ryzyka, które mogą negatywnie wpłynąć na jej zdrowie lub jej dziecka. Pracodawca ma obowiązek zapewnić kobiecie ciężarnej i jej dziecku bezpieczne i zdrowe miejsce pracy.
Poniżej znajdziesz informacje na temat, jakie prawa ma kobieta w ciąży w pracy w Holandii ze względu na ryzyka związane z pracą.
Substancje niebezpieczne: rozpuszczalniki, pestycydy, cytostatyki.
Podczas pracy z substancjami niebezpiecznymi należy zawsze zachować szczególną ostrożność. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy pracownica pragnie zajść w ciążę, jest w ciąży lub karmi piersią. Rozważ pracę w branży sprzątającej, chemicznej, przemyśle metalowym lub w sektorze rolniczym. Może to dotyczyć także takich zawodów jak malarz, pielęgniarka, asystentka aptekarska czy fryzjer. Prawo (artykuły 4.108 i 4.109 dekretu o warunkach pracy) zawiera trzy wyraźne zakazy:
- Pracownica w ciąży lub karmiąca piersią nie może być narażona na działanie ołowiu i jego związków.
- Pracownica w ciąży lub karmiąca piersią nie może być narażona na działanie substancji niebezpiecznych, które mogłyby zaszkodzić zdrowiu nienarodzonego dziecka poprzez mechanizm działania genotoksycznego i które mogłyby przedostać się do nienarodzonego dziecka lub dziecka przez matkę.
- Pracownica w ciąży nie może być narażona na toksoplazmę, zwaną także chorobą kotów oraz wirusa różyczki. Wyjątek ma zastosowanie, jeżeli wykazano, że pracownik jest na nie odporny.
Czynniki biologiczne: bakterie, wirusy i pasożyty.
Czynniki biologiczne to mikroorganizmy i inne nośniki pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które w przypadku narażenia mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Mogą na przykład wywołać infekcję, alergię, zatrucie lub chorobę wirusową. Czynniki biologiczne występują w wielu zawodach i gałęziach przemysłu. Na przykład w pracy ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego, opiece zdrowotnej, sprzątaniu, przemyśle przetwarzania odpadów, przemyśle spożywczym i ogrodnictwie szklarniowym oraz rolnictwie.
Obciążenie fizyczne: podnoszenie i przenoszenie.
Ważne jest, aby w miarę możliwości ograniczać wysiłek fizyczny w czasie ciąży i do sześciu miesięcy po porodzie. Oto jakie prawa ma kobieta w ciąży w pracy w Holandii, jeśli chodzi o wysiłek fizyczny:
- Jeżeli konieczne jest podnoszenie, jednorazowo nie powinno ono przekraczać 10 kilogramów.
- Od dwudziestego tygodnia ciąży pracownica może podnosić maksymalnie 5 kilogramów maksymalnie 10 razy dziennie.
- Od trzydziestego tygodnia ciąży pracownica może podnosić maksymalnie 5 kilogramów maksymalnie 5 razy dziennie.
- W ciągu ostatnich trzech miesięcy ciąży pracownica może zginać się, kucać, klękać lub używać pedałów na stojąco maksymalnie 1 raz na godzinę.
- Pracownica może (powoli) zwiększać obciążenie aż do sześciu miesięcy po porodzie. Obejmuje to głównie podnoszenie, przenoszenie, pchanie i ciągnięcie.
Obciążenie psychospołeczne (PSA): stres w pracy spowodowany dużym obciążeniem pracą lub niepożądanym zachowaniem.
Ciąża i równe traktowanie w pracy
Gdy jesteś w ciąży Twój pracodawca powinien traktować Cię tak samo, jak Twoje niebędące w ciąży koleżanki. Jeśli pracodawca tego nie zrobi, w przypadku ciąży będzie dochodziło do nierównego traktowania.
Obciążenie psychiczne i ciąża
Ustawa nie zawiera szczegółowych artykułów dotyczących psychospołecznych warunków pracy kobiet, które urodziły dziecko. Jednak PSA (takie jak stres, duża presja w pracy, agresja i niepożądane zachowanie) stanowi dodatkowe ryzyko dla kobiet, które urodziły. Nie bez powodu prawo przewiduje możliwość skorzystania z dodatkowego odpoczynku w czasie pracy w okresie po porodzie.
Czynniki fizyczne: hałas, wibracje i promieniowanie.
Pracodawca ma obowiązek dopilnować tego, że pracownica w ciąży:
- nie wykonuje prac nurkowych i innych prac pod ciśnieniem;
- nie pracuje w podziemnym przemyśle wydobywczym;
- nie jest narażona na drgania lub wstrząsy ciała o przyspieszeniu większym niż 0,25 m/s2;
- nie ma bezpośredniego kontaktu ze źródłem drgań ultradźwiękowych o częstotliwości powyżej 20 kHz, w przypadku których narażenie przekracza 110 dB na pasmo jednej trzeciej oktawy;
- nie jest narażona na równoważny poziom hałasu powyżej 80 dB(A) i szczytowy poziom hałasu powyżej 112 Pa.
Jeśli masz pytania dotyczące tego, jakie prawa ma kobieta w ciąży w pracy w Holandii, możesz omówić to ze swoim pracodawcą. Gdy nie możecie dojść do porozumienia w tej kwestii, możesz skontaktować się ze specjalistą ds. bezpieczeństwa i higieny pracy lub z Arbodienst.
W przypadku umowy o pracę z agencją pracy (uitzendbureau) w Holandii często obowiązują inne zasady. Pracownik zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej oddawany jest do dyspozycji pracodawcy (zleceniodawcy), u którego będzie pracował tymczasowo. Pracownik tymczasowy jest udostępniany przez agencję pracy tymczasowej do wykonywania pracy na rzecz innego pracodawcy i pod kierownictwem i nadzorem tego pracodawcy.
Firma zatrudniająca płaci agencji pracy, a agencja pracy płaci pracownikowi. Agencja pracy tymczasowej jest zobowiązana do wypłaty wynagrodzenia pracownikowi tymczasowemu oraz opłacania podatków od wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne. Kwestie takie jak wynagrodzenie, warunki zatrudnienia i prawa pracowników tymczasowych są w Holandii dobrze uregulowane przez prawo oraz układ zbiorowy pracy (CAO) dla pracowników tymczasowych.
W sektorze pracy tymczasowej obowiązują 2 układy zbiorowe pracy: ABU lub NBBU. Oba układy zbiorowe pracy tymczasowej działają w systemie fazowym. Oznacza to, że im dłużej pracujesz, tym większy postęp robisz w poszczególnych fazach. Każdy etap systemu fazowego zapewnia większe bezpieczeństwo pracy i dochodów. Fazy układu zbiorowego pracy ABU to Fazy: A, B i C, a układu zbiorowego pracy NBBU to fasy: 1, 2, 3 i 4. Nazwy faz różnią się od siebie, lecz są one praktycznie takie same.
Poniżej znajdziesz sposoby na to, jak sprawdzić swoje dane lub dane twoich dzieci w rejestrze BRP.
Ważne jest, aby twoje dane w BRP były aktualne. Mają one wpływ między innymi na wysokość zasiłków, które otrzymujesz lub podatków, które płacisz.
Na stronie MijnOverheid.nl w zakładce „Persoonlijke gegevens” możesz dowiedzieć się, w jaki sposób ty lub twoje dzieci zostaliście zarejestrowani w Podstawowym rejestrze osób (BRP). Aby to zrobić, musisz najpierw zalogować się za pomocą DigiD. Jeśli nie masz jeszcze DigiD, sprawdź jak je uzyskać.
Możesz również zapytać w swoim urzędzie gminy, jakie dane zostały zarejestrowane. Wgląd w dane jest bezpłatny. Jeśli chcesz otrzymać kopię swoich danych osobowych, gmina może pobrać za to opłatę.
W przypadku, gdy twoje dane nie są poprawne, możesz wystąpić do gminy o ich aktualizację. Weź ze sobą odpowiednie dokumenty potwierdzające prawdziwość tych danych.
Z reguły w Holandii podwójne obywatelstwo holenderskie i polskie uzyskane przez naturalizacje nie jest możliwe. Rząd holenderski chce ograniczyć liczbę osób o podwójnym obywatelstwie. Dzieje się tak dlatego, że nie zawsze jest jasne, jakie są prawa i obowiązki osób posiadających więcej niż jedno obywatelstwo. Prawa i obowiązki osoby posiadającej inne obywatelstwo mogą być sprzeczne z prawami i obowiązkami osoby posiadającej obywatelstwo holenderskie. Twoje prawa będą wtedy bardziej przejrzyste. Z tego powodu w momencie naturalizacji należy zrzec się swojej pierwotnej narodowości.
Jeśli uzyskałeś podwójne obywatelstwo holenderskie i polskie w drodze procedury opcji, możesz zachować swoje polskie obywatelstwo. Jednak gdy skorzystałeś z procedury opcji, ponieważ mieszkasz w Niderlandach od dnia ukończenia 4 roku życia, musisz również zrzec się polskiego obywatelstwa.
Prawo polskie stanowi, że można zrzec się obywatelstwa polskiego, jeśli nabywa się inne obywatelstwo. W związku z tym zgodnie z prawem holenderskim należy zrzec się obywatelstwa polskiego.
W niektórych przypadkach zgodnie z prawem holenderskim, można zachować polskie obywatelstwo, a ty sam możesz zadecydować o jego zrzeczeniu.
Zrzeczenie się polskiego obywatelstwa nie jest obowiązkowe w następujących sytuacjach:
- Jesteś w związku małżeńskim z obywatelem Holandii. Lub jesteś zarejestrowanym partnerem obywatela Holandii.
- Posiadasz zezwolenie na pobyt w celu azylu.
- Urodziłeś się w Królestwie Niderlandów i obecnie mieszkasz w tym Królestwie.
Posiadasz już polisę i chciałbyś wiedzieć jak zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii? Warto sprawdzić warunki ubezpieczeń zdrowotnych co roku. Dzięki corocznej zmianie ubezpieczenia możesz zaoszczędzić na składce zdrowotnej.
Polisa ubezpieczeniowa jest ważna od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku poza pewnymi wyjątkami, jak na przykład przyjazd i rozpoczęcie pracy w Holandii w ciągu roku.
Ubezpieczenie zdrowotne możesz zmienić raz w roku, na końcu starego lub na początku nowego roku.
Ubezpieczyciele zdrowotni do połowy listopada muszą podać wysokość składek i inne warunki ubezpieczenia na przyszły rok. Od tego momentu możesz zmienić swoje ubezpieczenie zdrowotne u swojego ubezpieczyciela lub wykupić polisę u innego ubezpieczyciela.
Ubezpieczenie zdrowotne możesz zmienić na 2 sposoby:
- zmień ubezpieczenie u swojego ubezpieczyciela lub wykup ubezpieczenie u innego ubezpieczyciela do 31 grudnia starego roku. Nie musisz wtedy rozwiązywać umowy ze swoim starym ubezpieczycielem, gdyż nowy ubezpieczyciel zrobi to za ciebie lub
- do 31 grudnia starego roku powiadom swojego aktualnego ubezpieczyciela o chęci rozwiązania umowy, a następnie do 31 stycznia wykup ubezpieczenie zdrowotne u nowego ubezpieczyciela.
Jak zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii w ciągu roku?
W niektórych sytuacjach możesz zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii w ciągu roku. Są to:
- zmiana pracy – jeśli jesteś ubezpieczony grupowy u starego pracodawcy, a nowy pracodawca oferuje również ubezpiecznie grupowe,
- kończysz 18 lat – od tego momentu możesz ubezpieczyć się samodzielnie i wybrać własne ubezpieczenie zdrowotne,
- rozwód – możesz zawrzeć nowe ubezpieczenie zdrowotne, aby nie być ubezpieczonym razem ze starym partnerem,
- służba wojskowa – jeśli wstąpisz do wojska, będziesz ubezpieczony przez Stichting Ziektekostenverzekering Krijgsmacht (SZVK) (Fundacja na rzecz Ubezpieczenia Zdrowotnego w Siłach Zbrojnych),
- niekorzystne dla ciebie zmiany warunków ubezpieczenia przez ubezpieczyciela w ciągu roku.
Po ogłoszeniu przez ubezpieczycieli nowych warunków ubezpieczenia warto sprawdzić swoje ubezpieczenie. Być może wysokość twojej składki zdrowotnej się zmieni lub otrzymasz dostęp do mniejszej ilości usługodawców. Wiele Holendrów zmienia swoje ubezpieczenie corocznie. Dzięki temu być może zaoszczędzisz kilkadziesiąt Euro na składce zdrowotnej.