Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
To jak starać się o urlop macierzyński i zasiłek macierzyński w Holandii, zależy od twojej sytuacji.
Jesteś zatrudniona
Jeśli pracujesz i jesteś w ciąży, poinformuj o tym swojego pracodawcę. Zrób to nie później niż 3 tygodnie przed planowaną pójściem na urlop macierzyński. Najlepiej zgłosić to jak najwcześniej. Dzięki temu Ty i Twój pracodawca nadal będziecie mieli czas na uzgodnienie szczegółów Twojej nieobecności.
Twój pracodawca może poprosić cię o zwangerschapsverklaring. Jest to oświadczenie Twojego lekarza rodzinnego, ginekologa lub położnej stwierdzające, że jesteś w ciąży i kiedy przypada termin porodu. Zachowaj to oświadczenie w swojej administracji. W razie kontroli, UWV może o nie poprosić do 1 roku od daty zakończenia zasiłku macierzyńskiego.
Twój pracodawca w twoim imieniu złoży wniosek o zasiłek macierzyński (WAZO-uitkering) w UWV w Holandii. Zrobi to maksymalnie na 4 i minimum 2 tygodnie przed datą rozpoczęcia Twojego urlopu macierzyńskiego. Możesz uzgodnić z pracodawcą, komu będzie wypłacane świadczenie. Zazwyczaj zasiłek jest wypłacany przez UWV pracodawcy, a ten dalej wypłaca ci pensję. Czasami wygodniej jest, jeśli UWV przekaże świadczenie bezpośrednio Tobie. Na przykład, jeśli Twoje zatrudnienie zakończy się w trakcie Twojego urlopu macierzyńskiego. Wtedy UWV wypłaca zasiłek raz w tygodniu bezpośrednio na Twoje konto.
Pobierasz zasiłek z UWV
Jeśli jesteś w ciąży i pobierasz zasiłek dla bezrobotnych (WW-uitkering), zasiłek chorobowy (Ziektewet-uitkering) lub loongerelateerde uitkering (WGA) masz prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego w Holandii. Dotyczy to również następujących sytuacji:
- Jesteś dobrowolnie ubezpieczona na mocy ustawy o zasiłkach chorobowych;
- Termin porodu przypada w ciągu 10 tygodni od zakończenia pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub zasiłku chorobowego;
- Twoja umowa o pracę tymczasową wygasa, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia;
- Zostaniesz zwolniona, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia;
- Zwalniasz się z pracy, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia.
Jeżeli pobierasz zasiłek WAO, Wajong, IVA, dodatek do wynagrodzenia lub świadczenie uzupełniające (WGA), Twoje świadczenie będzie kontynuowane na normalnych zasadach. Nie będziesz wówczas otrzymywać oddzielnego zasiłku macierzyńskiego.
To, jak starać się o urlop i zasiłek macierzyński w Holandii w UWV, zależy od rodzaju świadczenia, które pobierasz:
- zasiłek dla bezrobotnych:
Wniosek o zasiłek macierzyński możesz złożyć przez Mijn UWV.
- inne świadczenie:
O wniosek o zasiłek macierzyński w Holandii można ubiegać się wyłącznie telefonicznie (UWV Telefoon Werknemers), od 4 tygodnia przed pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego. W trakcie rozmowy należy poprosić o formularz 'Aanvraag WAZO-uitkering’, w którym należy podać termin porodu i dzień rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego. Następnie należy go wysłać do UWV. Nie trzeba wysyłać zaświadczenia o ciąży (zwangerschapsverklaring). Należy jednak je zachować w razie kontroli UWV do 1 roku po zakończeniu wypłaty świadczenia.
Prowadzisz własną działalność gospodarczą
O świadczenie ZEZ możesz poprosić przez Mijn UWV w zakładce Zwangerschapsuitkering, poprzez podanie wymaganych informacji. Wniosek złóż nie później niż 2 tygodnie przed urlopem macierzyńskim. Możesz również złożyć wniosek do 1 roku wstecz. Wówczas możesz otrzymać niższe świadczenie.
Status wniosku możesz sprawdzić na stronie Mijn UWV. Znajdziesz tam między innymi:
- datę, kiedy UWV otrzymało wniosek o zasiłek;
- przewidywany termin, w którym UWV poinformuje Cię, czy otrzymasz zasiłek macierzyński;
- przewidywaną datę rozpoczęcia świadczenia.
W ciągu 4 tygodni od rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego otrzymasz pismo od UWV z decyzją o przyznaniu świadczenia. Twój pracodawca otrzyma kopię tego dokumentu. Pamiętaj, że od momentu złożenia wniosku o świadczenia z UWV masz szereg obowiązków.
Konsekwencje braku ubezpieczenia zdrowotnego w Holandii mogą być bardzo kosztowne.
1. Jeśli się nie ubezpieczysz, CAK zarejestruje cię jako osoba nieubezpieczona. Otrzymasz list od CAK z wiadomością o obowiązku zawarcia ubezpieczenia. Od tego momentu masz 3 miesiące, aby wykupić ubezpieczenie zdrowotne lub podać przyczynę braku obowiązku ubezpieczenia od kosztów leczenia.
2. Gdy tego nie zrobisz, otrzymasz karę grzywny w kwocie 472,25€ (2023 r.).
3. Jeśli w ciągu 3 miesięcy od pierwszej kary w dalszym ciągu się nie ubezpieczysz, otrzymasz ponownie karę grzywny w kwocie 472,25€.
4. Karę należy zapłacić w ciągu 6 tygodni od jej otrzymania. Jeśli nie jesteś w stanie jej zapłacić, masz możliwości rozłożenia należności na 3 miesięczne raty.
5. Po dwóch karach pieniężnych CAK sam zgłosi cię do ubezpieczyciela zdrowotnego, u którego cię ubezpieczy na następne 12 miesięcy. Po zawarciu ubezpieczenia przez CAK otrzymasz polisę jak również jej warunki od wybranego ubezpieczyciela. Nie musisz opłacać składki za ubezpieczenie zdrowotne z mocą wsteczną. W okresie, w którym się nie ubezpieczyłeś, sam opłacasz koszty opieki medycznej.
6. CAK będzie przez 12 miesięcy potrącał składkę za ubezpieczenie z twoich dochodów lub zasiłku. Jeśli nie posiadasz stałych dochodów, otrzymasz przelew (acceptgiro) z kwotą do zapłaty od Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB).
7. Składka jest ustalana rocznie i w roku 2023 wynosi 157,42€ miesięcznie.
8. Przez 12 miesięcy będziesz ubezpieczony u ubezpieczyciela zdrowotnego, u którego zostałeś zarejestrowany. Po tych 12 miesiącach nie możesz od razu wykupić ubezpieczenia zdrowotnego u innego ubezpieczyciela. Jest to możliwe dopiero od 1 stycznia następnego roku. Pierwsze 12 miesięcy składkę płacisz dla CAK, a po tym czasie na konto ubezpieczyciela.
Więcej informacji znajdziesz na oficjalnej stronie internetowej CAK.
Konsekwencje braku ubezpieczenia zdrowotnego w Holandii mogą mieć postać opłaty za koszty wykorzystanej opieki zdrowotnej, jak również grzywny.
W Holandii istnieją 3 sposoby na to, jak zdobyć obywatelstwo holenderskie:
- Automatycznie – obywatelstwo holenderskie może uzyskać dziecko, którego jedno z rodziców jest Holendrem w chwili urodzenia. Dziecko również uzyska obywatelstwo holenderskie poprzez jego uznanie przez obywatela Holandii, jak i adopcję.
- Procedura opcjonalna (optieprocedure) – jeśli należysz do specjalnej grupy określonej w prawie, możesz starać się o holenderskie obywatelstwo poprzez procedurę opcjonalną (opcję) – optieprocedure.
- Naturalizacja (naturalisatie) – jeśli nie kwalifikujesz się do procedury opcji, możesz zostać obywatelem holenderskim poprzez naturalizację. Procedura ta trwa zwykle krócej niż 1 rok, a maksymalnie 2 lata.
Wszelkie informacje na temat tego, jak zdobyć obywatelstwo holenderskie znajdziesz na stronie ind.nl. Warunki, jak również cały proces procedury opcji i naturalizacji oraz spis wymaganych dokumentów znajdziesz w broszurze przygotowanej przez ind.nl.
Następujące osoby mogą zgłosić urodzenie dziecka w gminie w Holandii:
matka, ojciec lub druga matka dziecka,
osoba, która była obecna przy porodzie (znajoma, dziadek lub babcia, położna itd.),
właściciel mieszkania lub domu, w którym dziecko się urodziło,
kierownik szpitala lub przychodni, w którym dziecko się urodziło lub upoważniony do tego pracownik,
jeżeli nie ma nikogo, kto może zgłosić dziecko, burmistrz gminy. Burmistrz wyznacza do tego urzędnika.
Aby otrzymać kindgebonden budget, czyli dodatek do rodzinnego na dziecko w Holandii, należy spełnić następujące warunki:
Masz jedno lub więcej dzieci w wieku do 18 lat.
Kindgebonden budget wypłacany jest na dzieci do 18 roku życia.
Otrzymujesz już kinderbijslag – zasiłek rodzinny
Kingebonden budget jest dodatkiem na dziecko dla rodziców otrzymujących kinderbijslag, czyli zasiłek rodzinny. Kinderbijslag wypłaca Sociale Verzekeringsbank (SVB). Jeśli nie otrzymujesz jeszcze zasiłku rodzinnego, sprawdź jak złożyć wniosek o ten zasiłek.
Twoje dochody i dochody twojego partnera nie są zbyt wysokie
Prawo do dodatku na dziecko zależy od waszych dochodów w danym roku oraz od ilości posiadanych dzieci. Jeśli mieszkacie w Holandii, możesz skorzystać ze specjalnej strony, na której obliczysz, ile będzie wynosił twój kindgebonden budget w danym roku.
Masz niderlandzkie obywatelstwo lub przebywasz legalnie w Holandii.
Ty, twoje dziecko oraz twój ewentualny partner posiadacie holenderski numer BSN.
Twój lub wasz własny kapitał nie jest za wysoki
Jeśli jesteś osobą samotnie wychowującą dziecko, twój kapitał w dniu 1 stycznia 2023 roku nie może być wyższy ni 127.582 euro. Jeśli posiadasz partnera, wasz wspólny kapitał nie może przekroczyć 161.329 euro. Wysokość kapitału jest sprawdzany tylko na dzień 1 stycznia danego roku. Jeśli jest on za wysoki w tym dniu, dodatek na dziecko nie należy się przez cały dany rok. Gdy w danym roku twój partner jest tylko część roku twoim partnerem zasiłkowym, nie musisz uwzględniać jego kapitału.
Jeśli spełniasz wszystkie powyższe warunki i otrzymujesz już jeden z zasiłków od Belastingdienst, dodatek do rodzinnego w Holandii otrzymasz automatycznie. Jeśli spełniasz warunki i nie pobierasz jeszcze żadnego zasiłku, możesz złożyć wniosek o kindgebonden budget online.