Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Poniżej dowiesz się jakie dokumenty są potrzebne do zgłoszenia urodzenia dziecka w gminie w Holandii.
Jeśli dziecko urodziło się w Holandii, potrzebujesz następujące dokumenty:
ważny dowód tożsamości osoby zgłaszającej urodzenie dziecka;
ważny dowód tożsamości matki;
imię, nazwisko, datę i godzinę urodzenia dziecka. W tym celu możesz przynieść powiadomienie o urodzeniu ze szpitala lub od położnej (na którym jest również imię i nazwisko matki). Posiadanie powiadomienia o urodzeniu nie jest obowiązkowe, możesz również podać te informacje samodzielnie;
jeżeli dziecko zostało już uznane przed urodzeniem: kopię świadectwa uznania;
potwierdzenie wyboru nazwiska dziecka, jeśli takie posiadasz;
książeczkę ślubną lub partnerską, jeśli taką posiadasz. Urzędnik dopisze w niej Twoje dziecko (nie jest to obowiązkowe).
Jeśli dziecko urodziło się w Polsce, a ty mieszkasz w Holandii i jesteś już zameldowany w swojej gminie w Holandii potrzebujesz:
ważny dowód tożsamości osoby zgłaszającej urodzenie dziecka;
wielojęzyczny międzynarodowy odpis aktu urodzenia dziecka wydany przez właściwy urząd stanu cywilnego w Polsce.
Pamiętaj jednak, że każda gmina może wymagać innych dokumentów. Sprawdź na stronie internetowej swojej gminy lub zadzwoń i zapytaj, jakie dokumenty są wymagane w twojej sytuacji do zgłoszenia urodzenia dziecka w Holandii.
Umowa o pracę na czas określony w Holandii automatycznie zamienia się w umowę na czas nieokreślony, jeżeli pracownik otrzymał więcej niż 3 kolejne umowy o pracę na czas określony. Również jeśli pracownik miał kilka umów na czas określony ze swoim pracodawcą przez okres dłuższy niż 3 lata. Twój układ zbiorowy pracy może zawierać inne zasady dotyczące umów na czas określony. Przykładowo, pracownik może otrzymać maksymalnie 6 kolejnych umów na czas określony. Lub umowa na czas nieokreślony będzie możliwa po maksymalnie 4 latach.
Umowa o pracę w Holandii na czas nieokreślony po 3 kolejnych umowach na czas określony
Pracownik automatycznie otrzymuje umowę na czas nieokreślony, jeśli:
- Miał więcej niż 3 umowy na czas określony u tego samego pracodawcy, lub;
- Posiadał ponad 3 umowy o pracę na czas określony na ten sam rodzaj pracy u kolejnych pracodawców. (Przykładowo, jeśli pracownik najpierw pracuje za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, a następnie zostaje zatrudniony bezpośrednio przez pracodawcę.) oraz;
- Przerwa pomiędzy umowami wynosi maksymalnie 6 miesięcy. W przypadku tymczasowej pracy cyklicznej (nie ograniczającej się do pracy sezonowej), którą można wykonywać przez maksymalnie 9 miesięcy w roku, odstęp między umowami może wynosić maksymalnie 3 miesiące. Należy to uwzględnić w układzie zbiorowym pracy oraz;
- Układ zbiorowy pracy (CAO) nie przewiduje innych warunków. Postanowienia zawarte w układzie zbiorowym pracy mają pierwszeństwo. Na przykład, jeśli pracujesz za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, możesz otrzymać maksymalnie 6 umów na czas określony.
Umowa o pracę na czas nieokreślony po 3 latach umów na czas określony
Pracownik automatycznie otrzymuje umowę o pracę na czas nieokreślony w Holandii, jeśli:
- Posiadał kilka umów na czas określony u tego samego pracodawcy na okres dłuższy niż 3 lata. Lub na ten sam rodzaj pracy u kolejnych pracodawców. (Przykładowo, jeśli pracownik najpierw pracuje jako pracownik tymczasowy za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, a później bezpośrednio u pracodawcy.);
- Przerwa pomiędzy umowami wynosi maksymalnie 6 miesięcy. W przypadku tymczasowej pracy cyklicznej (nie ograniczającej się do pracy sezonowej), którą można wykonywać przez maksymalnie 9 miesięcy w roku, odstęp między umowami może wynosić maksymalnie 3 miesiące. Należy to uwzględnić w układzie zbiorowym pracy;
- Układ zbiorowy pracy (CAO) nie przewiduje innych warunków w tym zakresie. Postanowienia zawarte w układzie zbiorowym pracy mają pierwszeństwo.
Umowa o pracę w Holandii zawiera między innymi:
- Twoje imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania;
- Nazwę oraz siedzibę firmy, w której pracujesz;
- Miejsce lub miejsca, w których będziesz pracować;
- Twoje stanowisko lub rodzaj pracy, którą wykonujesz;
- Datę rozpoczęcia zatrudnienia;
- Czas trwania umowy;
- Ilość godzin pracy (dziennie lub tygodniowo);
- Wysokość Twojego wynagrodzenia i termin jego wypłaty;
- (Ewentualnie) długość okresu próbnego;
- Wysokość dodatku urlopowego;
- Liczba dni urlopu;
- Długość okresu wypowiedzenia;
- (Ewentualnie) Twój plan emerytalny;
- (Ewentualnie) Klauzula o zakazie konkurencji;
- Twój układ zbiorowy pracy (CAO), jeśli ma zastosowanie.
Poniżej znajdziesz informacje na temat: jak wygląda służba zdrowia w Holandii. Dowiesz się jaki system opieki zdrowotnej w Holandii obowiązuje i jak możesz z niej skorzystać. Pamiętaj, że aby bezpłatnie skorzystać z usług służby zdrowia, musisz posiadać polisę na ubezpieczenie zdrowotne.
Lekarz rodzinny – huisarts
Kluczową funkcję pełni tutaj lekarz rodzinny (pierwszego kontaktu). To on jest pierwszą osobą, do której możesz udać się z wszelkimi dolegliwościami zdrowotnymi. Lekarz rodzinny kieruję cię na potrzebne badania czy dodatkową wizytę u specjalisty w szpitalu. Dodatkowo przeprowadza małe chirurgiczne zabiegi, takie jak: usuwanie pieprzyków, brodawek, torbieli gruczołów łojowych czy wrastających paznokci, jak również szycie ran czy zakładanie spiralek antykoncepcyjnych.
Na wizytę u lekarza rodzinnego nie czeka się długo. W zależności od tego, czy jest to pilna sprawa, powinieneś byś przyjęty już tego samego dnia lub w dniu następnym. Większość przychodni posiada również strony internetowe, na których możesz umówić się na wizytę online przez internet.
Aby moc skorzystać z usług lekarza rodzinnego po raz pierwszy, lepiej najpierw się do niego zapisać. Nie jest to obowiązkowe, lecz w razie nagłej sytuacji będziesz mieć pewność, że zostaniesz przyjęty. Możesz zadzwonić lub umówić się na spotkanie w celu rejestracji u danego lekarza rodzinnego. Na miejscu dostaniesz formularz do wypełnienia i zostaniesz poproszony o kartę ubezpieczenia zdrowotnego oraz dokument tożsamości. Niektóre przychodnie dają możliwość rejestracji online.
Niestety lekarz rodziny może odmówić zapisania ciebie do niego, jeśli nie ma już wolnych miejsc, mieszkasz za daleko lub nie może udzielić ci żądanych przez ciebie usług (np. eutanazja).
Asystent(ka) lekarza – doktersassistent(e)
Gdy wybierasz się do lekarza rodzinnego lub dzwonisz do przychodni w celu umówienia wizyty, pierwszą osobą, która przeprowadzi z tobą rozmowę będzie asystent(ka) lekarza. Zapyta co ci dolega, określi czy potrzebujesz pilnej wizyty i cię na nią umówi lub doradzi w niektórych sprawach. Asystenci lekarza mogą również wykonać badanie moczu, dać zastrzyk, przepłukać uszy, usunąć szwy, a nawet wykonać cytologię.
Apteka
W Holandii trzeba zapisać się do wybranej apteki. W odróżnieniu od Polski przepisane lekarstwa przez lekarza możesz odebrać tylko w aptece, w której jesteś zapisany lub ściśle wskazanej przez tego lekarza. Zazwyczaj przychodnia, w której przyjmuje twój lekarz posiada również własną aptekę. Gdy lekarz wystawi receptę, zostanie ona automatycznie przesłana do danej apteki i tam musisz odebrać swoje lekarstwa.
Do apteki w Holandii możesz zazwyczaj zapisać się osobiście, przez telefon lub e-mail. Na pierwszą wizytę w aptece zabierz ze sobą kartę ubezpieczenia zdrowotnego i dowód tożsamości.
Lekarze specjaliści
Aby umówić się na wizytę do większości specjalistów, potrzebujesz skierowanie od lekarza rodzinnego. Lekarze specjaliści, tacy jak kardiolog, ginekolog czy endokrynolog przyjmują zazwyczaj w szpitalach (ziekenhuizen), centrach medycznych lub klinikach. Większość szpitali i centrum medycznych w Holandii jest prywatna. Abyś mógł skorzystać z ich usług bezpłatnie, twój ubezpieczyciel musi posiadać kontrakt z danym szpitalem lub centrum medycznym. Twój lekarz rodzinny lub ubezpieczyciel mogą ci pomóc w znalezieniu odpowiedniego specjalisty, jak również sprawdzić jak długo będziesz czekać na wizytę. Na Zorgkaartnederland.nl znajdziesz miejsca, w których przyjmuje interesujący cię specjalista.
Nie do każdego lekarza specjalisty potrzebujesz skierowanie od lekarza rodzinnego. Są to między innymi dentysta, fizjoterapeuta, położna czy dietetyk. Koszty wizyty zależne są od twojego pakietu ubezpieczenia zdrowotnego.
Nagłe przypadki niezagrażające życiu lub zdrowiu
Jeśli potrzebujesz szybkiej pomocy w przypadku niezagrażającym zdrowiu, możesz zadzwonić do swojej przychodni. W trakcie rozmowy wybierz opcję „spoedgeval„. Lekarz rodzinny udziela szybkiej pomocy w godzinach przyjęć przychodni.
Poza godzinami przyjęć lekarza rodzinnego dyżuruje tzw. huisartsenpost. Możesz się z nimi skontaktować w celu otrzymania szybkiej pomocy przez telefon lub na miejscu. Najbliższe huisartsenpost znajdziesz wpisując w google „huisartsenpost”. Pomoc przez huisartsenpost jest w pełni refundowana. Nie musisz płacić też eigen risico.
Możesz również udać się na izbę przyjęć (spoedeisende hulp) w szpitalu. Niestety tutaj za pomoc zapłacisz eigen risico.
Numer alarmowy 112 – nagłe przypadki zagrażające życiu i zdrowiu
W razie sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu, takich jak przestępstwo, wypadek, pożar czy zawał serca, zadzwoń na numer alarmowy 112.
Powyższe informacje o tym, jak wygląda służba zdrowia znajdziesz również w następującej infografice. Wiedza o tym, jak wygląda służba zdrowia w Holandii uchroni cię od niespodziewanych kosztów pomocy medycznej. Przed wizytą u lekarza, w szpitalu czy w aptece, upewnij się, czy dana usługa jest refundowana przez twoje ubezpieczenie zdrowotne. W razie jakichkolwiek pytań lub potrzebie pomocy w znalezieniu specjalisty skontaktuj się z twoim ubezpieczycielem.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę w Holandii zależy od czasu trwania umowy, od tego, czy nadal jesteś na okresie próbnym oraz innych ustaleń z pracodawcą. Długość okresu wypowiedzenia zależna jest również od tego, kto chce zakończyć dany stosunek pracy: ty czy twój pracodawca. Jeśli chcesz rozwiązać umowę o pracę w Holandii, musisz to zrobić w formie pisemnej. Należy dotrzymać uzgodnionego okresu wypowiedzenia, określonego w umowie o pracę.
Chcesz sam zrezygnować z pracy
Umowa na czas nieokreślony
Jeśli posiadasz umowę o pracę na czas nieokreślony, okresy twojego wypowiedzenia w Holandii wynosi 1 miesiąc. Oznacza to, że musisz złożyć wypowiedzenie z 1-miesięcznym wyprzedzeniem. Dotyczy to jednak miesiąca kalendarzowego. Okres wypowiedzenia rozpoczyna się od 1 dnia następnego miesiąca. Przykładowo jeśli chcesz zakończyć pracę od 1 maja, musisz złożyć wypowiedzenie umowy o pracę w Holandii najpóźniej przed 1 kwietnia. W tej sytuacji będziesz musiał pracować jeszcze do końca kwietnia.
Możesz uzgodnić z pracodawcą dłuższy okres wypowiedzenia, co musi być uwzględnione w twojej umowie o pracę. Okres wypowiedzenia wtedy nie może być dłuższy niż 6 miesięcy. Gdy twój okres wypowiedzenia jest dłuższy niż 1 miesiąc, twój pracodawca musi przestrzegać dwa razy dłuższego okresu wypowiedzenia. Na przykład jeśli twój okres wypowiedzenia wynosi 4 miesiące, pracodawca musi przestrzegać 8-miesięcznego okresu wypowiedzenia.
Możesz również uzgodnić z pracodawcą krótszy okres wypowiedzenia, jeśli tak stanowi Twój układ zbiorowy pracy. Nie trzeba tego zapisywać w umowie o pracę.
Umowa na czas określony
Jeśli zawarłeś umowę o pracę na czas określony z pracodawcą w Holandii na przykład na 6 miesięcy lub 1 rok i nie masz okresu wypowiedzenia określonego w umowie, twoja umowa wygaśnie wówczas automatycznie dopiero w uzgodnionym w niej terminie. Możesz wypowiedzieć taką umowę o pracę tylko wtedy, gdy istnieje pilny powód i dlatego natychmiast rezygnujesz. W innych wypadkach, gdy na przykład znalazłeś nową pracę, a twój pracodawca nie chce cię wypuścić, możesz zwrócić się do sędziego sądu rejonowego o rozwiązanie umowy.
Pamiętaj jednak, że zawsze możesz uzgodnić z pracodawcą możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy na czas określony. Taki okres wypowiedzenia powinien być zapisany w twojej umowie o pracy.
Okres próbny
Gdy jesteś jeszcze na okresie próbnym, nie masz okresu wypowiedzenia. Możesz od razu zrezygnować i rozwiązać umowę o pracę. Twoje zatrudnienie zostanie wtedy natychmiast zakończone.
Pracodawca chce ciebie zwolnić z pracy
Umowa na czas nieokreślony
Inne okresy wypowiedzenia obowiązują, gdy sam pracodawca chce rozwiązać z tobą umowę o pracę w Holandii. Zależne są one od twojego stażu pracy u danego pracodawcy.
| Staż pracy u danego pracodawcy | Okres wypowiedzenia |
|---|---|
| Krócej niż 5 lat | 1 miesiąc |
| Pomiędzy 5 a 10 lat | 2 miesiące |
| Pomiędzy 10 a 15 lat | 3 miesiące |
| 15 lat lub dłużej | 4 miesiące |
Twój pracodawca może uzgodnić z Tobą dłuższy okres wypowiedzenia, co powinno być zapisane w twojej umowie o pracę. Uwaga: okres wypowiedzenia Twojego pracodawcy musi być dwa razy dłuższy niż Twój.
Twój pracodawca może uzgodnić z Tobą krótszy okres wypowiedzenia, jeśli tak stanowi Twój układ zbiorowy pracy. Nie musi uwzględniać tego w umowie. Gdy osiągniesz wiek emerytalny, Twój pracodawca ma krótszy 1-miesięczny okres wypowiedzenia.
Jeśli masz umowę o pracę na czas określony w Holandii, na przykład na 6 miesięcy, Twoja umowa wygasa wraz z terminem określonym w umowie. Nie występuje tutaj okres wypowiedzenia. Jednak w trakcie podpisywania umowy Twój pracodawca może zgodzić się z Tobą, że umowę można rozwiązać wcześniej, co powinno być zapisane w danej umowie o pracę. Pracodawca ma jednak obowiązek poinformowania pracownika, o tym, czy umowa na czas określony zostanie przedłużona i na jakich warunkach. Musi to zrobić pisemnie, najpóźniej 1 miesiąc przed zakończeniem umowy. Jeśli pracodawca tego nie zrobi na czas lub się spóźni, pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości 1 miesięcznego wynagrodzenia lub jego proporcjonalnej wysokości do okresu spóźnienia. Zasada ta nie obowiązuje, gdy w umowie zawarta jest klauza o tymczasowym charakterze zatrudnienia.
Okres próbny
Jeśli pracujesz jeszcze w okresie próbnym, Twój pracodawca nie musi przestrzegać okresu wypowiedzenia. Możesz zostać natychmiast zwolniony.
Zwolnienie w trybie natychmiastowym (dyscyplinarnie) w Holandii
Pracodawca może cie zwolnić w trybie natychmiastowym, jeśli posiada ważne powody. Jest to tak zwany ontslag op staande voet. W takim przypadku nie obowiązuje go okres wypowiedzenia, a twoja umowa zostaje natychmiastowo rozwiązana. Przykładami pilnych powodów są:
- oszustwo,
- kradzież,
- rażąca zniewaga,
- groźby,
- poważny brak umiejętności, potrzebnych do wykonywania pracy,
- odmawianie pracy bez ważnego powodu.