Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Gdy zachorujesz w trakcie urlopu macierzyńskiego, poprostu zachowujesz swój zasiłek macierzyński. Nie ma wtedy znaczenia, czy przyczyną Twojej choroby jest ciąża lub poród, czy też nie.
Jeżeli będąc w ciąży zachorujesz przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego, możesz otrzymać zasiłek chorobowy – Ziektewet-uitkering, wypłacany przez UWV. To, czy ci taki zasiłek chorobowy przysługuje w trakcie ciąży w Holandii, zależy od twojej sytuacji.
Jesteś zatrudniona i jesteś chora z powodu ciąży
Jeśli twoja choroba ma związek z ciążą, ważne jest w którym momencie ciąży zachorujesz:
- Przed okresem od 6 do 4 tygodnia (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodnia) przed dniem następującym po terminie porodu (przed okresem elastyczności)
Zgłoś chorobę spowodowaną ciążą swojemu pracodawcy. Twój pracodawca złożył dla ciebie wniosek o zasiłek chorobowy (Ziektewet-uitkering). Zasiłek otrzymasz od pierwszego dnia choroby. Jest to pierwszy dzień roboczy, w którym jesteś chora. Świadczenie przysługuje do czasu powrotu do zdrowia lub rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego. Gdy zacznie się twój urlop macierzyński w Holandii, będziesz otrzymywać zasiłek macierzyński.
- W trakcie okresu od 6 do 4 tygodnia (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodnia) przed dniem następującym po terminie porodu (w trakcie okresu elastyczności)
Jeśli jesteś (nadal) chora w okresie od 6 do 4 tygodnia (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodnia) przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności), pracodawca zgłosi twoją chorobę do UWV. Będziesz otrzymywać zasiłek chorobowy wysokości 100% dziennego wynagrodzenia. Liczba dni choroby w okresie elastyczności odliczana jest od okresu urlopu macierzyńskiego po porodzie. Twój urlop macierzyński porodowy prawdopodobnie zakończy się wcześniej niż planowałaś.
Jesteś zatrudniona i jesteś chora z innego powodu niż ciąża
Jeśli twoja choroba nie ma związku z ciążą, ważne jest w którym momencie ciąży zachorujesz:
- Przed okresem od 6 do 4 tygodni (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodni) przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności)
Obowiązują „normalne” zasady bycia chorym. Zgłoś chorobę swojemu pracodawcy. W czasie choroby będzie on nadal wypłacał Ci wynagrodzenie.
- W trakcie okresu od 6 do 4 tygodni (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodni) przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności)
Jeśli jesteś (nadal) chora w okresie od 6 do 4 tygodni (ciąża mnoga: od 10 do 8 tygodni) przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności), pracodawca zgłosi twoją chorobę do UWV. Będziesz otrzymywać zasiłek chorobowy wysokości 100% dziennego wynagrodzenia. Liczba dni choroby w okresie elastyczności odliczana jest od okresu urlopu macierzyńskiego po porodzie. Twój urlop macierzyński porodowy w Holandii prawdopodobnie zakończy się wcześniej niż planowałaś.
Pobierasz zasiłek dla bezrobotnych i jesteś chora z powodu ciąży:
- Przed okresem od 6 do 4 tygodni przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności)
Masz prawo do zasiłku chorobowego (Ziektewet-uitkering). Kwota zasiłku wynosi 100% Twojego dziennego wynagrodzenia. Kiedy rozpocznie się Twój urlop macierzyński, otrzymasz zasiłek macierzyński.
- W trakcie okresu od 6 do 4 tygodni przed dniem następującym po terminie porodu (okres elastyczności)
W trakcie tego okresu będziesz otrzymywać nadal zasiłek dla bezrobotnych. Dni wykorzystane w tym czasie zostaną odliczone od urlopu macierzyńskiego porodowego, przez co może być on krótszy.
Pobierasz zasiłek dla bezrobotnych i jesteś chora z innego powodu niż ciąża:
Jeśli zachorujesz przed okresem elastyczności, twój zasiłek dla bezrobotnych będzie kontynuowany przez maksymalnie 13 tygodni. Zasiłek dla bezrobotnych kończy się zawsze maksymalnie na 6 tygodni przed dniem następującym po terminie porodu. Gdy w tym czasie jesteś nadal chora i nie nie zaczął się jeszcze twój urlop macierzyński, otrzymasz zasiłek chorobowy do momentu przejścia na urlop macierzyński, w którym będziesz otrzymywać zasiłek macierzyński. Dni, w których byłaś chora w okresie elastyczności, zostaną odebrane z urlopu macierzyńskiego porodowego, przez co może być on krótszy.
Chorobę możesz zgłosić przez Mijn UWV. Zrób to najpóźniej drugiego dnia choroby.
Prowadzisz dzialalność gospodarczą
Gdy zachorujesz z powodu ciąży przed urlopem macierzyńskiem, masz prawo do zasiłku chorobowego tylko wtedy, gdy jesteś dobrowolnie ubezpieczona w UWV.
W przypadku choroby w trakcie urlopu macierzyńskiego twojej świadczenie będzie nadal wypłacane. Nie ma tutaj znaczenia czy choroba miała związek z ciążą lub porodem, czy też nie. Nie musisz zgłaszać choroby w UWV.
Warto wiedzieć co to jest zorgtoeslag w Holandii, aby z niego skorzystać. Jeśli mieszkasz lub pracujesz w Holandii, musisz płacić ubezpieczenie zdrowotne (zorgverzekering). Jest to ubezpieczenie pokrywające koszty opieki medycznej. Jeśli posiadasz niskie dochody i nie możesz zapłacić składki na ubezpieczenie, możesz starać się o zorgtoeslag. Jest to dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego. Masz prawo do zwrotu ubezpieczenia, jeśli ty i twój ewentualny partner (toeslagpartner) spełniacie odpowiednie warunki. To, czy taki dodatek otrzymasz i w jakiej wysokości, zależy od twoich dochodów.
To, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy od waszej sytuacji.
Możecie wspólnie wybrać nazwisko matki, drugiej matki lub ojca dla swojego pierwszego dziecka. Wszystkie kolejne dzieci otrzymają automatycznie wybrane nazwisko.
Nazwisko możesz wybrać przed urodzeniem dziecka lub w trakcie zgłoszenia urodzenia dziecka. Oboje rodzice muszą się wtedy udać do urzędu gminy, aby odnotować wybór danego nazwiska. Jeśli ojciec dziecka musi najpierw je uznać, nazwisko może być wybrane przy uznaniu ojcostwa.
Nie wybrałeś nazwiska lub nie dokonałeś wyboru na czas? Wtedy prawo określa, jakie nazwisko automatycznie otrzyma twoje dziecko w Holandii:
Rodzice będący w związku małżeńskim lub zarejestrowani partnerzy
Mężczyzna i kobieta
Jeśli jesteście małżeństwem lub jesteście w zarejestrowanym związku partnerskim, twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko ojca.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko matki? W tej sytuacji musicie oboje to zgłosić w gminie przed lub w trakcie rejestracji urodzenia dziecka.
Dwie kobiety
Jeśli jesteście w związku małżeński jako dwie kobiety lub posiadacie zarejestrowany związek partnerski, obowiązują następujące zasady:
- Matka jest w ciąży z nieznanym dawcą. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko drugiej matki. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy druga matka automatycznie staje się legalnym rodzicem po urodzeniu. W tym celu osoba rejestrująca dziecko w urzędzie stanu cywilnego (zwykle druga matka) musi złożyć zaświadczenie od Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.
Jeśli chcecie, aby wasze dziecko nosiło nazwisko matki, która urodziła dziecko, musicie to razem zgłosić w gminie. - Matka jest w ciąży ze znanym dawcą, a druga matka rozpoznaje dziecko. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki, która urodziła dziecko.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko drugiej matki? Musicie to razem zgłosić w gminie.
Dwóch mężczyzn
Kiedy rodzi się dziecko, zawsze jest matka. Macierzyństwo może się skończyć tylko poprzez adopcję. W przypadku adopcji możesz wybrać nazwisko swojego pierwszego dziecka. Odbywa się to w sądzie. Kolejne dzieci będą miały takie samo nazwisko jak twoje pierwsze dziecko.
Rodzice, którzy nie są małżeństwem ani zarejestrowanymi partnerami
Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki. Jeśli chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko ojca lub drugiej matki, ojciec lub druga matka muszą uznać dziecko. Przy uznaniu dziecka możecie oboje wybrać nazwisko dziecka.
Nazwisko dwuczłonowe dziecka
Od 1 stycznia 2024 r. w Holandii możesz również nadać swojemu pierwszemu dziecku nazwiska obojga rodziców, jeśli urodziło się ono 1 stycznia 2024 r. lub później. Możesz jednak wybrać nie więcej niż dwa nazwiska. Wybrane nazwisko dwuczłonowe będzie również obowiązywało w stosunku do waszych później urodzonych dzieci.
Dodatkowo, jeśli najstarsze dziecko urodziło się 1 stycznia 2016 r. lub później, rodzice mogą też skorzystać z tego prawa (rozwiązanie przejściowe). Oznacza to, że rodzice mogą wybrać dwuczłonowe nazwisko również dla kolejnych dzieci urodzonych 1 stycznia 2024 r. lub później.
Jak widzisz to, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy nie tylko od prawa, ale również od Twojej decyzji i podjętych kroków. Warto więcej już w trakcie ciąży zastanowić się nad tą kwestią.
Jeśli Twój pracodawca nie przestrzega układu zbiorowego pracy, możesz z nim o tym porozmawiać. CAO w Holandii to porozumienia pomiędzy organizacjami pracodawców i pracowników. Dlatego też powinieneś spróbować znaleźć rozwiązanie wspólnie z pracodawcą, jeśli istnieją różnice zdań dotyczące układów zbiorowych pracy. Jeśli to nie pomoże, możesz uzyskać pomoc na przykład u Juridisch Loket, związku zawodowego lub adwokata.
Jeśli pracujesz przez agencję pracy tymczasowej (uitzendbureau), możesz poprosić o pomoc Stowarzyszenie SNCU.
Ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku jest możliwe. Musisz jednak udowodnić, że przebywasz w Holandii. Możesz to zrobić poprzez przekazanie do ubezpieczyciela jednego z następujących dokumentów:
- dowód osiąganych dochodów w Holandii, np. ostatni odcinek wypłaty (loonstrook);
- dowód na dokonywane transakcje w Holandii, np. paragony, wyciąg z banku;
- zaświadczenie z UWV, SVB lub gminy;
- numer BSN lub paszport.
Ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku a adres pocztowy (do korespondencji)
Jeśli wyślesz do ubezpieczyciela któryś z powyższych dokumentów, powinien on Cię zaakceptować. Jednak u wielu ubezpieczycieli, aby wykupić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku, należy nie tylko udowodnić fakt zamieszkiwania w Holandii, ale także posiadać miejsce zamieszkania lub oficjalny adres pocztowy. Ubezpieczyciel chce bowiem mieć możliwość wysyłania korespondencji na podany adres pocztowy. Ty zaś musisz być w stanie odpowiadać na korespondencję ubezpieczyciela. Dotyczy to również ubezpieczeń oferowanych przez ubezpieczycieli internetowych.
Jeśli nie jesteś zameldowany, możesz podać swoje miejsce zamieszkania lub adres innej osoby jako adres pocztowy. Możesz załatwić go za pośrednictwem znajomych, przyjaciół lub rodziny. Taki adres pocztowy musi być jednak zarejestrowany w Podstawowym Rejestrze Osób (BRP), czyli musisz go podać w danej gminie. Ważne jest jednak, aby dana osoba wyraziła na to zgodę. Jeśli nie znasz nikogo w swoim otoczeniu, kto mógłby podać Ci adres pocztowy, możesz również złożyć wniosek o jego przyznanie w urzędzie gminy lub w organizacji pomocowej. Złożenie wniosku o przyznanie adresu pocztowego nic nie kosztuje. Jednak w niektórych gminach łatwiej jest to zorganizować niż w innych.
Każda gmina ma swoje własne zasady dotyczące wydawania adresu pocztowego. Zawsze należy skontaktować się z gminą, aby poznać obowiązujące przepisy. Ważnymi warunkami są:
– Osoba ubiegająca się o adres pocztowy musi posiadać ważny dokument tożsamości;
– Dostawca adresu pocztowego musi wyrazić na to pisemną zgodę. Może to być urząd gminy, ale także członek rodziny, przyjaciel lub znajomy. Mogą oni skorzystać z formularza oświadczenia, w którym wyrażają zgodę na udostępnienie swojego adresu.
W przypadku złożenia nieprawidłowej deklaracji lub jej braku możesz otrzymać grzywnę w wysokości do 325 euro.
Posiadając oficjalny adres pocztowy, możesz wykupić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii bez meldunku, a także starać się o dofinansowanie zdrowotnego (zorgtoeslag).