Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Urlop macierzyński w Holandii trwa conajmniej 16 tygodni. Jako kobieta w ciąży masz prawo do od 4 do 6 tygodni urlopu macierzyńskiego ciążowego i co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego porodowego. Sama możesz decydować, kiedy pójdziesz na urlop macierzyński. Jednak nie później niż na 4 tygodnie przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu.
Przed porodem przysługuje ci urlop i zasiłek macierzyński ciążowy, który rozpoczyna się od 6 do 4 tygodni przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu. Te 2 tygodnie, pomiędzy 6 a 4 tygodniem nazywane są okresem elastyczności. Jeśli wykorzystasz mniej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego ciążowego, pozostałość zostanie doliczona do urlopu porodowego.
Po porodzie masz prawo do co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego porodowego. Masz jednak obowiązek skorzystać z co najmniej 6 kolejnych tygodni urlopu zaraz po porodzie. Pozostałą ilość dni możesz rozłożyć w czasie 30 tygodni. Należy omówić to z pracodawcą w ciągu 3 tygodni od rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego porodowego.
Jeśli jesteś w ciąży mnogiej, masz prawo do co najmniej 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. Pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego ciążowego ustalasz samodzielnie na 10 do 8 tygodni przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu. Te 2 tygodnie, pomiędzy 10 a 8 tygodniem nazywane są okresem elastyczności. Po porodzie masz prawo do co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego porodowego. Jeśli zdecydujesz się kontynuować pracę w okresie elastyczności lub urodzisz przed wyznaczonym dniem porodu, niewykorzystane dni urlopu macierzyńskiego ciążowego zostaną doliczone do urlopu macierzyńskiego porodowego. Gdy urodzisz dzieci w późniejszym terminie niż ten wyznaczony, twój urlop macierzyński ciążowy zostanie przedłużony aż do momentu porodu. Tym samym twój urlop macierzyński łącznie będzie trwał dłużej niż 20 tygodni.
Te same zasady dotyczą kobiety prowadzące działalność gospodarczą. W miejsce zasiłku macierzyńskiego otrzymują one Świadczenie ZEZ bezpośrednio od UWV.
Gdy po porodzie Twoje dziecko przebywa dłużej niż 7 dni w szpitalu, twój urlop macierzyński w Holandii może zostać przedłużony (o maksymalnie 10 tygodni). Poinformuj o tym swojego pracodawcę i poproś szpital o zaświadczenie. W tym zaświadczeniu powinna być podana informacja, że twoje dziecko przebywa w szpitalu i jak długo. Powinno ono również zawierać twoją datę urodzenia i numer BSN. Zaświadczenie przekaż pracodawcy, a on następnie prześle je do UWV. Gdy zasiłek macierzyński w Holandii otrzymujesz od UWV bezpośrednio, gdyż przed ciążą nie pracowałaś i otrzymywałaś zasiłek chorobowy lub dla bezrobotnych, prześlij UWV wypełniony formularz ‘Aanvragen verlenging WAZO-uitkering bij ziekenhuisopname van uw pasgeboren kind’ razem z zaświadczeniem ze szpitala. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą należy przesłać formularz ‘Aanvragen verlenging ZEZ-uitkering bij ziekenhuisopname van uw pasgeboren kind’, jak również zaświadczenie ze szpitala.
UWV sprawdzi o ile dni twój urlop może być przedłużony i zawiadomi Ciebie o swojej decyzji.
Poniżej znajdziesz sposoby na to, jak sprawdzić swoje dane lub dane twoich dzieci w rejestrze BRP.
Ważne jest, aby twoje dane w BRP były aktualne. Mają one wpływ między innymi na wysokość zasiłków, które otrzymujesz lub podatków, które płacisz.
Na stronie MijnOverheid.nl w zakładce „Persoonlijke gegevens” możesz dowiedzieć się, w jaki sposób ty lub twoje dzieci zostaliście zarejestrowani w Podstawowym rejestrze osób (BRP). Aby to zrobić, musisz najpierw zalogować się za pomocą DigiD. Jeśli nie masz jeszcze DigiD, sprawdź jak je uzyskać.
Możesz również zapytać w swoim urzędzie gminy, jakie dane zostały zarejestrowane. Wgląd w dane jest bezpłatny. Jeśli chcesz otrzymać kopię swoich danych osobowych, gmina może pobrać za to opłatę.
W przypadku, gdy twoje dane nie są poprawne, możesz wystąpić do gminy o ich aktualizację. Weź ze sobą odpowiednie dokumenty potwierdzające prawdziwość tych danych.
To, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy od waszej sytuacji.
Możecie wspólnie wybrać nazwisko matki, drugiej matki lub ojca dla swojego pierwszego dziecka. Wszystkie kolejne dzieci otrzymają automatycznie wybrane nazwisko.
Nazwisko możesz wybrać przed urodzeniem dziecka lub w trakcie zgłoszenia urodzenia dziecka. Oboje rodzice muszą się wtedy udać do urzędu gminy, aby odnotować wybór danego nazwiska. Jeśli ojciec dziecka musi najpierw je uznać, nazwisko może być wybrane przy uznaniu ojcostwa.
Nie wybrałeś nazwiska lub nie dokonałeś wyboru na czas? Wtedy prawo określa, jakie nazwisko automatycznie otrzyma twoje dziecko w Holandii:
Rodzice będący w związku małżeńskim lub zarejestrowani partnerzy
Mężczyzna i kobieta
Jeśli jesteście małżeństwem lub jesteście w zarejestrowanym związku partnerskim, twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko ojca.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko matki? W tej sytuacji musicie oboje to zgłosić w gminie przed lub w trakcie rejestracji urodzenia dziecka.
Dwie kobiety
Jeśli jesteście w związku małżeński jako dwie kobiety lub posiadacie zarejestrowany związek partnerski, obowiązują następujące zasady:
- Matka jest w ciąży z nieznanym dawcą. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko drugiej matki. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy druga matka automatycznie staje się legalnym rodzicem po urodzeniu. W tym celu osoba rejestrująca dziecko w urzędzie stanu cywilnego (zwykle druga matka) musi złożyć zaświadczenie od Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.
Jeśli chcecie, aby wasze dziecko nosiło nazwisko matki, która urodziła dziecko, musicie to razem zgłosić w gminie. - Matka jest w ciąży ze znanym dawcą, a druga matka rozpoznaje dziecko. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki, która urodziła dziecko.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko drugiej matki? Musicie to razem zgłosić w gminie.
Dwóch mężczyzn
Kiedy rodzi się dziecko, zawsze jest matka. Macierzyństwo może się skończyć tylko poprzez adopcję. W przypadku adopcji możesz wybrać nazwisko swojego pierwszego dziecka. Odbywa się to w sądzie. Kolejne dzieci będą miały takie samo nazwisko jak twoje pierwsze dziecko.
Rodzice, którzy nie są małżeństwem ani zarejestrowanymi partnerami
Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki. Jeśli chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko ojca lub drugiej matki, ojciec lub druga matka muszą uznać dziecko. Przy uznaniu dziecka możecie oboje wybrać nazwisko dziecka.
Nazwisko dwuczłonowe dziecka
Od 1 stycznia 2024 r. w Holandii możesz również nadać swojemu pierwszemu dziecku nazwiska obojga rodziców, jeśli urodziło się ono 1 stycznia 2024 r. lub później. Możesz jednak wybrać nie więcej niż dwa nazwiska. Wybrane nazwisko dwuczłonowe będzie również obowiązywało w stosunku do waszych później urodzonych dzieci.
Dodatkowo, jeśli najstarsze dziecko urodziło się 1 stycznia 2016 r. lub później, rodzice mogą też skorzystać z tego prawa (rozwiązanie przejściowe). Oznacza to, że rodzice mogą wybrać dwuczłonowe nazwisko również dla kolejnych dzieci urodzonych 1 stycznia 2024 r. lub później.
Jak widzisz to, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy nie tylko od prawa, ale również od Twojej decyzji i podjętych kroków. Warto więcej już w trakcie ciąży zastanowić się nad tą kwestią.
W BRP znajdują się dane rezydentów i nierezydentów Niderlandów.
Rezydenci (Ingezetenen): mieszkańcy zameldowani w Holandii
Nierezydenci (Niet-ingezetenen): osoby, które opuściły Holandię lub mieszkają krócej niż 4 miesiące w Holandii i nie są zameldowane
Jeśli wyjedziesz z Holandii, to twoje dane zostaną w bazie BRP, tylko nie będą uaktualniane.
To rząd holenderski określa co obejmuje podstawowe ubezpieczenie zdrowotne w Holandii czyli Basisverzkering. Jest to obowiązkowe podstawowe ubezpieczenie od kosztów leczenia. Do podstawowego pakietu należą między innymi:
- wizyta u lekarza rodzinnego
- dentysta dla dzieci do ukończenia 18 roku życia
- wizyta u specjalisty
- pobyt w szpitalu
- przejazd karetką pogotowia
- większość lekarstw
- badanie krwi
- ochrona zdrowia psychicznego
- niektóre zabiegi fizjoterapeutyczne
- porada dietetyka
- opieka okołoporodowa
Więcej informacje o tym, co obejmuje podstawowe ubezpieczenie zdrowotne w Holandii oraz czy musisz płacić tak zwane eigen risico i eigen bijdrage znajdziesz na stronie rijksoverheid.nl.
Ubezpieczyciel jest prawnie zobowiązany do przyjęcia cię do ubezpieczenia podstawowego, niezależnie od twojego wieku oraz stanu zdrowia. Ubezpieczyciel ma jednak prawo odmówić ci zawarcia dodatkowego ubezpieczenia.
Wszystkie podstawowe polisy ubezpieczeniowe obejmują taką samą opiekę medyczną niezależnie od wybranej firmy ubezpieczeniowej. Istnieją jednak różnice, na które warto zwrócić uwagę wykupując takie ubezpieczenie. Sprawdź między innymi:
Wysokość składki miesięcznej,
Czy możesz wybrać lekarza, do którego chcesz się udać.
Jeśli oprócz podstawowej opieki medycznej potrzebujesz dodatkowych usług, takich jak na przykład dentysta, zastanów się nad wykupieniem dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego (Anvullende verzekering).
Więcej informacji: Zorginstituut Nederland.