Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
To, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy od waszej sytuacji.
Możecie wspólnie wybrać nazwisko matki, drugiej matki lub ojca dla swojego pierwszego dziecka. Wszystkie kolejne dzieci otrzymają automatycznie wybrane nazwisko.
Nazwisko możesz wybrać przed urodzeniem dziecka lub w trakcie zgłoszenia urodzenia dziecka. Oboje rodzice muszą się wtedy udać do urzędu gminy, aby odnotować wybór danego nazwiska. Jeśli ojciec dziecka musi najpierw je uznać, nazwisko może być wybrane przy uznaniu ojcostwa.
Nie wybrałeś nazwiska lub nie dokonałeś wyboru na czas? Wtedy prawo określa, jakie nazwisko automatycznie otrzyma twoje dziecko w Holandii:
Rodzice będący w związku małżeńskim lub zarejestrowani partnerzy
Mężczyzna i kobieta
Jeśli jesteście małżeństwem lub jesteście w zarejestrowanym związku partnerskim, twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko ojca.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko matki? W tej sytuacji musicie oboje to zgłosić w gminie przed lub w trakcie rejestracji urodzenia dziecka.
Dwie kobiety
Jeśli jesteście w związku małżeński jako dwie kobiety lub posiadacie zarejestrowany związek partnerski, obowiązują następujące zasady:
- Matka jest w ciąży z nieznanym dawcą. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko drugiej matki. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy druga matka automatycznie staje się legalnym rodzicem po urodzeniu. W tym celu osoba rejestrująca dziecko w urzędzie stanu cywilnego (zwykle druga matka) musi złożyć zaświadczenie od Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.
Jeśli chcecie, aby wasze dziecko nosiło nazwisko matki, która urodziła dziecko, musicie to razem zgłosić w gminie. - Matka jest w ciąży ze znanym dawcą, a druga matka rozpoznaje dziecko. Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki, która urodziła dziecko.
Chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko drugiej matki? Musicie to razem zgłosić w gminie.
Dwóch mężczyzn
Kiedy rodzi się dziecko, zawsze jest matka. Macierzyństwo może się skończyć tylko poprzez adopcję. W przypadku adopcji możesz wybrać nazwisko swojego pierwszego dziecka. Odbywa się to w sądzie. Kolejne dzieci będą miały takie samo nazwisko jak twoje pierwsze dziecko.
Rodzice, którzy nie są małżeństwem ani zarejestrowanymi partnerami
Twoje dziecko automatycznie otrzyma nazwisko matki. Jeśli chcesz, aby twoje dziecko nosiło nazwisko ojca lub drugiej matki, ojciec lub druga matka muszą uznać dziecko. Przy uznaniu dziecka możecie oboje wybrać nazwisko dziecka.
Nazwisko dwuczłonowe dziecka
Od 1 stycznia 2024 r. w Holandii możesz również nadać swojemu pierwszemu dziecku nazwiska obojga rodziców, jeśli urodziło się ono 1 stycznia 2024 r. lub później. Możesz jednak wybrać nie więcej niż dwa nazwiska. Wybrane nazwisko dwuczłonowe będzie również obowiązywało w stosunku do waszych później urodzonych dzieci.
Dodatkowo, jeśli najstarsze dziecko urodziło się 1 stycznia 2016 r. lub później, rodzice mogą też skorzystać z tego prawa (rozwiązanie przejściowe). Oznacza to, że rodzice mogą wybrać dwuczłonowe nazwisko również dla kolejnych dzieci urodzonych 1 stycznia 2024 r. lub później.
Jak widzisz to, jakie nazwisko możesz wybrać dla swojego dziecka w Holandii, zależy nie tylko od prawa, ale również od Twojej decyzji i podjętych kroków. Warto więcej już w trakcie ciąży zastanowić się nad tą kwestią.
Mieszkając lub przyjeżdżając tutaj na wakacje, ważne jest wiedzieć, od ilu lat można kupić alkohol w Holandii. Aby kupić alkohol w Holandii, musisz mieć ukończone 18 lat. Poniżej tego wieku kupowanie lub spożywanie alkoholu w miejscach publicznych jest karalne. Możesz wtedy otrzymać karę grzywny.
Gdy chcesz kupić alkohol, zabierz ze sobą ważny dokument tożsamości. Alkohol możesz kupować tylko wtedy, gdy udowodnisz, że masz ukończone 18 lat. Gdy jako nieletni wyjdziesz ze sklepu z napojem alkoholowym, grozi Ci kara grzywny.
Jeśli nie masz jeszcze 18 lat, noszenie przy sobie otwartych napojów zawierających alkohol w miejscach publicznych, takich jak centrum handlowe lub kantyna sportowa, jest przestępstwem. Grozi Ci wówczas kara pracy społecznej lub kara grzywny:
- 50 euro dla nieletnich poniżej 16 roku życia;
- 100 euro dla nieletnich w wieku 16 i 17 lat.
Ponieważ młodzi ludzie często otrzymują alkohol od dorosłych przyjaciół lub rodziny, stało się to karalnym przestępstwem. Oznacza to, że dorośli podlegają karze, jeżeli dostarczają napoje alkoholowe nieletnim w miejscach powszechnie dostępnych, np. w placówkach gastronomicznych czy podczas festiwali. Przyjaciele, rodzice lub inne osoby dorosłe, które przekażą alkohol nieletniemu w barze, na festiwalu lub w innym miejscu publicznym, ryzykują karą grzywny w wysokości 100 euro.
Zmiana twojej sytuacji może mieć wpływ na prawo do zasiłku rodzinnego. Jeśli nie zgłosisz zmian lub zgłosisz je za późno, nie tylko będziesz musiał zwracać wypłacony zasiłek, ale również możesz zostać ukarany grzywną, a nawet zostać podejrzanym o wyłudzanie.
Jeśli mieszkasz w Holandii, powiadom SVB o wszelkich zmianach w ciągu 4 tygodni. Mieszkając poza Holandią musisz powiadomić SVB o zmianie w ciągu 6 tygodni.
Wykaz wszystkich zmian, jakie należy zgłaszać pobierając zasiłek rodzinny oraz sposób zgłaszania tych zmian znajdziesz na stronie SVB w języku polskim.
Jeśli nie zgłosisz zmian w podanym terminie lub podasz nieprawidłowe informacje, SVB może nałożyć na ciebie jedną z poniższych kar:
Zwrot nadpłaconego świadczenia – gdy okaże się, że ze względu na nieprawidłowe informacje otrzymałeś zasiłek, który ci się nie należał, będziesz musiał go zwrócić.
Grzywna – dodatkowo możesz otrzymać grzywnę. Standardowo grzywna wynosi połowę nadpłaconego zasiłku. W zależności od sytuacji może być ona niższa lub wyższa.
Upomnienia – jeśli zgłosiłeś zmiany za późno, lecz kwota zasiłku wypłaconego nie była za duża, lub nie przekraczała 105 euro, a także, jeśli zgłosiłeś zmiany w ciągu 60 dni po terminie 4 tygodni.
Kara finansowa – jeśli nie zareagujesz na czas na pytania SVB, możesz otrzymać karę finansową w wysokości 25 euro. Zostanie ona potrąca z zasiłku rodzinnego.
W przypadku kwot powyżej 50 000 euro SVB zawsze sprawdza, czy celowo nie zgłosiłeś zmiany. Następnie SVB może złożyć zawiadomienie w prokuraturze.
Podejrzenie o wyłudzenie – gdy SVB uważa, że doszło do oszustwa, może zażądać informacji od innych organizacji i twojego banku. Takie śledztwo jest prowadzone za zgodą prokuratury. Możesz zostać wezwany na przesłuchanie. Jeśli SVB stwierdzi, że zrobiłeś to umyślnie, zostaniesz zgłoszony do prokuratury jako podejrzany o wyłudzenie.
To ile kosztuje podstawowe ubezpieczenie zdrowotne w Holandii zależy od kilku czynników. Sprawdź poniżej, w jaki sposób możesz zmniejszyć wysokość składki miesięcznej.
Podstawowe ubezpieczenie zdrowotne w Holandii (Basisverzekering) w 2023 roku kosztuje średnio 138,41 € na osobę za miesiąc.
Dzieci do ukończenia 18 lat nie płacą składki za ubezpieczenie zdrowotne.
Wysokość składki jest zależna od wybranego ubezpieczyciela i rodzaju polisy (Naturapolis, Restitutiepolis, Combinatiepolis).
Składkę można opłacać miesięcznie lub rocznie. Przy wyborze płatności rocznej możesz otrzymać zniżkę od ubezpieczyciela.
Jeśli nie spodziewasz się dużych kosztów związanych z opieką zdrowotną w danym roku, możesz dobrowolnie zdecydować się na wyższy wkład własny (eigen risico) do kwoty 885 €. Wówczas też otrzymasz zniżkę od ubezpieczyciela na składkę miesięczną za ubezpieczenie podstawowe.
Jeśli nie jesteś w stanie zapłacić ubezpieczenia zdrowotnego ze względu na niskie dochody, sprawdź, czy należy ci się dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego, czyli zorgtoeslag.
Do uznania ojcostwa dziecka w Holandii potrzebujesz następujące dokumenty:
Ważny dokument tożsamości matki dziecka, osoby uznającej dziecko oraz dziecka, jeśli taki posiada.
Wypełniony formularz zgody matki na uznanie dziecka, jeśli w danej sytuacji jest wymagany. Możesz sprawdzić na stronie internetowej gminy, w której będziesz uznawać dziecko, czy taki formularz jest dostępny do ściągnięcia i wypełnienia w domu.
Jeśli matka dziecka, osoba uznająca dziecko lub samo dziecko mieszkają poza Holandią oraz gdy dziecko urodziło się poza Holandią, mogą być potrzebne dodatkowe dokumenty. Może być to na przykład zagraniczne zaświadczenie, że osoba uznająca nie pozostaje w związku małżeńskim lub obecność matki będzie obowiązkowa. Zapytaj w gminie, w której będzie dokonywane uznanie ojcostwa, jakie dokumenty są potrzebne do uznania ojcostwa dziecka w Holandii w twojej sytuacji.