Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Poniżej znajdziesz informacje na temat jak i gdzie zgłosić urodzenie dziecka w Holandii. Sposób zgłoszenia zależy od tego, gdzie dziecko się urodziło: w Holandii czy w Polsce.
Dziecko urodzone w Holandii
Urodzenie dziecka należy zgłosić w urzędzie gminy, w której się ono urodziło w terminie 3 dni od dnia narodzin. Jeśli Twoje dziecko urodziło się w szpitalu, musisz zarejestrować poród w gminie, w której znajduje się szpital. W przypadku, gdy matka dziecka jest zameldowana w tej gminie, dziecko otrzyma automatycznie burgerservicenummer (BSN). Jeśli nie, BSN zostanie nadane przez gminę, w której matka dziecka jest zameldowana. Na podstawie zgłoszonych danych zostanie sporządzony akt urodzenia dziecka.
Zgłoszenie urodzenia dziecka w gminie w Holandii jest bezpłatne. Jeśli jednak chcesz otrzymać oficjalny odpis aktu urodzenia, musisz uiścić dodatkową opłatę. Jeśli chcesz wyrobić polski paszport i numer PESEL dla swojego dziecka, najlepiej odrazu poprosić o wielojęzyczny międzynarodowy odpis aktu urodzenia (Meertalig internationaal uittreksel van de geboorteakte). Taki odpis jest uznawany przez polskie urzędy i nie wymaga tłumaczenia na język polski.
Poniższy harmonogram przedstawia dni, w których zgodnie z prawem można zarejestrować urodzenie dziecka. Możesz również zgłosić poród w samym dniu urodzenia (jeśli gmina jest w ten dzień otwarta).
| Dzień, w którym dziecko się urodziło | Dzień, w którym musisz zgłosić urodzenie dziecka |
| niedziela | poniedziałek, wtorek lub środa |
| poniedziałek | wtorek, środa lub czwartek |
| wtorek | środa, czwartek lub piątek |
| środa | czwartek, piątek lub poniedziałek |
| czwartek | piątek lub poniedziałek |
| piątek | poniedziałek lub wtorek |
| sobota | poniedziałek lub wtorek |
Jeśli w okresie, w którym musisz zarejestrować poród, przypada święto państwowe, okres ten zostanie przedłużony o 1 dzień. Święta państwowe to: Wielki Piątek, Wielkanoc, Wniebowstąpienie Pańskie, Pięćdziesiątnica, Dzień Króla, Dzień Wyzwolenia i Boże Narodzenie.
W niektórych gminach w Holandii możesz również zarejestrować narodziny swojego dziecka przez internet. Jednak tylko ojciec lub matka dziecka może dokonać zgłoszenia online. Sprawdź na stronie internetowej swojej gminy, czy jest to możliwe.
Jeśli spóźnisz się z rejestracją urodzin dziecka, urzędnik zgłasza to do Prokuratury (Openbaar Ministerie – OM). Możesz zostać ukarany grzywną. Wysokość kary ustala prokuratura.
Dziecko urodzone w Polsce
Gdy Twoje dziecko urodziło się w Polsce, należy najpierw zgłosić jego urodzenie w Polsce, we właściwym urzędzie stanu cywilnego (USC) w gminie, w której się urodziło. Możesz to zrobić osobiście w urzędzie lub przez internet. Więcej informacji na temat tego, jak zgłosić urodzenie dziecka w Polsce znajdziesz na oficjalnej stronie urzędowej.
Kierownik urzędu zarejestruje urodzenie dziecka, przekaże ci jego numer PESEL oraz wystawi akt urodzenia dziecka. Pamiętaj, aby przy tym poprosić o międzynarodowy odpis aktu urodzenia w językach obcych, który będzie potrzebny do zgłoszenia narodzin dziecka w Holandii. Następnie musisz jak najszybciej zarejestrować urodziny dziecka w Holandii, w gminie, w której mieszkasz. Twoja gmina przetworzy dane osobowe twoje i twojego dziecka w Bazie Danych Osobowych (BRP).
Jeśli posiadasz niderlandzkie obywatelstwo, możesz również zlecić zamianę zagranicznego aktu urodzenia na holenderski w wydziale Landelijke Taken w gminie Haga. Wyrobienie holenderskiego aktu urodzenia nie jest obowiązkowe. Będzie jednak przydatne, gdy ty lub twoje dziecko będziecie potrzebować kopii w przyszłości. Wtedy nie musisz prosić o kopię w Polsce. Możesz o odpis poprosić online w gminie Haga. Jest to kopia polskiego aktu urodzenia opatrzona pieczęcią i podpisem urzędnika stanu cywilnego.
Przed wizytą w danej gminie odwiedź jej stronę internetową lub zadzwoń i dowiedz się, jak i gdzie zgłosić urodzenie dziecka w Holandii w twojej gminie.
Posiadasz już polisę i chciałbyś wiedzieć jak zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii? Warto sprawdzić warunki ubezpieczeń zdrowotnych co roku. Dzięki corocznej zmianie ubezpieczenia możesz zaoszczędzić na składce zdrowotnej.
Polisa ubezpieczeniowa jest ważna od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku poza pewnymi wyjątkami, jak na przykład przyjazd i rozpoczęcie pracy w Holandii w ciągu roku.
Ubezpieczenie zdrowotne możesz zmienić raz w roku, na końcu starego lub na początku nowego roku.
Ubezpieczyciele zdrowotni do połowy listopada muszą podać wysokość składek i inne warunki ubezpieczenia na przyszły rok. Od tego momentu możesz zmienić swoje ubezpieczenie zdrowotne u swojego ubezpieczyciela lub wykupić polisę u innego ubezpieczyciela.
Ubezpieczenie zdrowotne możesz zmienić na 2 sposoby:
- zmień ubezpieczenie u swojego ubezpieczyciela lub wykup ubezpieczenie u innego ubezpieczyciela do 31 grudnia starego roku. Nie musisz wtedy rozwiązywać umowy ze swoim starym ubezpieczycielem, gdyż nowy ubezpieczyciel zrobi to za ciebie lub
- do 31 grudnia starego roku powiadom swojego aktualnego ubezpieczyciela o chęci rozwiązania umowy, a następnie do 31 stycznia wykup ubezpieczenie zdrowotne u nowego ubezpieczyciela.
Jak zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii w ciągu roku?
W niektórych sytuacjach możesz zmienić ubezpieczenie zdrowotne w Holandii w ciągu roku. Są to:
- zmiana pracy – jeśli jesteś ubezpieczony grupowy u starego pracodawcy, a nowy pracodawca oferuje również ubezpiecznie grupowe,
- kończysz 18 lat – od tego momentu możesz ubezpieczyć się samodzielnie i wybrać własne ubezpieczenie zdrowotne,
- rozwód – możesz zawrzeć nowe ubezpieczenie zdrowotne, aby nie być ubezpieczonym razem ze starym partnerem,
- służba wojskowa – jeśli wstąpisz do wojska, będziesz ubezpieczony przez Stichting Ziektekostenverzekering Krijgsmacht (SZVK) (Fundacja na rzecz Ubezpieczenia Zdrowotnego w Siłach Zbrojnych),
- niekorzystne dla ciebie zmiany warunków ubezpieczenia przez ubezpieczyciela w ciągu roku.
Po ogłoszeniu przez ubezpieczycieli nowych warunków ubezpieczenia warto sprawdzić swoje ubezpieczenie. Być może wysokość twojej składki zdrowotnej się zmieni lub otrzymasz dostęp do mniejszej ilości usługodawców. Wiele Holendrów zmienia swoje ubezpieczenie corocznie. Dzięki temu być może zaoszczędzisz kilkadziesiąt Euro na składce zdrowotnej.
Jeżeli pracownik tymczasowy od razu lub w ciągu 6 miesięcy po fazie B lub 3 będzie kontynuował pracę dla tej samej agencji, przechodzi on do fazy C lub 4 w Holandii. Zostanie on wówczas zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej w Holandii na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Jeśli masz umowę w fazie C lub 4 w Holandii i pracodawca nie ma dla ciebie pracy, agencja pracy tymczasowej ma obowiązek poszukać dla Ciebie odpowiedniej pracy zastępczej. W międzyczasie masz prawo do ciągłej wypłaty wynagrodzenia w wysokości 100%. Podobnie jak w fazie B i 3 odpowiednią pracą w fazie C jest stanowisko o nie więcej niż dwie grupy stanowisk niższe od pierwszego zajmowanego stanowiska. Liczba godzin nowego zlecenia musi również odpowiadać liczbie godzin zapisanych w umowie. Jeśli agencja pracy złoży Ci rozsądną ofertę, a Ty ją odrzucisz, Twoje prawo do alternatywnej pracy i prawo do dalszej wypłaty wynagrodzenia wygasną.
Umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony możesz rozwiązać zarówno Ty, jak i agencja pracy tymczasowej. Może ona zostać rozwiązana następnego dnia roboczego z uwzględnieniem ustawowego okresu wypowiedzenia, który wynosi na przykład 1 miesiąc, jeśli jesteś zatrudniony krócej niż 5 lat. Umowa może obejmować dłuższy okres wypowiedzenia, do 6 miesięcy i jest on wtedy taki sam dla obu stron.
W przypadku umowy o pracę z fazą C lub fazą 4 w Holandii zwolnienie przez agencję pracy możliwe jest wyłącznie za zgodą UWV lub sędziego sądu rejonowego. Po osiągnięciu wieku emerytalnego umowa na czas nieokreślony automatycznie wygasa.
Dodatkowo w fazie C/4 masz obowiązek uczestniczyć w programie emerytalnym plus, a w przypadku choroby masz prawo do kontynuacji wypłaty wynagrodzenia, tak samo jak w fazie B i 3.
Gdy po zakończeniu umowy w fazie C lub 4 w Holandii nie zostaniesz zatrudniony przez tę samą agencję pracy w przeciągu następnych 6 miesięcy, związane z tą fazą uprawnienia wygasną. Pracę rozpoczniesz ponownie od fazy A lub 1.
Ojcostwo dziecka w Holandii można uznać przed jego narodzinami, w momencie zgłoszenia narodzin lub w późniejszym terminie.
Uznanie ojcostwa dziecka w trakcie ciąży
Nazywa się to uznaniem nienarodzonego dziecka (erkenning van de ongeboren vrucht). Dziecko można uznać w każdym urzędzie gminy w Holandii. Jeśli (przyszła) matka nie przyjdzie z tobą do urzędu, musi ona wyrazić pisemną zgodę na uznanie dziecka. Jeśli twoja partnerka jest w ciąży mnogiej, uznanie dotyczy wszystkich dzieci, z którymi partnerka jest w ciąży w tym czasie.
Uznanie ojcostwa dziecka podczas zgłoszenia narodzin
Możesz uznać swoje dziecko podczas rejestracji jego narodzin w gminie, w której się urodziło. Jeśli matka nie przyjdzie z tobą do urzędu gminy, musi wyrazić pisemną zgodę na uznanie dziecka.
Uznanie ojcostwa dziecka w późniejszym terminie
Można też uznać ojcostwo dziecka w Holandii, gdy jest ono już starsze lub pełnoletnie. Można to zrobić w każdej gminie w Holandii. Od 12 roku życia dziecka potrzebna jest pisemna zgoda dziecka i matki. Po ukończeniu przez nie 16 roku życia potrzebna jest tylko zgoda dziecka.
Poniżej dowiesz się, kto może otrzymać rentę rodzinną w Holandii i jakie warunki dana osoba musi spełnić, aby mieć do niej prawo.
Jako wdowa lub wdowiec z dziećmi do 18 roku życia możesz mieć prawo do renty rodzinnej. Lub jeśli jesteś niezdolny do pracy i straciłeś partnera. Dzieci mają prawo do renty rodzinnej w przypadku śmierci obojga rodziców. Obowiązują jednak dodatkowe warunki.
Zmarł twój partner
Otrzymasz rentę rodziną (Anw-uitkering), jeśli w dniu śmierci partnera:
Opiekujesz się dzieckiem poniżej 18 roku życia, które z tobą mieszka, lub
Jesteś niezdolny/a do pracy minimalnie w 45%
tylko wtedy, gdy:
Twój partner był ubezpieczony na mocy holenderskiej ustawy Anw. Z reguły każdy, kto mieszka lub pracuje w Holandii, jest ubezpieczony na mocy ustawy Anw. Są jednak wyjątki. Więcej informacji znajdziesz na oficjalnej stronie SVB również w języku polskim: https://www.svb.nl/pl/anw/co-to-jest-renta-rodzinna-anw/ubezpieczenie-na-mocy-ustawy-anw
nie osiągnąłeś jeszcze ustawowego wieku emerytalnego AOW.
Zmarł twój były partner
Aby otrzymać rentę rodzinną po zmarłym byłym partnerze, należy spełniać takie same warunki jak przy śmierci partnera oraz dodatkowo:
W dniu rozwodu oraz w chwili śmierci byłego partnera były spełnione warunki do otrzymania renty Anw, oraz
Twój były partner był zobowiązany do płacenia alimentów na Ciebie w dniu swego zgonu. Nie ma znaczenia, czy faktycznie otrzymałeś te alimenty.
To, kto może otrzymać rentę rodzinną Anw w Holandii, zależy nie tylko od powyższych warunków. Pod uwagę brane są także między innymi dochody osoby starającej się o zasiłek, jak również jej sytuacja mieszkalna.
Osoby mieszkające lub pracujące poza Holandią muszą spełnić dodatkowe warunki. Znajdziesz je w języku polskim na stronie SVB.
Oboje rodzice dziecka zmarli
Dziecko staje się sierotą, jeśli oboje rodzice dziecka zmarli. Sierota otrzyma rentę dla sierot (wezenuitkering) tylko wtedy, gdy rodzic, który zmarł jako ostatni, był ubezpieczony na podstawie Anw. Rodzic był zwykle ubezpieczony, jeśli mieszkał lub pracował w Holandii.
Dziecko do 16 roku życia nie musi spełniać żadnych dodatkowych warunków. Zmieni się to, gdy sierota skończy 16 lat. Renta dla sieroty kończy się zawsze, gdy dziecko osiągnie wiek 21 lat.
Dodatkowe warunki dla dzieci w wieku od 16 do 21 lat znajdziesz na stronie internetowej SVB w języku polskim: https://www.svb.nl/pl/anw/kiedy-przysluguje-ci-prawo-do-renty-rodzinnej-anw/dziecko-zostalo-sierota.