Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
W Holandii istnieją 3 sposoby na to, jak zdobyć obywatelstwo holenderskie:
- Automatycznie – obywatelstwo holenderskie może uzyskać dziecko, którego jedno z rodziców jest Holendrem w chwili urodzenia. Dziecko również uzyska obywatelstwo holenderskie poprzez jego uznanie przez obywatela Holandii, jak i adopcję.
- Procedura opcjonalna (optieprocedure) – jeśli należysz do specjalnej grupy określonej w prawie, możesz starać się o holenderskie obywatelstwo poprzez procedurę opcjonalną (opcję) – optieprocedure.
- Naturalizacja (naturalisatie) – jeśli nie kwalifikujesz się do procedury opcji, możesz zostać obywatelem holenderskim poprzez naturalizację. Procedura ta trwa zwykle krócej niż 1 rok, a maksymalnie 2 lata.
Wszelkie informacje na temat tego, jak zdobyć obywatelstwo holenderskie znajdziesz na stronie ind.nl. Warunki, jak również cały proces procedury opcji i naturalizacji oraz spis wymaganych dokumentów znajdziesz w broszurze przygotowanej przez ind.nl.
Warto wiedzieć, co to jest DigiD w Holandii. Dzięki DigiD możesz załatwić wiele spraw przez internet. Niezależnie od tego, czy chodzi o urząd, edukację, opiekę zdrowotną czy emeryturę.
Jest to odpowiednik polskiego profilu zaufanego i składa się z loginu i hasła. Dzięki DigiD możesz między innymi:
wykupić ubezpieczenie zdrowotne,
złożyć rozliczenie roczne do urzędu skarbowego,
sprawdzić wysokość swojej emerytury,
złożyć wniosek o zasiłek,
załatwić sprawy w gminie przez internet.
Za pomocą DigiD możesz łatwo zalogować się w wybranym miejscu, a Twoje dane osobowe są dobrze chronione. Wiedząc, co to jest DigiD w Holandii, złóż o niego wniosek i załatwiaj większość spraw przez internet bez wychodzenia z domu.
Pamiętaj, że Twoje DigiD jest prywatne tak jak dowód osobisty. Nie pokazuj i nie udostępniaj loginu, hasła lub kodu PIN innej osobie.
Urlop macierzyński w Holandii trwa conajmniej 16 tygodni. Jako kobieta w ciąży masz prawo do od 4 do 6 tygodni urlopu macierzyńskiego ciążowego i co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego porodowego. Sama możesz decydować, kiedy pójdziesz na urlop macierzyński. Jednak nie później niż na 4 tygodnie przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu.
Przed porodem przysługuje ci urlop i zasiłek macierzyński ciążowy, który rozpoczyna się od 6 do 4 tygodni przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu. Te 2 tygodnie, pomiędzy 6 a 4 tygodniem nazywane są okresem elastyczności. Jeśli wykorzystasz mniej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego ciążowego, pozostałość zostanie doliczona do urlopu porodowego.
Po porodzie masz prawo do co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego porodowego. Masz jednak obowiązek skorzystać z co najmniej 6 kolejnych tygodni urlopu zaraz po porodzie. Pozostałą ilość dni możesz rozłożyć w czasie 30 tygodni. Należy omówić to z pracodawcą w ciągu 3 tygodni od rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego porodowego.
Jeśli jesteś w ciąży mnogiej, masz prawo do co najmniej 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. Pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego ciążowego ustalasz samodzielnie na 10 do 8 tygodni przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu. Te 2 tygodnie, pomiędzy 10 a 8 tygodniem nazywane są okresem elastyczności. Po porodzie masz prawo do co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego porodowego. Jeśli zdecydujesz się kontynuować pracę w okresie elastyczności lub urodzisz przed wyznaczonym dniem porodu, niewykorzystane dni urlopu macierzyńskiego ciążowego zostaną doliczone do urlopu macierzyńskiego porodowego. Gdy urodzisz dzieci w późniejszym terminie niż ten wyznaczony, twój urlop macierzyński ciążowy zostanie przedłużony aż do momentu porodu. Tym samym twój urlop macierzyński łącznie będzie trwał dłużej niż 20 tygodni.
Te same zasady dotyczą kobiety prowadzące działalność gospodarczą. W miejsce zasiłku macierzyńskiego otrzymują one Świadczenie ZEZ bezpośrednio od UWV.
Gdy po porodzie Twoje dziecko przebywa dłużej niż 7 dni w szpitalu, twój urlop macierzyński w Holandii może zostać przedłużony (o maksymalnie 10 tygodni). Poinformuj o tym swojego pracodawcę i poproś szpital o zaświadczenie. W tym zaświadczeniu powinna być podana informacja, że twoje dziecko przebywa w szpitalu i jak długo. Powinno ono również zawierać twoją datę urodzenia i numer BSN. Zaświadczenie przekaż pracodawcy, a on następnie prześle je do UWV. Gdy zasiłek macierzyński w Holandii otrzymujesz od UWV bezpośrednio, gdyż przed ciążą nie pracowałaś i otrzymywałaś zasiłek chorobowy lub dla bezrobotnych, prześlij UWV wypełniony formularz ‘Aanvragen verlenging WAZO-uitkering bij ziekenhuisopname van uw pasgeboren kind’ razem z zaświadczeniem ze szpitala. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą należy przesłać formularz ‘Aanvragen verlenging ZEZ-uitkering bij ziekenhuisopname van uw pasgeboren kind’, jak również zaświadczenie ze szpitala.
UWV sprawdzi o ile dni twój urlop może być przedłużony i zawiadomi Ciebie o swojej decyzji.
W przypadku umowy o pracę z agencją pracy (uitzendbureau) w Holandii często obowiązują inne zasady. Pracownik zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej oddawany jest do dyspozycji pracodawcy (zleceniodawcy), u którego będzie pracował tymczasowo. Pracownik tymczasowy jest udostępniany przez agencję pracy tymczasowej do wykonywania pracy na rzecz innego pracodawcy i pod kierownictwem i nadzorem tego pracodawcy.
Firma zatrudniająca płaci agencji pracy, a agencja pracy płaci pracownikowi. Agencja pracy tymczasowej jest zobowiązana do wypłaty wynagrodzenia pracownikowi tymczasowemu oraz opłacania podatków od wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne. Kwestie takie jak wynagrodzenie, warunki zatrudnienia i prawa pracowników tymczasowych są w Holandii dobrze uregulowane przez prawo oraz układ zbiorowy pracy (CAO) dla pracowników tymczasowych.
W sektorze pracy tymczasowej obowiązują 2 układy zbiorowe pracy: ABU lub NBBU. Oba układy zbiorowe pracy tymczasowej działają w systemie fazowym. Oznacza to, że im dłużej pracujesz, tym większy postęp robisz w poszczególnych fazach. Każdy etap systemu fazowego zapewnia większe bezpieczeństwo pracy i dochodów. Fazy układu zbiorowego pracy ABU to Fazy: A, B i C, a układu zbiorowego pracy NBBU to fasy: 1, 2, 3 i 4. Nazwy faz różnią się od siebie, lecz są one praktycznie takie same.
W Holandii wyróżnia się następujące rodzaje podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego (Basisverzekering):
Naturapolis
Przy tym ubezpieczeniu zdrowotnym możesz wybierać tylko spośród świadczeniodawców, którzy zawarli umowę z twoim ubezpieczycielem zdrowotnym. Gdy skorzystasz z usługi medycznej, ubezpieczyciel zapłaci za nią bezpośrednio świadczeniodawcy. Jeśli chciałbyś udać się do konkretnego dostawcy opieki zdrowotnej, sprawdź, czy ma on umowę z twoim ubezpieczycielem zdrowotnym. Jeśli nie, to warunki polisy ubezpieczeniowej określają, czy i ile musisz za daną usługę zapłacić. Istnieje również ubezpieczenie naturapolis z jeszcze mniejszym wyborem konkretnych dostawców usług – Budgetpolis.
Restitutiepolis
Wykupując to ubezpieczenie, będziesz mieć możliwość wybrania dostawcy usług medycznych, jakiego chcesz. Twoja usługa medyczna zostanie opłacona przez ubezpieczyciela bez względu na to, czy posiada on umowę z jej dostawcą. Czasami jednak ubezpieczyciel może udowodnić, że ta sama opieka jest znacznie tańsza u wszystkich innych świadczeniodawców. W tej sytuacji będziesz musiał dopłacić za nią określoną kwotę.
Combinatiepolis
Jest to połączenie dwóch powyższych ubezpieczeń w jednym pakiecie. W przypadku niektórych usług możesz wybrać tylko dostawców posiadających umowę z ubezpieczycielem, a w przypadku innych usług otrzymasz zwrot kosztów za usługi u wszystkich dostawców bez konieczności posiadania umowy z twoim ubezpieczycielem.