Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Zorgverzekering to ubezpieczenie od kosztów leczenia w Holandii, czyli ubezpieczenie zdrowotne. Jest ono obowiązkowe. Jeśli pracujesz lub mieszkasz w Holandii, musisz wykupić ubezpieczenie zdrowotne jak najszybciej, w ciągu 4 miesięcy od przybycia do Holandii. Ubezpieczenie to pokrywa koszty podstawowej opieki zdrowotnej. Są to na przykład: wizyta u lekarza rodzinnego, wizyta w szpitalu czy wykupienie lekarstw w aptece.
Istnieją dwa rodzaje ubezpieczenia zdrowotnego w Holandii:
Basisverzekering – obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,
Anvullende verzekering – nieobowiązkowe ubezpieczenie dodatkowe.
Poniżej znajdziesz informacje na temat: jak wygląda służba zdrowia w Holandii. Dowiesz się jaki system opieki zdrowotnej w Holandii obowiązuje i jak możesz z niej skorzystać. Pamiętaj, że aby bezpłatnie skorzystać z usług służby zdrowia, musisz posiadać polisę na ubezpieczenie zdrowotne.
Lekarz rodzinny – huisarts
Kluczową funkcję pełni tutaj lekarz rodzinny (pierwszego kontaktu). To on jest pierwszą osobą, do której możesz udać się z wszelkimi dolegliwościami zdrowotnymi. Lekarz rodzinny kieruję cię na potrzebne badania czy dodatkową wizytę u specjalisty w szpitalu. Dodatkowo przeprowadza małe chirurgiczne zabiegi, takie jak: usuwanie pieprzyków, brodawek, torbieli gruczołów łojowych czy wrastających paznokci, jak również szycie ran czy zakładanie spiralek antykoncepcyjnych.
Na wizytę u lekarza rodzinnego nie czeka się długo. W zależności od tego, czy jest to pilna sprawa, powinieneś byś przyjęty już tego samego dnia lub w dniu następnym. Większość przychodni posiada również strony internetowe, na których możesz umówić się na wizytę online przez internet.
Aby moc skorzystać z usług lekarza rodzinnego po raz pierwszy, lepiej najpierw się do niego zapisać. Nie jest to obowiązkowe, lecz w razie nagłej sytuacji będziesz mieć pewność, że zostaniesz przyjęty. Możesz zadzwonić lub umówić się na spotkanie w celu rejestracji u danego lekarza rodzinnego. Na miejscu dostaniesz formularz do wypełnienia i zostaniesz poproszony o kartę ubezpieczenia zdrowotnego oraz dokument tożsamości. Niektóre przychodnie dają możliwość rejestracji online.
Niestety lekarz rodziny może odmówić zapisania ciebie do niego, jeśli nie ma już wolnych miejsc, mieszkasz za daleko lub nie może udzielić ci żądanych przez ciebie usług (np. eutanazja).
Asystent(ka) lekarza – doktersassistent(e)
Gdy wybierasz się do lekarza rodzinnego lub dzwonisz do przychodni w celu umówienia wizyty, pierwszą osobą, która przeprowadzi z tobą rozmowę będzie asystent(ka) lekarza. Zapyta co ci dolega, określi czy potrzebujesz pilnej wizyty i cię na nią umówi lub doradzi w niektórych sprawach. Asystenci lekarza mogą również wykonać badanie moczu, dać zastrzyk, przepłukać uszy, usunąć szwy, a nawet wykonać cytologię.
Apteka
W Holandii trzeba zapisać się do wybranej apteki. W odróżnieniu od Polski przepisane lekarstwa przez lekarza możesz odebrać tylko w aptece, w której jesteś zapisany lub ściśle wskazanej przez tego lekarza. Zazwyczaj przychodnia, w której przyjmuje twój lekarz posiada również własną aptekę. Gdy lekarz wystawi receptę, zostanie ona automatycznie przesłana do danej apteki i tam musisz odebrać swoje lekarstwa.
Do apteki w Holandii możesz zazwyczaj zapisać się osobiście, przez telefon lub e-mail. Na pierwszą wizytę w aptece zabierz ze sobą kartę ubezpieczenia zdrowotnego i dowód tożsamości.
Lekarze specjaliści
Aby umówić się na wizytę do większości specjalistów, potrzebujesz skierowanie od lekarza rodzinnego. Lekarze specjaliści, tacy jak kardiolog, ginekolog czy endokrynolog przyjmują zazwyczaj w szpitalach (ziekenhuizen), centrach medycznych lub klinikach. Większość szpitali i centrum medycznych w Holandii jest prywatna. Abyś mógł skorzystać z ich usług bezpłatnie, twój ubezpieczyciel musi posiadać kontrakt z danym szpitalem lub centrum medycznym. Twój lekarz rodzinny lub ubezpieczyciel mogą ci pomóc w znalezieniu odpowiedniego specjalisty, jak również sprawdzić jak długo będziesz czekać na wizytę. Na Zorgkaartnederland.nl znajdziesz miejsca, w których przyjmuje interesujący cię specjalista.
Nie do każdego lekarza specjalisty potrzebujesz skierowanie od lekarza rodzinnego. Są to między innymi dentysta, fizjoterapeuta, położna czy dietetyk. Koszty wizyty zależne są od twojego pakietu ubezpieczenia zdrowotnego.
Nagłe przypadki niezagrażające życiu lub zdrowiu
Jeśli potrzebujesz szybkiej pomocy w przypadku niezagrażającym zdrowiu, możesz zadzwonić do swojej przychodni. W trakcie rozmowy wybierz opcję „spoedgeval„. Lekarz rodzinny udziela szybkiej pomocy w godzinach przyjęć przychodni.
Poza godzinami przyjęć lekarza rodzinnego dyżuruje tzw. huisartsenpost. Możesz się z nimi skontaktować w celu otrzymania szybkiej pomocy przez telefon lub na miejscu. Najbliższe huisartsenpost znajdziesz wpisując w google „huisartsenpost”. Pomoc przez huisartsenpost jest w pełni refundowana. Nie musisz płacić też eigen risico.
Możesz również udać się na izbę przyjęć (spoedeisende hulp) w szpitalu. Niestety tutaj za pomoc zapłacisz eigen risico.
Numer alarmowy 112 – nagłe przypadki zagrażające życiu i zdrowiu
W razie sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu, takich jak przestępstwo, wypadek, pożar czy zawał serca, zadzwoń na numer alarmowy 112.
Powyższe informacje o tym, jak wygląda służba zdrowia znajdziesz również w następującej infografice. Wiedza o tym, jak wygląda służba zdrowia w Holandii uchroni cię od niespodziewanych kosztów pomocy medycznej. Przed wizytą u lekarza, w szpitalu czy w aptece, upewnij się, czy dana usługa jest refundowana przez twoje ubezpieczenie zdrowotne. W razie jakichkolwiek pytań lub potrzebie pomocy w znalezieniu specjalisty skontaktuj się z twoim ubezpieczycielem.
Poniżej dowiesz się, kiedy musisz zameldować się w Holandii oraz jak i gdzie to zrobić. Sposób i miejsce rejestracji zależą od tego, jak długo zamierzasz przebywać w Holandii.
Zostajesz w Holandii krócej niż 4 miesiące
Obywatele Polski korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Jeśli planowany pobyt w Holandii nie przekracza 4 miesięcy, nie trzeba zgłaszać pobytu w urzędzie gminy ani w urzędzie imigracyjnym (IND). Jeśli jednak masz zamiar zostać w Holandii krócej niż 4 miesiące z zamiarem na przykład pracy lub nauki, warto zarejestrować się na pobyt czasowy jako nierezydent w jednej z 19 gmin RNI. Są to: Alkmaar, Almelo, Amsterdam, Breda, Haga, Doetinchem, Eindhoven, Groningen, Goes, Heerlen, Leeuwarden, Leiden, Nijmegen, Rotterdam, Terneuzen, Utrecht, Venlo, Westland i Zwolle. Aby dokonać rejestracji, należy najpierw umówić się na spotkanie. Dokładne dane adresowe znajdziesz na stronie nederlandwereldwijd.nl.
Dzięki rejestracji zostaniesz zapisany do rejestru BRP oraz otrzymasz numer BSN. Numer ten jest potrzebny między innymi do podjęcia pracy, wykupienia ubezpieczenia zdrowotnego, czy otwarcia konta w banku w Holandii.
Gdy okaże się, że twój pobyt się przedłuży, zamelduj się w urzędzie gminy, na której terenie aktualnie mieszkasz.
Zostajesz w Holandii dłużej niż 4 miesiące
Jeśli chcesz zostać w Holandii dłużej niż 4 miesiące, zamelduj się w gminie, w której mieszkasz. Zrób to w urzędzie gminy w ciągu 5 dni od przyjazdu do Holandii. Należy zameldować również wszystkich członków rodziny, którzy przybyli z tobą do Holandii. Na stronie internetowej swojego urzędu gminy znajdziesz informacje na temat sposobu umówienia spotkania oraz dokumentów, które potrzebujesz, aby zameldować się w Holandii.
Meldunek w Holandii da ci status mieszkańca (rezydenta) Holandii oraz zostaniesz wpisany do bazy BRP. Równocześnie ty i każdy członek twojej rodziny otrzymacie numer BSN. Posiadając meldunek, łatwiej jest zawrzeć umowę o ubezpieczenie zdrowotne, czy założyć konto w banku w Niderlandach.
To jak starać się o urlop macierzyński i zasiłek macierzyński w Holandii, zależy od twojej sytuacji.
Jesteś zatrudniona
Jeśli pracujesz i jesteś w ciąży, poinformuj o tym swojego pracodawcę. Zrób to nie później niż 3 tygodnie przed planowaną pójściem na urlop macierzyński. Najlepiej zgłosić to jak najwcześniej. Dzięki temu Ty i Twój pracodawca nadal będziecie mieli czas na uzgodnienie szczegółów Twojej nieobecności.
Twój pracodawca może poprosić cię o zwangerschapsverklaring. Jest to oświadczenie Twojego lekarza rodzinnego, ginekologa lub położnej stwierdzające, że jesteś w ciąży i kiedy przypada termin porodu. Zachowaj to oświadczenie w swojej administracji. W razie kontroli, UWV może o nie poprosić do 1 roku od daty zakończenia zasiłku macierzyńskiego.
Twój pracodawca w twoim imieniu złoży wniosek o zasiłek macierzyński (WAZO-uitkering) w UWV w Holandii. Zrobi to maksymalnie na 4 i minimum 2 tygodnie przed datą rozpoczęcia Twojego urlopu macierzyńskiego. Możesz uzgodnić z pracodawcą, komu będzie wypłacane świadczenie. Zazwyczaj zasiłek jest wypłacany przez UWV pracodawcy, a ten dalej wypłaca ci pensję. Czasami wygodniej jest, jeśli UWV przekaże świadczenie bezpośrednio Tobie. Na przykład, jeśli Twoje zatrudnienie zakończy się w trakcie Twojego urlopu macierzyńskiego. Wtedy UWV wypłaca zasiłek raz w tygodniu bezpośrednio na Twoje konto.
Pobierasz zasiłek z UWV
Jeśli jesteś w ciąży i pobierasz zasiłek dla bezrobotnych (WW-uitkering), zasiłek chorobowy (Ziektewet-uitkering) lub loongerelateerde uitkering (WGA) masz prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego w Holandii. Dotyczy to również następujących sytuacji:
- Jesteś dobrowolnie ubezpieczona na mocy ustawy o zasiłkach chorobowych;
- Termin porodu przypada w ciągu 10 tygodni od zakończenia pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub zasiłku chorobowego;
- Twoja umowa o pracę tymczasową wygasa, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia;
- Zostaniesz zwolniona, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia;
- Zwalniasz się z pracy, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia.
Jeżeli pobierasz zasiłek WAO, Wajong, IVA, dodatek do wynagrodzenia lub świadczenie uzupełniające (WGA), Twoje świadczenie będzie kontynuowane na normalnych zasadach. Nie będziesz wówczas otrzymywać oddzielnego zasiłku macierzyńskiego.
To, jak starać się o urlop i zasiłek macierzyński w Holandii w UWV, zależy od rodzaju świadczenia, które pobierasz:
- zasiłek dla bezrobotnych:
Wniosek o zasiłek macierzyński możesz złożyć przez Mijn UWV.
- inne świadczenie:
O wniosek o zasiłek macierzyński w Holandii można ubiegać się wyłącznie telefonicznie (UWV Telefoon Werknemers), od 4 tygodnia przed pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego. W trakcie rozmowy należy poprosić o formularz 'Aanvraag WAZO-uitkering’, w którym należy podać termin porodu i dzień rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego. Następnie należy go wysłać do UWV. Nie trzeba wysyłać zaświadczenia o ciąży (zwangerschapsverklaring). Należy jednak je zachować w razie kontroli UWV do 1 roku po zakończeniu wypłaty świadczenia.
Prowadzisz własną działalność gospodarczą
O świadczenie ZEZ możesz poprosić przez Mijn UWV w zakładce Zwangerschapsuitkering, poprzez podanie wymaganych informacji. Wniosek złóż nie później niż 2 tygodnie przed urlopem macierzyńskim. Możesz również złożyć wniosek do 1 roku wstecz. Wówczas możesz otrzymać niższe świadczenie.
Status wniosku możesz sprawdzić na stronie Mijn UWV. Znajdziesz tam między innymi:
- datę, kiedy UWV otrzymało wniosek o zasiłek;
- przewidywany termin, w którym UWV poinformuje Cię, czy otrzymasz zasiłek macierzyński;
- przewidywaną datę rozpoczęcia świadczenia.
W ciągu 4 tygodni od rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego otrzymasz pismo od UWV z decyzją o przyznaniu świadczenia. Twój pracodawca otrzyma kopię tego dokumentu. Pamiętaj, że od momentu złożenia wniosku o świadczenia z UWV masz szereg obowiązków.
W Holandii wyróżnia się następujące rodzaje podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego (Basisverzekering):
Naturapolis
Przy tym ubezpieczeniu zdrowotnym możesz wybierać tylko spośród świadczeniodawców, którzy zawarli umowę z twoim ubezpieczycielem zdrowotnym. Gdy skorzystasz z usługi medycznej, ubezpieczyciel zapłaci za nią bezpośrednio świadczeniodawcy. Jeśli chciałbyś udać się do konkretnego dostawcy opieki zdrowotnej, sprawdź, czy ma on umowę z twoim ubezpieczycielem zdrowotnym. Jeśli nie, to warunki polisy ubezpieczeniowej określają, czy i ile musisz za daną usługę zapłacić. Istnieje również ubezpieczenie naturapolis z jeszcze mniejszym wyborem konkretnych dostawców usług – Budgetpolis.
Restitutiepolis
Wykupując to ubezpieczenie, będziesz mieć możliwość wybrania dostawcy usług medycznych, jakiego chcesz. Twoja usługa medyczna zostanie opłacona przez ubezpieczyciela bez względu na to, czy posiada on umowę z jej dostawcą. Czasami jednak ubezpieczyciel może udowodnić, że ta sama opieka jest znacznie tańsza u wszystkich innych świadczeniodawców. W tej sytuacji będziesz musiał dopłacić za nią określoną kwotę.
Combinatiepolis
Jest to połączenie dwóch powyższych ubezpieczeń w jednym pakiecie. W przypadku niektórych usług możesz wybrać tylko dostawców posiadających umowę z ubezpieczycielem, a w przypadku innych usług otrzymasz zwrot kosztów za usługi u wszystkich dostawców bez konieczności posiadania umowy z twoim ubezpieczycielem.