Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
Mieszkając w Holandii, warto wiedzieć kim jest Bob. Pewnie nie raz słyszałeś Holendrów mówiących „Ik ben Bob!”. Bob oznacza Bewust Onbeschonken Bestuurder, czyli świadomie trzeźwy kierowca. Nazwa wywodzi się z krajowej kampanii Ben je Bob, zeg het hardop! Kampania polega na tym, że przed imprezą lub spotkaniem ludzie umawiają się, kto nie będzie pił alkoholu. Jeśli ktoś zaproponuje ci alkohol, a ty jesteś kierowcą, wystarczy, że powiesz „Ik ben Bob”. Coraz więcej holenderskich kierowców nie pije alkoholu i nazywa siebie Bobem.
O zwrot ubezpieczenia zdrowotnego (zorgtoeslag) w Holandii za dany rok możesz ubiegać się do 1 września roku następnego. Na przykład możesz nadal ubiegać się o dodatek za 2022 rok do 1 września 2023 r. Jednak im później złożysz wniosek o dodatek, tym dłużej będziesz czekać na jego wypłatę. Aby otrzymać zwrot ubezpieczenia za 2022 rok, należy złożyć wniosek do 1 września 2023 r.
Możesz również ubiegać się o zwrot ubezpieczenia zdrowotnego za lata poprzednie w Holandii, jeśli otrzymałeś zgodę na złożenie zeznania podatkowego w późniejszym terminie za dany rok.
Wystarczy, że raz wystąpisz o zwrot ubezpieczenia zdrowotnego. Jeśli w każdym następnym roku nadal będziesz spełniać warunki, dodatek do ubezpieczenia będziesz otrzymywać automatycznie.
Poniżej dowiesz się, co to jest numer BSN w Holandii. Jest to pierwsza rzecz, którą powinieneś załatwić po przyjeździe do tego kraju z zamiarem pracy czy nauki. Numer BSN (Burgerservicenummer) to osobisty numer każdej osoby zarejestrowanej w bazie BRP (Basisregistratie Personen) w Holandii. Każdy, kto zarejestruje się w BRP, otrzyma automatycznie numer BSN. Jest to odpowiednik polskiego numeru PESEL i służy urzędom, jak również innym organizacjom pozarządowym do potwierdzenia twojej tożsamości. Dzięki BSN nie musisz podawać za każdym razem swoich danych osobowych w trakcie wizyty w urzędzie. Oprócz rządu, podmioty świadczące opiekę zdrowotną czy szkoły są zobowiązane do stosowania BSN w swojej administracji.
Urzędy niderlandzkie, jak również organizacje pozarządowe używają BSN. Dzięki numerowi BSN możesz między innymi:
Pracować legalnie w Holandii;
Wykupić ubezpieczenie zdrowotne;
Iść do lekarza lub dentysty;
Założyć konto w banku;
Poprosić o zasiłek;
Rozliczyć się z podatku dochodowego;
Kupić samochód w Niderlandach;
Założyć własną firmę w Niderlandach.
Wiedząc już, co to jest numer BSN w Holandii i chcąc tutaj mieszkać, wyrób go jak najszybciej.
Zaczynając pracę u nowego pracodawcy warto jest wiedzieć co to jest CAO w Holandii (collectieve arbeidsovereenkomst), czyli Układ zbiorowy pracy. Jest to pisemna umowa zawierająca ustalenia dotyczące warunków zatrudnienia. Na przykład o wynagrodzeniu, świadczeniach, nadgodzinach, godzinach pracy, okresie próbnym, okresie wypowiedzenia czy emeryturze. Układ zbiorowy pracy dotyczy dużej grupy osób.
Układ zbiorowy pracy jest zawierany przez 1 lub więcej pracodawców, 1 lub więcej organizacji pracodawców i 1 lub więcej organizacji pracowników (przeważnie związki zawodowe).
Porozumienia w układzie zbiorowym pracy są często korzystniejsze niż porozumienia dotyczące warunków zatrudnienia określone prawem. Przykładowo płaca w układzie zbiorowym pracy może być wyższa niż płaca minimalna. Lub pracownicy otrzymują więcej dni urlopu niż wymagane prawem minimum.
Postanowienia CAO w Holandii nie mogą w żadnym wypadku być sprzeczne z prawem. Na przykład z Kodeksem cywilnym (BW) i ustawą o płacy minimalnej i minimalnym dodatku urlopowym. Układ zbiorowy pracy nie może zatem zawierać wynagrodzenia niższego niż płaca minimalna ani mniejszej liczby dni urlopu niż wynika to z Kodeksu cywilnego. Ustawa, na przykład Kodeks cywilny, może również przewidywać, że w układzie zbiorowym pracy można odstąpić od przepisów ustawowych.
Postanowienia zawarte w układzie zbiorowym pracy mają pierwszeństwo przed ustaleniami zawartymi w indywidualnej umowie o pracę. Gdy zawierasz indywidualną umowę o pracę ze swoim pracodawcą, postanowienia Twojej umowy nie mogą odbiegać niekorzystnie od postanowień CAO. Postanowienia umowy mogą być korzystniejsze dla Ciebie jako pracownika od tych zawartych w CAO w Holandii.
Jeśli w firmie nie ma układu zbiorowego pracy ani własnych porozumień, sam ustalasz z pracodawcą warunki zatrudnienia. W tej sytuacji obowiązują ogólne zasady prawa pracy zawarte w ustawie o płacy minimalnej, ustawie o czasie pracy, ustawie o warunkach pracy, ustawie o pracy i opiece oraz w Kodeksie cywilnym. Dobrze jest zapisać te ustalenia na piśmie w indywidualnej umowie o pracę, ale nie jest to obowiązkowe.
Po porodzie należy zgłosić urodzenie dziecka w urzędzie gminy, w której się ono urodziło w Holandii. Przez rejestrację dziecka w bazie danych osobowych BRP, ta informacja zostanie przekazana również do UWV. Nie musisz więc informować UWV o porodzie. Należy jednak poinformować o tym fakcie pracodawcę. Pracodawca zgłasza UWV datę porodu w następujących przypadkach:
- gdy mieszkasz za granicą,
- gdy urodziłaś dziecko przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego.
W tych samych przypadkach należy powiadomić UWV, jeśli otrzymujesz zasiłek bezpośrednio od UWV lub jesteś osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Możesz to zrobić telefonicznie dzwoniąc na UWV Telefoon Werknemers.
Jeśli przebywasz za granicą i tam urodziłaś, musisz wysłać międzynarodowy wypis z aktu urodzenia dziecka z własnym numerem BSN na adres:
UWV Afdeling Ziektewet
Postbus 57015
1040 CT Amsterdam
Nederland